Điều này khiến dư luận nảy sinh tranh cãi: có nên mở cửa cho xe máy lưu thông để “giải vây” cho giao thông giờ cao điểm?
Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo việc tận dụng “tạm thời” có thể gây hậu quả lâu dài nếu không cân nhắc đầy đủ các yếu tố môi trường và quy hoạch đô thị.
Làn đường ít người sử dụng giữa lòng Thủ đô
Dự án tuyến đường đi bộ, xe đạp dọc theo sông Tô Lịch từng được kỳ vọng tạo ra một không gian giao thông xanh, khuyến khích người dân thay đổi thói quen di chuyển, hướng đến lối sống lành mạnh.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy tuyến đường này thường xuyên rơi vào tình trạng vắng vẻ. Trong khi đó, đường Láng – tuyến huyết mạch song hành lại luôn trong tình trạng tắc nghẽn, đặc biệt là vào các khung giờ cao điểm.
Chính sự đối lập này đã khiến nhiều ý kiến trên các diễn đàn giao thông cho rằng nên “chia sẻ” không gian cho xe máy đi vào làn đường dành cho xe đạp, người đi bộ nhằm giảm bớt áp lực giao thông.
Giải pháp tạm thời nhưng không hiệu quả
Theo chuyên gia giao thông đô thị TS Phan Lê Bình, việc cho xe máy đi vào đoạn đường trên không phải là giải pháp khả thi.
Lý do được ông đưa ra là đoạn đường này quá ngắn, mang tính chất kết nối cục bộ. Các phương tiện cuối cùng vẫn phải nhập vào đường Láng, nơi đang ùn tắc – đồng nghĩa với việc “giải tỏa” không đáng kể, trong khi nguy cơ làm mất công năng của tuyến đường xanh là có thật.
“Đây giống như một đoạn đường tránh rất ngắn. Dù có rẽ vào thì cuối cùng xe vẫn phải quay lại luồng chính. Chưa kể, nếu mở cửa cho xe máy, tuyến đường mất luôn chức năng dành cho người đi bộ và xe đạp – điều vốn rất khó có được giữa Thủ đô”, TS Bình nhận định.
Mùi hôi từ sông Tô Lịch – nguyên nhân khó “ngửi”
Một lý do khác khiến tuyến đường không thu hút người dân chính là… mùi hôi nồng nặc từ sông Tô Lịch. Không gian đi bộ không thể phát huy giá trị nếu sát bên là dòng nước ô nhiễm, đen đặc và bốc mùi.
Hiện nay, Hà Nội đã có kế hoạch xử lý nguồn thải, xây dựng hệ thống thu gom nước thải và bổ cập nước sạch cho dòng sông.
Nếu dòng sông được “hồi sinh”, đây có thể trở thành trục xanh lý tưởng giữa đô thị, kéo người dân quay lại sử dụng không gian này đúng như mục đích ban đầu.
Cần bảo vệ không gian giao thông xanh
Giữa làn sóng ô tô hóa đang diễn ra mạnh mẽ, việc giữ lại và bảo vệ không gian riêng cho người đi bộ, xe đạp là điều không thể thiếu trong chiến lược Phát triển đô thị bền vững.
Theo các chuyên gia, Hà Nội đang ở giai đoạn quan trọng để định hình bộ mặt giao thông của tương lai: hoặc tiếp tục chạy theo xe cá nhân hoặc đầu tư cho giao thông công cộng và không gian công cộng.
“Nếu chỉ vì hiện tại ít người dùng mà cho phép xe máy tràn vào, chúng ta sẽ đánh mất một phần hiếm hoi dành cho phát triển giao thông xanh”, một chuyên gia nhận định.
Bài học từ các thành phố lớn trên thế giới
Tại nhiều đô thị phát triển như Paris, Tokyo, London hay New York, làn đường dành riêng cho xe đạp và người đi bộ là yếu tố bắt buộc trong quy hoạch hạ tầng.
Những làn đường này có chiều rộng từ 1,5 đến 2m, được kẻ vạch riêng, đặt sát mép phải đường và có biển báo rõ ràng. Các phương tiện cơ giới không được phép lấn vào – kể cả trong tình huống khẩn cấp hay giờ cao điểm.
Bên cạnh đó, các thành phố này còn hạn chế xe cá nhân bằng cách:
-
Cấm đỗ xe trên nhiều tuyến phố
-
Đánh thuế phương tiện cá nhân lưu thông nội đô
-
Mở rộng mạng lưới tàu điện, xe buýt nhanh và làn ưu tiên
TS Phan Lê Bình cho rằng Hà Nội có thể học hỏi những mô hình này, kết hợp với giải pháp địa phương như phân làn cho xe máy riêng biệt ở các tuyến đường hẹp thay vì lấy lại không gian của người đi bộ.
Tái sinh sông Tô Lịch – điều kiện sống còn cho tuyến đường xanh
Sông Tô Lịch từ lâu được ví như “nỗi buồn giữa lòng thành phố” vì ô nhiễm nặng nề. Việc làm sạch dòng sông không chỉ mang ý nghĩa môi trường mà còn mở ra cơ hội “hồi sinh” tuyến đường đi bộ, xe đạp chạy dọc hai bên bờ.
Khi dòng sông trở nên trong sạch, mát mẻ, tuyến đường này có thể trở thành điểm đến lý tưởng cho người dân đi bộ, đạp xe, thư giãn hoặc thể dục. Đó là lúc công năng vốn có của tuyến đường được phát huy, góp phần xây dựng một Hà Nội đáng sống hơn.
Tuyến đường dọc sông Tô Lịch hôm nay có thể chưa phát huy hiệu quả. Nhưng việc đưa ra các quyết định dựa trên tình thế ngắn hạn có thể dẫn tới mất mát lớn về quy hoạch và không gian công cộng trong tương lai.
