Thói quen chở hai người trên xe máy dường như đã trở nên phổ biến đến mức... "vô thức" đối với nhiều người tham gia giao thông tại Việt Nam. Tuy nhiên, trên thực tế, hành vi này tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn và có thể bị xử phạt nghiêm khắc nếu không tuân thủ đúng quy định pháp luật.
Theo quy định tại điểm g, khoản 2, điều 7, Nghị định 168/2024/NĐ-CP (gọi tắt là Nghị định 168), người điều khiển xe mô tô hai bánh hoặc xe gắn máy sẽ bị xử phạt từ 400.000 - 600.000 đồng nếu chở hai người mà không nằm trong các trường hợp được pháp luật cho phép.
Trong khi đó, hành vi chở ba người trở lên sẽ bị phạt nặng hơn, với mức tiền từ 600.000 - 800.000 đồng, theo quy định tại điểm b, khoản 3 cùng điều luật này.
Ngoài ra, theo điểm b, khoản 10 và điểm d, khoản 13, điều 7 Nghị định 168, người điều khiển phương tiện gây tai nạn trong khi đang chở quá số người quy định sẽ bị phạt tiền từ 10 - 14 triệu đồng, đồng thời bị trừ tới 10 điểm trên giấy phép lái xe.
Tuy nhiên, không phải mọi trường hợp chở hai người trên xe máy đều bị xem là vi phạm. Theo khoản 1, điều 33 của Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ 2024, người điều khiển mô tô hai bánh, xe gắn máy được phép chở tối đa hai người trong một số trường hợp nhất định, bao gồm: chở người bệnh đi cấp cứu, áp giải người có hành vi vi phạm pháp luật, chở trẻ em dưới 12 tuổi hoặc chở người già yếu, người khuyết tật.
So với luật Giao thông đường bộ năm 2008, luật mới đã có hai điểm thay đổi đáng kể. Thứ nhất, độ tuổi trẻ em được điều chỉnh giảm từ dưới 14 tuổi xuống còn dưới 12 tuổi. Thứ hai, luật mới bổ sung thêm trường hợp người điều khiển được phép chở người già yếu hoặc người khuyết tật.
Dù được phép chở hai người trong các trường hợp nêu trên, luật cũng nhấn mạnh rằng con số "tối đa hai người" phải được hiểu một cách nghiêm ngặt. Điều đó có nghĩa là, ngay cả trong các trường hợp hợp pháp, người lái xe cũng không được phép chở quá hai người, kể cả trẻ em.
