Xe điện Trung Quốc: Áp lực giá cả và chi phí phát triển cao đẩy các hãng xe vào thế khó

Ngành công nghiệp xe điện (EV) Trung Quốc đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng khi chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D) ngày càng tăng, trong khi cuộc chiến giảm giá khốc liệt đang ăn mòn lợi nhuận của các hãng xe. 

Dù thị trường xe điện tại Trung Quốc đang phát triển nhanh chóng, nhiều nhà sản xuất vẫn phải đối diện với khó khăn trong việc duy trì lợi nhuận.

Theo công ty tư vấn Suolei tại Thượng Hải, hơn 50 mẫu xe thuần điện và hybrid sạc điện mới dự kiến sẽ được tung ra thị trường Trung Quốc trong năm 2024. 

Tuy nhiên, chỉ một số ít trong số đó có thể đạt doanh số đủ lớn để bù đắp chi phí phát triển. Điều này đặt ra câu hỏi lớn cho các nhà sản xuất xe: liệu việc đầu tư hàng tỷ nhân dân tệ vào các mẫu xe mới có đáng giá, khi chúng chỉ có thể bán ra nếu được giảm giá mạnh?

Ông Eric Han, quản lý cấp cao tại Suolei, chia sẻ: "Thị trường xe điện đã quá bão hòa với các sản phẩm tương tự, và nhiều mẫu xe sẽ bị loại khỏi cuộc đua vì sự cạnh tranh gay gắt".

Trong bối cảnh thị hiếu người tiêu dùng thay đổi nhanh chóng, các mẫu xe điện mới với hệ thống lái tự động tiên tiến và phạm vi di chuyển dài có thể thu hút hàng nghìn đơn đặt hàng chỉ trong vài ngày sau khi ra mắt. 

Ông David Zhang, Tổng Thư ký Hiệp hội Kỹ thuật Xe thông minh Quốc tế, cho biết: "Dù các mẫu xe mới có thể giúp tăng doanh số, nhưng chính các đợt giảm giá mới thực sự thu hút khách hàng. Điều này gây áp lực lớn lên các công ty, buộc họ phải giảm lỗ để tồn tại trong thị trường cạnh tranh khốc liệt".

Một số hãng xe lớn như BYD và startup Hozon New Energy Automobile đã ra mắt nhiều mẫu xe mới hoặc nâng cấp để mở rộng đối tượng khách hàng, khi tỷ lệ doanh số xe điện đã vượt hơn 50% tổng doanh số ô tô mỗi tháng kể từ tháng 07/2024.

Đặc biệt, Xiaomi SU7 là một trong những mẫu xe nổi bật nhất với 27.307 xe được bán ra trong quý II/2024. Thế nhưng, Xiaomi cho biết mảng xe điện của họ sẽ mất thời gian để sinh lời do chi phí R&D và tiếp thị quá cao.

Báo cáo tháng 4 của Citigroup cho biết, Xiaomi có thể lỗ tới 4,1 tỷ nhân dân tệ trong mảng xe điện năm 2024, tương đương mức lỗ 68.000 nhân dân tệ cho mỗi xe. Dù vậy, hãng vẫn đặt mục tiêu giao 120.000 xe điện trong năm nay.

Vào đầu tháng này, BYD đã giới thiệu loạt mẫu xe mới thuộc thương hiệu Han với giá thấp hơn ít nhất 2,4% so với các mẫu trước đó. Morgan Stanley dự đoán BYD sẽ duy trì đà tăng đơn hàng nhờ các chính sách ưu đãi như trợ cấp thay xe lên đến 8.000 nhân dân tệ và các khoản vay không lãi suất. 

Chi phí R&D của BYD đã tăng 41,6% lên 20,2 tỷ nhân dân tệ trong nửa đầu năm 2024, vượt qua mức tăng trưởng doanh thu 15,8%. Biên lợi nhuận gộp của BYD trong quý II chỉ đạt 18,7%, giảm 3,2 điểm phần trăm so với quý trước.

Ông Ivan Li, nhà quản lý quỹ tại Loyal Wealth Management, nhận xét: "BYD đã đạt tăng trưởng doanh số và số lượng giao xe nhưng đánh đổi bằng lợi nhuận. Các đối thủ trong nước của BYD khó có thể cải thiện biên lợi nhuận thông qua việc ra mắt mẫu xe mới do chi phí R&D quá cao".

Một trong những mẫu xe thành công khác là Mona M03 của Xpeng, mẫu sedan điện đã nhận được hơn 30.000 đơn đặt hàng chỉ trong 24 giờ sau khi ra mắt vào cuối tháng 8. Dù đã thu hẹp mức lỗ so với trước, Xpeng vẫn báo lỗ đến 1,28 tỷ nhân dân tệ trong quý II/2024.

Theo ông Phate Zhang - nhà sáng lập CnEVPost, hầu hết các mẫu xe điện mới ra mắt trong năm nay đều có doanh số kém. Người tiêu dùng tin tưởng hơn vào các công ty lớn như BYD và Xiaomi, những hãng có khả năng cung cấp công nghệ tiên tiến và hiệu suất cao.

Hiện tại, chỉ có BYD và Li Auto - đối thủ lớn nhất của Tesla tại Trung Quốc trong phân khúc xe điện cao cấp - là những công ty duy nhất đạt lợi nhuận từ việc bán xe điện. Khoảng 50 hãng xe điện khác của Trung Quốc vẫn đang gặp khó khăn trong việc duy trì lợi nhuận. 

Theo ước tính của Goldman Sachs, nếu BYD tiếp tục giảm giá thêm 7%, ngành công nghiệp xe điện Trung Quốc có thể đối mặt với tình trạng thua lỗ trong năm nay.