Chỉ 30% phương tiện đã chuyển đổi sang tài khoản giao thông
Theo Nghị định 119/2024 của Chính phủ, trước ngày 1/10/2025, chủ phương tiện phải phối hợp với nhà cung cấp dịch vụ thanh toán tiền sử dụng đường bộ để chuyển đổi tài khoản thu phí hiện có (theo Quyết định 19/2020 của Thủ tướng Chính phủ) sang tài khoản giao thông.
Đồng thời, tài khoản này phải được kết nối với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt như ví điện tử, tài khoản ngân hàng hoặc thẻ tín dụng.
Chủ xe cũng phải bảo đảm số dư trong phương tiện thanh toán đủ để trả phí khi qua trạm. Nếu số tiền trong phương tiện thanh toán kết nối với tài khoản giao thông không đủ để thanh toán phí đường bộ trên cao tốc, phương tiện sẽ không được phép qua trạm.
Trên các tuyến quốc lộ, trong trường hợp tương tự, phương tiện sẽ phải đi vào làn thu phí hỗn hợp tại trạm để thực hiện giao dịch. Nếu không thuộc hai tình huống trên, người điều khiển cần sử dụng các hình thức thanh toán khác tại điểm thu phí.
Ngoài ra, nhà cung cấp dịch vụ thanh toán tiền sử dụng đường bộ sẽ sử dụng trực tiếp tài khoản giao thông do mình quản lý để thực hiện thanh toán điện tử cho các dịch vụ cung cấp.
Hiện cả nước có khoảng 6,3 triệu phương tiện đã sử dụng dịch vụ thu phí tự động không dừng, gần như bao phủ toàn bộ số phương tiện lưu thông.
Tuy nhiên, theo các đơn vị cung cấp dịch vụ, tỷ lệ chuyển đổi sang tài khoản giao thông mới chỉ đạt khoảng 30%. Nguyên nhân chính là do nhiều chủ phương tiện chưa nắm rõ quy định mới.
Đại diện Công ty TNHH Thu phí tự động VETC cho biết, dù đã triển khai nhiều giải pháp thông tin và hỗ trợ, nhưng số lượng khách hàng thực hiện chuyển đổi vẫn thấp. Trong hơn 3 triệu khách hàng sử dụng dịch vụ VETC, mới chỉ khoảng 1,5 triệu phương tiện hoàn tất quá trình này.
Tách bạch trong quản lý nhà nước
Ông Tô Nam Toàn, Trưởng phòng Khoa học công nghệ Môi trường và Hợp tác quốc tế (Cục Đường bộ Việt Nam), cho biết một phần nguyên nhân đến từ tình trạng lừa đảo qua tin nhắn.
Khi nhận được tin hoặc mã OTP hướng dẫn chuyển đổi tài khoản từ nhà cung cấp dịch vụ, nhiều chủ phương tiện tưởng là lừa đảo nên bỏ qua.
Lý giải thêm về quy định mới, ông Toàn cho biết tài khoản thu phí hiện nay là tài khoản chuyên dụng, chứa thông tin về phương tiện, chủ phương tiện và số tiền nạp để trả phí khi qua trạm.
Khoản tiền này chỉ được dùng cho việc thanh toán phí đường bộ, không được sử dụng vào mục đích khác, cũng như không được tính lãi.
Bên cạnh đó, việc kết nối giữa tài khoản thu phí và các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt hiện còn hạn chế, gây bất tiện cho người dùng.
Đặc biệt, các doanh nghiệp vận tải lớn phải nạp một lượng tiền lớn vào tài khoản thu phí, nhưng khoản tiền này lại không sinh lãi, dẫn tới phản ứng từ phía doanh nghiệp.
Một yếu tố khác là Bộ Xây dựng (trước đây là Bộ GTVT) không phải đơn vị chuyên quản lý tài chính, nên việc giám sát dòng tiền thu phí gặp nhiều khó khăn.
Lợi ích của tài khoản giao thông
Từ những bất cập trên, khi xây dựng Nghị định 119, Bộ Xây dựng đã phối hợp với Ngân hàng Nhà nước để thống nhất phương thức quản lý mới: tách tài khoản thu phí thành tài khoản giao thông, đồng thời kết nối trực tiếp với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt như ví điện tử, tài khoản ngân hàng hay thẻ tín dụng.
Theo đó, chủ phương tiện được quyền lựa chọn phương tiện thanh toán phù hợp để liên kết với tài khoản giao thông. Bộ Xây dựng sẽ quản lý tài khoản giao thông phục vụ thu phí không dừng, trong khi Ngân hàng Nhà nước quản lý các phương tiện thanh toán, bảo đảm an toàn pháp lý và tài chính cho người dân, doanh nghiệp.
Đáng chú ý, tiền nằm trong phương tiện thanh toán sẽ được tính lãi. Sự đa dạng trong phương tiện thanh toán cũng giúp chủ xe linh hoạt hơn, đặc biệt với doanh nghiệp vận tải quy mô lớn.
Theo các nhà cung cấp dịch vụ, quy trình chuyển đổi chỉ mất khoảng 5–10 phút thông qua ứng dụng di động. Hiện, mỗi nhà cung cấp dịch vụ thu phí đều đã tích hợp các phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt.
Chẳng hạn, ePass liên kết với Viettel Money, MoMo, Visa..., còn VETC có ví VETC hoặc liên kết ngân hàng. Chủ phương tiện chỉ cần đăng nhập ứng dụng, chọn hình thức thanh toán muốn kết nối và xác nhận giao dịch.
Ông Tô Nam Toàn nhấn mạnh, kể từ ngày 1/10/2025, nếu chủ phương tiện không chuyển đổi tài khoản thu phí sang tài khoản giao thông kết nối với phương tiện thanh toán, hoặc không chuyển số tiền còn lại sang phương tiện thanh toán, hệ thống sẽ coi như phương tiện chưa dán thẻ, chưa có tài khoản hợp lệ.
