Dân ca Đồng bằng Bắc Bộ không chỉ là một hình thức âm nhạc, mà còn là sự phản chiếu sinh động của không gian văn hóa làng quê truyền thống. Những yếu tố như đình làng, chùa chiền, hội làng, sân đình, bến nước, gốc đa là các biểu tượng đặc trưng của đời sống sinh hoạt cộng đồng. Chính tại những không gian này, dân ca được cất lên, gắn với các lễ hội, nghi thức cúng tế, các cuộc hát giao duyên hay sinh hoạt tập thể.

Việt Nam tự hào sở hữu một kho tàng văn hóa dân gian đồ sộ, và dân ca miền núi phía Bắc là một trong những viên ngọc quý giá nhất trong kho tàng ấy. Nơi đây, với địa hình hiểm trở, khí hậu khắc nghiệt nhưng lại là cái nôi của nhiều dân tộc thiểu số như Tày, Nùng, Dao, Mông, Thái, Mường... Mỗi dân tộc mang theo mình một bản sắc văn hóa độc đáo, mà âm nhạc chính là sợi dây xuyên suốt, kết nối con người với thiên nhiên, với tín ngưỡng và với cộng đồng.

Biểu diễn ca khúc mang âm hưởng dân ca không chỉ là một hoạt động nghệ thuật, mà còn là một hình thức bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Bài viết phân tích sáu tiêu chí đánh giá chất lượng biểu diễn ca khúc mang âm hưởng dân ca: tính chuẩn mực về phong cách, kỹ thuật thanh nhạc, phong thái biểu cảm, sự kết nối các yếu tố phụ trợ, tính sáng tạo có kiểm soát, và khả năng truyền cảm hứng giáo dục. Qua đó, đề xuất các hướng tiếp cận khoa học và nghệ thuật để nâng cao chất lượng giảng dạy và biểu diễn trong môi trường đào tạo thanh nhạc hiện nay.

Việc giảng dạy và biểu diễn các ca khúc mang âm hưởng dân ca không chỉ có ý nghĩa trong việc phát triển nghệ thuật mà còn đóng vai trò quan trọng trong bảo tồn văn hóa truyền thống và giáo dục thế hệ trẻ. Dưới đây là những chia sẻ của NSƯT Hương Giang - Giảng viên Thanh nhạc Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội.