Nhiều người khi nhận thông báo phạt nguội vì vi phạm giao thông rơi vào tình thế khó xử: họ thừa nhận lỗi và biết rõ mức xử phạt, nhưng lại không đủ khả năng tài chính để nộp phạt ngay. Trong đa số trường hợp, người vi phạm thường mặc định rằng "đã bị phạt thì buộc phải nộp đủ".
Tuy nhiên, pháp luật không hoàn toàn khép kín cánh cửa. Với những cá nhân thật sự gặp khó khăn, Luật Xử lý vi phạm hành chính hiện hành cho phép xem xét hoãn thi hành quyết định xử phạt, thậm chí giảm mức tiền phạt nếu đáp ứng các điều kiện nhất định.
Không đủ tiền nộp phạt nguội: Có thể xin hoãn trong tối đa 3 tháng
Theo quy định tại Điều 76 của Luật Xử lý vi phạm hành chính sửa đổi năm 2020, cá nhân bị xử phạt từ 2 triệu đồng trở lên, nếu gặp khó khăn về tài chính do thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, bệnh hiểm nghèo, tai nạn hoặc hỏa hoạn có thể làm đơn xin hoãn thi hành quyết định xử phạt.
Điều kiện bắt buộc là người vi phạm phải có tài liệu xác minh hoàn cảnh, do UBND cấp xã nơi cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi học tập, làm việc xác nhận. Nếu lý do liên quan đến sức khỏe, cần thêm xác nhận từ cơ sở y tế.
Thủ tục gửi đơn hoãn phải được thực hiện trong thời hạn quy định, nộp đến đúng cơ quan ra quyết định xử phạt. Sau khi tiếp nhận hồ sơ đầy đủ và hợp lệ, cơ quan có thẩm quyền sẽ xem xét và có thể ra quyết định hoãn trong vòng 5 ngày làm việc.
Thời gian hoãn tối đa được quy định là 3 tháng, trong thời gian này, người vi phạm có thể được nhận lại giấy tờ hoặc phương tiện đã bị tạm giữ (nếu có).
Đây được xem là "cánh cửa mở" cho những người lâm vào hoàn cảnh đặc biệt khó khăn nhưng vẫn muốn chấp hành quy định pháp luật một cách đúng đắn và có thời gian xoay xở tài chính.
Có thể xin giảm tiền phạt nếu khó khăn vẫn kéo dài
Ít người biết rằng, sau khi được hoãn, nếu hoàn cảnh kinh tế vẫn không cải thiện, người vi phạm có thể tiếp tục làm đơn đề nghị giảm tiền phạt. Nội dung này được quy định tại khoản 1, Điều 77 của Luật Xử lý vi phạm hành chính, thể hiện tính linh hoạt và nhân văn của pháp luật Việt Nam.
Theo đó, cá nhân đã được hoãn thi hành phạt tiền mà tiếp tục rơi vào tình trạng khó khăn do các lý do như thiên tai, dịch bệnh, tai nạn giao thông nghiêm trọng hoặc mắc bệnh hiểm nghèo, có thể nộp đơn xin giảm một phần tiền phạt.
Hồ sơ phải kèm theo xác nhận hoàn cảnh từ chính quyền địa phương hoặc đơn vị nơi làm việc, và giấy tờ y tế nếu lý do liên quan đến sức khỏe.
Luật không quy định mức giảm cố định, mà tùy thuộc vào mức độ khó khăn và tổng số tiền trong quyết định xử phạt. Thực tế cho thấy mức giảm có thể dao động từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng, tùy theo tình hình cụ thể của từng trường hợp.
Dù không phải hồ sơ nào cũng được chấp thuận, nhưng đây là quyền lợi chính đáng, phản ánh tinh thần nhân văn trong quy định pháp luật.
Điều quan trọng là người vi phạm cần hiểu rõ mình có quyền đề nghị xem xét giảm, hoãn nộp phạt và chủ động chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy trình.
Việc chần chừ vì ngại ngùng hoặc thiếu thông tin có thể khiến quá trình bị kéo dài, dẫn đến bị cưỡng chế nộp phạt, từ chối đăng kiểm phương tiện, không được cấp đổi bằng lái xe hoặc không thể hoàn tất các thủ tục hành chính khác liên quan.
