Nguy cơ tiềm tàng từ pin Lithium-Ion
Pin Lithium-Ion đang được sử dụng rộng rãi trong nhiều thiết bị điện tử cá nhân và ngày càng trở thành nguồn năng lượng chính cho các phương tiện giao thông chạy điện như xe máy điện, xe đạp điện. Tuy nhiên, loại pin này cũng tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ rất lớn.
Trong một buổi thử nghiệm thực tế do VFRA phối hợp với Cục Cảnh sát PCCC & CNCH (Bộ Công an) tổ chức hồi tháng 11/2024, các khối pin xe điện được gia nhiệt để mô phỏng tình huống cháy nổ.
Khi đám cháy xảy ra, nhiệt độ tại vị trí pin có thể lên tới 500 - 600 độ C. Đáng lo ngại hơn, các viên pin phát nổ mạnh, văng xa trên 30 mét và bắn cao tới 15 mét, mang theo nhiệt độ riêng lẻ khoảng 250 độ C.
Với đặc điểm cháy dữ dội, phát nổ và lan nhanh, các đám cháy liên quan đến pin Lithium-Ion thường vượt khỏi tầm kiểm soát nếu không có phương tiện chuyên dụng.
Bình bột, bình CO2: Không hiệu quả với cháy pin xe điện
Kết quả thử nghiệm chỉ ra rằng các loại bình chữa cháy phổ biến hiện nay như bình bột khô và bình khí CO2 hoàn toàn không thể xử lý đám cháy do pin Lithium-Ion gây ra. Khi sử dụng các thiết bị này, ngọn lửa không những không bị dập tắt mà còn tiếp tục lan rộng và trở nên khó kiểm soát hơn.
Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc thay đổi nhận thức và phương án trang bị thiết bị chữa cháy, đặc biệt tại các khu vực có nhiều phương tiện điện như bãi gửi xe, chung cư, nhà để xe trong trung tâm thương mại, trường học,...
Một số phương pháp chuyên dụng cho kết quả khả quan hơn
Tuy phần lớn bình chữa cháy thông thường không hiệu quả, một số dòng sản phẩm chuyên dụng đã cho thấy khả năng dập cháy tốt hơn đối với đám cháy pin Lithium-Ion. Cụ thể:
- F500 EA: Sử dụng dung dịch gốc nước, có thể dập cháy hoàn toàn trong vòng 2 phút. Sau khi xử lý, nhiệt độ pin giảm xuống dưới 60°C, ngăn ngừa tái cháy và hiện tượng phát nổ.
- ORION OR-6: Dùng hợp chất chữa cháy đặc biệt, thời gian dập cháy khoảng 4 phút, hiệu quả tương đương F500 EA.
- Eco Fire 6: Cũng dùng dung dịch chữa cháy chuyên biệt, tuy có thể dập tắt ngọn lửa sau 4 phút, nhưng vẫn xuất hiện hiện tượng khói và nổ nhẹ. Nhiệt độ pin vẫn cao, ở mức dưới 230 độ C.
Ngoài ra, thử nghiệm với cát ẩm cho thấy có thể có tác dụng trong một số trường hợp. Tuy nhiên, để hiệu quả, cần sử dụng lượng cát lớn, phủ kín toàn bộ đám cháy và tác động để đổ xe xuống nền, từ đó làm chậm quá trình cháy lan. Phương pháp này không phù hợp trong không gian hẹp hoặc điều kiện khẩn cấp.
Cảnh báo người dùng xe điện
Những kết quả từ VFRA đã chỉ ra một thực tế đáng lo ngại: các giải pháp chữa cháy truyền thống đang trở nên lỗi thời trong bối cảnh xe điện và thiết bị dùng pin Lithium-Ion ngày càng phổ biến tại Việt Nam.
Nhiều người dân, chủ nhà trọ, ban quản lý chung cư và đơn vị kinh doanh dịch vụ liên quan đến xe điện vẫn đang sử dụng bình chữa cháy bột hoặc CO2 - vốn không còn phù hợp để xử lý tình huống cháy hiện đại.
Trong trường hợp xảy ra cháy pin, người dân tuyệt đối không nên sử dụng nước hay cát ẩm đổ trực tiếp vào đám cháy. Nguyên nhân là vì loại pin này có thể phản ứng hóa học mạnh với nước, gây ra cháy nổ dữ dội hơn. Việc sử dụng chăn vải hay các vật liệu phủ cũng không mang lại hiệu quả, thậm chí còn khiến đám cháy lan nhanh hơn.
Khi phát hiện cháy pin, cần ngắt nguồn điện, di chuyển thiết bị hoặc phương tiện khỏi khu vực đông người nếu có thể, và gọi ngay 114 để được hỗ trợ kịp thời.
