Trong bối cảnh ô nhiễm không khí đô thị ngày càng nghiêm trọng, TP. Hà Nội đang đẩy mạnh triển khai các giải pháp chuyển đổi giao thông xanh.
Một trong những bước đi quan trọng là kế hoạch cấm xe máy chạy bằng xăng, dầu trong khu vực Vành đai 1 từ ngày 1/7/2026.
Xe máy – nguồn phát thải lớn tại Hà Nội
Tại tọa đàm “Chuyển đổi xe máy xăng ở nội đô: Vì một Hà Nội xanh” ngày 18/7, ông Đào Việt Long – Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội cho biết trên địa bàn Thủ đô hiện có khoảng 6,9 triệu xe máy đang lưu hành, chưa kể gần 1,5 triệu xe máy từ các tỉnh khác thường xuyên hoạt động.
Theo các nghiên cứu, xe máy là nguồn gây ô nhiễm giao thông chính tại đô thị, chiếm tới 94% hydrocarbon (HC), 87% CO, 57% NOx và 33% bụi mịn PM10. Đặc biệt, khoảng 70% số xe máy đang lưu thông là xe cũ.
Ông Long khẳng định: “Phát thải từ giao thông đường bộ chiếm tới 58–74% tổng ô nhiễm không khí tùy thời điểm. Việc tiếp tục sử dụng hàng triệu xe máy cũ không chỉ ảnh hưởng đến môi trường mà còn đe dọa sức khỏe cộng đồng.”
Lộ trình cấm xe máy xăng từ năm 2026
Sau khi tiếp thu Chỉ thị 20 của Thủ tướng Chính phủ, TP. Hà Nội đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì xây dựng kế hoạch thực hiện cấm xe máy dùng nhiên liệu hóa thạch trong khu vực Vành đai 1 từ 1/7/2026. Kế hoạch này hiện đã cơ bản hoàn thiện và sẽ được trình UBND TP trước ngày 25/7.
Ông Nguyễn Anh Quân – Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết: “Chúng tôi tin rằng, với chính sách hỗ trợ từ Nhà nước và doanh nghiệp, Hà Nội sẽ hoàn thành chỉ đạo của Thủ tướng, tiến tới không còn xe máy xăng trong Vành đai 1 từ giữa năm 2026.”
Chính sách hỗ trợ người dân và doanh nghiệp
Trước những lo ngại về tác động đến người dân, đặc biệt là nhóm thu nhập thấp, Hà Nội đang xây dựng cơ chế hỗ trợ cụ thể để chuyển đổi phương tiện giao thông cá nhân.
Ông Đào Việt Long cho biết, theo Luật Thủ đô sửa đổi, Hà Nội sẽ áp dụng các chính sách hỗ trợ trực tiếp (bằng tiền) hoặc gián tiếp (qua phí, lệ phí) để người dân chuyển sang xe điện hoặc xe đạt tiêu chuẩn khí thải.
Ngoài ra, thành phố cũng có chính sách ưu đãi lãi suất vay cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh phương tiện giao thông xanh, cũng như đầu tư hạ tầng trạm sạc – yếu tố then chốt để thúc đẩy giao thông điện hóa.
Tăng độ phủ vận tải công cộng: Buýt mini vào cuộc
Bên cạnh chuyển đổi phương tiện cá nhân, Hà Nội sẽ đẩy mạnh hệ thống vận tải công cộng, đặc biệt là trong khu vực nội đô. Một giải pháp mới đang được nghiên cứu là triển khai xe buýt mini từ 8–12 chỗ nhằm tăng khả năng tiếp cận ở các khu vực ngõ nhỏ, đông dân cư.
Ông Phan Trường Thành – Trưởng phòng Tài chính Đầu tư, Sở Xây dựng Hà Nội cho biết: “Xe buýt mini sẽ góp phần hoàn thiện mạng lưới vận tải khách công cộng, tăng độ phủ, giúp người dân dần từ bỏ xe máy và chuyển sang phương tiện công cộng.”
Hiện nay, thành phố đang gấp rút rà soát, triển khai các điều kiện kỹ thuật, hạ tầng để đảm bảo đúng tiến độ cấm xe máy xăng từ ngày 1/7/2026.
Hà Nội hướng đến đô thị không khí sạch, giao thông xanh
Kế hoạch cấm xe máy chạy xăng tại khu vực Vành đai 1 được xem là bước đi mạnh mẽ và mang tính đột phá trong việc cải thiện môi trường sống tại Hà Nội.
Tuy nhiên, thành công của chính sách này sẽ phụ thuộc vào khả năng hỗ trợ người dân, đầu tư hạ tầng, cũng như sự đồng bộ giữa các ngành, các cấp.
Trong thời gian tới, Hà Nội tiếp tục lấy chuyển đổi xanh làm trọng tâm trong định hướng phát triển giao thông bền vững, tiến tới xây dựng một đô thị hiện đại, văn minh và thân thiện với môi trường.
