Theo Điều 31, Nghị định 119/2024/NĐ-CP của Chính phủ về thanh toán điện tử giao thông đường bộ, chủ phương tiện có trách nhiệm phối hợp với nhà cung cấp dịch vụ thu phí để chuyển đổi tài khoản thu phí hiện có (theo Quyết định 19/2020 của Thủ tướng) sang tài khoản giao thông, đồng thời kết nối phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt trước ngày 1/10/2025.
Thông tin này đang khiến không ít chủ xe bối rối. Bởi đến thời điểm hiện tại, cả hai nhà cung cấp dịch vụ chính là VETC và ePass vẫn chưa đăng tải hướng dẫn chi tiết về cách chuyển đổi trên trang web, khiến nhiều người phải tự tìm hiểu hoặc hỏi kinh nghiệm từ các diễn đàn ô tô.
Trên thực tế, tài khoản giao thông có thể hiểu tương tự ví điện tử hoặc liên kết trực tiếp với tài khoản ngân hàng đã định danh. Tuy nhiên, giao diện và cách gọi tên trên ứng dụng của các nhà cung cấp dễ gây nhầm lẫn.
Cách chuyển đổi sang tài khoản giao thông
Hiện nay, thị trường thu phí không dùng tiền mặt có hai đơn vị chính: VETC và ePass (thuộc Viettel).
Với khách hàng sử dụng VETC, cần cài ứng dụng VETC và nâng cấp tài khoản hiện có lên "ví VETC". Trong app hiện tồn tại hai mục: ví VETC và tài khoản giao thông.
Do khái niệm "tài khoản giao thông" vốn được dùng trước khi có Nghị định 119 nên dễ gây nhầm lẫn với tài khoản thu phí cũ. Việc nâng cấp lên ví VETC thực hiện thông qua liên kết với tài khoản ngân hàng đã định danh.
Với khách hàng sử dụng ePass, có thể liên kết tài khoản giao thông với Viettel Money hoặc thẻ Visa. Chủ xe cần tải ứng dụng ePass, sau đó chọn hình thức liên kết phù hợp.
Tuy nhiên, nếu thanh toán qua thẻ Visa cùng tên với chủ tài khoản ePass, mỗi lần giao dịch có thể mất thêm phụ phí 1 - 2% tùy ngân hàng.
Theo quy định mới, thay vì nạp tiền trực tiếp vào tài khoản thu phí như trước, từ 1/10/2025, chủ phương tiện sẽ liên kết tài khoản giao thông với ví điện tử hoặc tài khoản ngân hàng, số tiền sẽ được trừ trực tiếp mỗi khi qua trạm.
Ngoài ra, một vấn đề cũng được nhiều chủ xe quan tâm là số tiền còn trong tài khoản thu phí hiện tại sẽ được xử lý thế nào sau khi chuyển đổi.
Theo hướng dẫn, khi chủ xe nâng cấp lên ví điện tử hoặc tài khoản giao thông, nếu tài khoản thu phí cũ vẫn còn tiền, hệ thống sẽ tự động trừ khi phương tiện qua trạm. Với VETC, chủ xe có thể chuyển số dư từ tài khoản thu phí cũ sang tài khoản giao thông nếu số tiền còn lại dưới 50.000 đồng.
Tài khoản thu phí và tài khoản giao thông khác nhau thế nào?
Quy định tại Nghị định 119/2024/NĐ-CP yêu cầu mọi chủ phương tiện ô tô phải hoàn tất việc chuyển đổi sang tài khoản giao thông trước 1/10/2025.
Điều này khiến nhiều người đặt câu hỏi: vì sao tài khoản thu phí hiện vẫn thanh toán không dùng tiền mặt bình thường qua trạm lại phải chuyển đổi?
Theo đại diện Cục Đường bộ Việt Nam, tài khoản thu phí hiện tại chứa thông tin phương tiện, chủ phương tiện và số tiền do chủ xe nạp để trả phí qua trạm. Tuy nhiên, tài khoản này chỉ được dùng cho việc thanh toán phí đường bộ, không dùng cho các mục đích khác và số tiền trong đó cũng không được tính lãi.
Ngoài ra, việc kết nối giữa tài khoản thu phí và phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt còn hạn chế, gây khó khăn cho người sử dụng, đặc biệt là doanh nghiệp vận tải lớn với hàng chục, hàng trăm phương tiện phải duy trì số dư lớn trong tài khoản thu phí.
Bộ Giao thông Vận tải (nay là Bộ Xây dựng) vốn không có chuyên môn trong quản lý dòng tiền, dẫn đến những hạn chế trong việc vận hành. Vì vậy, trong quá trình xây dựng Nghị định 119, Bộ đã thống nhất với Ngân hàng Nhà nước phương án: tài khoản giao thông sẽ kết nối trực tiếp với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt như ví điện tử, tài khoản hoặc thẻ ngân hàng.
Việc chuyển sang tài khoản giao thông nhằm mục tiêu tách bạch rõ ràng giữa công tác quản lý nhà nước và quản lý phương tiện thanh toán.
Bộ Xây dựng sẽ phụ trách quản lý tài khoản giao thông phục vụ thu phí điện tử không dừng. Ngân hàng Nhà nước quản lý các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt, đảm bảo tính pháp lý và an toàn của dòng tiền.
Với hình thức mới, tiền của chủ phương tiện sẽ nằm trong ví điện tử hoặc tài khoản ngân hàng, được tính lãi theo quy định, thay vì "nằm chết" trong tài khoản thu phí như trước đây.
Bên cạnh đó, việc sử dụng tài khoản giao thông sẽ mở rộng phạm vi thanh toán. Trong tương lai, chủ phương tiện có thể dùng tài khoản này để trả phí đỗ xe, phí đăng kiểm, thanh toán xăng dầu hoặc trả phí sạc xe điện.
