Sáng 25/3, tại trụ sở Cục Cảnh sát Giao thông (CSGT) – Bộ Công an, diễn ra Hội nghị sơ kết công tác phối hợp bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường sắt.
Hội nghị có sự tham gia của Cục CSGT, Cục Đường sắt Việt Nam và Tổng công ty Đường sắt Việt Nam nhằm đánh giá tình hình, đề xuất các biện pháp nâng cao an toàn tại các điểm giao cắt giữa đường sắt và đường bộ.
Vì sao barie đường sắt bất ngờ bật mở?
Một trong những vấn đề được quan tâm tại hội nghị là tình trạng barie đường sắt mở bất thường, gây nguy hiểm cho các phương tiện giao thông đường bộ. Theo ông Phan Quốc Anh - Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, nguyên nhân xuất phát từ sự cố của các chuyến tàu chạy bất thường.
"Theo quy trình, khi tàu di chuyển gần tới các khu vực đường ngang, nơi giao cắt giữa đường sắt và đường bộ, cảm biến phát hiện tàu sẽ phát hiện và tự động đóng barie. Trong khoảng thời gian 5 phút khi cảm biến phát hiện tàu tới, nếu tàu không di chuyển qua đường ngang trong thời gian này, hệ thống barie sẽ tự động mở ra", ông Quốc Anh giải thích.
Điển hình là sự cố xảy ra vào ngày 22/3 tại km23+050 (xã Dũng Tiến, huyện Thường Tín, Hà Nội), khi tàu H2313 (đầu máy 716) kéo theo 19 toa xe với tổng trọng tải 976,9 tấn di chuyển đến gần đường ngang có người gác tại km21+900, thuộc khu gian Thường Tín - Chợ Tía.
Đây là tuyến đường sắt do một doanh nghiệp bên ngoài quản lý, và đã xảy ra tình huống đóng chắn chậm. Phát hiện sự cố, lái tàu lập tức thực hiện dừng khẩn cấp, khiến đoàn tàu bị bó hãm và dừng lại trong khoảng 4 phút trước khi tiếp tục hành trình.
Trước thời điểm tàu dừng lúc 11h07, tàu đã đi qua cảm biến phát hiện tàu Cb1&2 tại km21+650, kích hoạt hệ thống an toàn của đường ngang km23+050. Do đó, chuông cảnh báo vang lên, đèn đỏ nháy sáng và barie tự động hạ xuống theo cơ chế bảo vệ an toàn.
Do tàu dừng quá 5 phút trước khi tiếp tục di chuyển, hệ thống nhận diện tàu đã hết hiệu lực, dẫn đến việc barie tự động mở lên dù tàu chưa đi qua. Sự cố này có thể làm tăng nguy cơ tai nạn giao thông, đặc biệt khi người tham gia giao thông hiểu nhầm rằng tuyến đường đã an toàn để di chuyển.
Tình trạng barie đường sắt mở bất thường không chỉ là vấn đề riêng lẻ mà đã xuất hiện nhiều lần trong thời gian qua.
Khoảng 10h10 ngày 19/3, trên tuyến đường sắt Hà Nội - Lạng Sơn, đoạn qua xã Hương Lạc, huyện Lạng Giang (Lạng Sơn), một vụ tai nạn nghiêm trọng xảy ra do sự cố tương tự. Khi một ô tô con đang dừng chờ tàu đi qua, barie bất ngờ nâng lên.
Lái xe tưởng đã an toàn nên cho xe di chuyển. Tuy nhiên, ngay khi xe vừa tiến vào đường ray, một đầu máy sửa chữa đường sắt lao tới, đâm ngang hông ô tô và đẩy đi khoảng 10m trước khi dừng lại.
Trước những sự cố này, ông Phan Quốc Anh đề xuất hai giải pháp nhằm tăng cường an toàn giao thông đường sắt. Thứ nhất, lắp đặt thêm hệ thống cảm biến giúp barie chỉ mở sau khi tàu hoàn toàn rời khỏi đường ngang. Thứ hai, tăng cường nhân lực tại các điểm giao cắt có gác chắn để giám sát và can thiệp kịp thời khi có sự cố.
Tình hình tai nạn giao thông đường sắt giảm mạnh
Bên cạnh những vấn đề cần khắc phục, báo cáo tại hội nghị cho thấy tín hiệu tích cực khi số vụ tai nạn đường sắt giảm đáng kể trong 3 tháng đầu năm 2025.
Theo Thượng tá Tô Quang Minh, Trưởng phòng Hướng dẫn tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ, đường sắt (Cục CSGT), từ đầu năm đến ngày 23/3, cả nước ghi nhận 18 vụ tai nạn đường sắt, làm 13 người chết và 6 người bị thương.
"So với cùng kỳ năm 2024, tai nạn giao thông đường sắt giảm cả 3 tiêu chí về số vụ, số người chết và người bị thương. Cụ thể, tai nạn giảm 19 vụ (giảm 51,35%), số người chết giảm 14 người (giảm 51,8%), số người bị thương giảm 5 người (giảm 45,4%)", Thượng tá Minh nhấn mạnh.
Dù số vụ tai nạn giảm mạnh, nguyên nhân chủ yếu vẫn xuất phát từ ý thức của người tham gia giao thông. Theo Thượng tá Minh, nhiều vụ tai nạn xảy ra do người dân chủ quan, không tuân thủ quy tắc an toàn khi đi qua đường sắt, đặc biệt tại các lối đi tự mở.
Ông lấy dẫn chứng về vụ tai nạn nghiêm trọng ngày 1/3 tại km358+490 (huyện Vũ Quang, Hà Tĩnh) giữa một tàu chở hàng và xe tải. Hậu quả là lái tàu bị thương, đầu máy và hai toa xe bị trật bánh, khiến tuyến đường sắt Bắc - Nam tắc nghẽn suốt 25 giờ và gây thiệt hại hơn 1,1 tỷ đồng.
Bên cạnh đó, hệ thống phòng vệ tại các đường ngang, bao gồm chuông điện, đèn tín hiệu và biển báo, vẫn còn tồn tại nhiều bất cập. Ngoài ra, chính quyền địa phương và các đơn vị chức năng chưa thực hiện tốt công tác cảnh báo, cũng như xử lý triệt để các lối đi tự mở qua đường sắt, tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn.
