Việc hàng loạt tay vợt nam hàng đầu Việt Nam chuyển sang thi đấu pickleball đã trở thành một trong đề tài gây tranh luận gay gắt nhất trong làng thể thao thời gian qua. Hệ quả trực tiếp là nhiệm vụ giành huy chương tại SEA Games 33 của đội tuyển gần như trở thành bất khả thi.
Quần vợt nam Việt Nam đang đối mặt với cuộc khủng hoảng lực lượng nghiêm trọng khi thế hệ tay vợt hàng đầu, bao gồm Lý Hoàng Nam, Trịnh Linh Giang, Nguyễn Đắc Tiến và Trương Vinh Hiển, đồng loạt ngừng thi đấu chuyên nghiệp hoặc chỉ xuất hiện rất hạn chế. Sự ra đi này đã để lại một khoảng trống lớn, khiến quần vợt Việt Nam hiện tại không còn đại diện nào đủ sức cạnh tranh trên bảng xếp hạng ATP hay ITF khu vực.
Khoảng trống lực lượng này lộ rõ tại Davis Cup 2025 Nhóm III, nơi tuyển Việt Nam phải triệu tập một đội hình "chữa cháy" gồm các tay vợt trẻ thiếu kinh nghiệm như Phạm La Hoàng Anh, Nguyễn Minh Phát, Từ Lê Khánh Duy và Đinh Viết Tuấn Minh. Với niềm hy vọng duy nhất là Nguyễn Văn Phương, đội tuyển đã nhận các thất bại liên tiếp trước Thái Lan (0-3), Saudi Arabia (1-2) và trận thua sốc 0-3 trước Singapore (lần đầu tiên trong lịch sử). Dù cuối cùng vẫn trụ hạng, chuỗi kết quả tồi tệ này là biểu hiện rõ ràng của việc quần vợt nam Việt Nam đang mất đi lực lượng gốc.
Lý do cho làn sóng chuyển dịch này rất rõ ràng: Pickleball mang lại thu nhập tốt hơn, lịch thi đấu nhẹ nhàng hơn, cơ hội đạt thành tích cao và sức hút truyền thông mạnh mẽ hơn hẳn. Trong khi tennis chuyên nghiệp tại Việt Nam khan hiếm giải đấu quốc tế, chi phí tham dự ATP Tour lại quá lớn và cơ hội thăng tiến gần như bế tắc.
Ngược lại, pickleball đang bùng nổ với nhiều giải đấu, có tài trợ và livestream thu hút đông đảo khán giả. Lý Hoàng Nam đã trở thành gương mặt đại diện cho thương hiệu pickleball, và Linh Giang thậm chí còn giành danh hiệu tại PPA Asia Tour Malaysia Open và tung ra thương hiệu vợt riêng. Khi pickleball đáp ứng được những nhu cầu mà tennis chuyên nghiệp không thể, sự chuyển hướng của các tay vợt là kết quả tất yếu.
Đội tuyển quần vợt nam Việt Nam tham dự SEA Games 33 với một đội hình được xem là "non" nhất trong hơn một thập kỷ, gồm các tay vợt trẻ thiếu kinh nghiệm quốc tế: Vũ Hà Minh Đức, Nguyễn Văn Phương, Nguyễn Minh Phát, Từ Lê Khánh Duy và Đinh Viết Tuấn Minh. Ngay cả tay vợt số 1 hiện tại là Vũ Hà Minh Đức cũng đang đứng ngoài top 2000 ITF, một khoảng cách quá lớn so với các đối thủ khu vực (Thái Lan, Indonesia, Philippines) vốn có tay vợt nằm trong top 300-600 ATP.
Khoảng cách đẳng cấp này khiến cơ hội vào sâu ở nội dung đơn nam gần như là bất khả thi, tạo nên sự hụt hẫng rõ ràng khi vắng mặt Lý Hoàng Nam lần đầu tiên sau nhiều năm. Dù đôi nam hoặc đôi nam - nữ có thể tạo bất ngờ nếu bốc thăm thuận lợi, kỳ vọng đoạt HCV là điều xa vời. Sự bị động trong xây dựng lực lượng, thể hiện qua việc phải tổ chức đánh tuyển chọn cấp tốc, cho thấy một vấn đề nghiêm trọng hơn.
Tuy nhiên, pickleball không phải là "thủ phạm" chính gây ra sự tụt dốc này. Nó chỉ là nơi mà các tay vợt tìm đến để tiếp tục sự nghiệp. Căn nguyên sâu xa nằm ở hệ thống quần vợt Việt Nam thiếu giải quốc tế, thiếu đầu tư chiều sâu và thiếu chiến lược nuôi dưỡng lứa trẻ, dẫn đến việc mất gốc lực lượng nam.
