Những năm gần đây, tình trạng nâng cấp, thay đổi kết cấu xe trái quy định diễn ra phổ biến tại Việt Nam. Dù nhận thức được các rủi ro về an toàn, nhiều chủ xe vẫn chấp nhận vi phạm để thể hiện cá tính, cải thiện thẩm mỹ hoặc nâng cao hiệu suất vận hành.
Muôn kiểu "độ" xe tại Việt Nam
Có hai xu hướng nâng cấp xe phổ biến hiện nay: cải thiện ngoại hình và nâng cao trải nghiệm lái. Những người muốn tăng tính thẩm mỹ thường chọn dán wrap, sơn lại xe hoặc lắp cánh lướt gió.
Trên thực tế, việc đổi màu sơn xe không vi phạm pháp luật nếu chủ xe thực hiện đăng ký thay đổi với cơ quan chức năng. Thế nhưng, không ít người chủ quan bỏ qua quy trình này, dẫn đến việc bị xử phạt hành chính và gặp khó khăn khi đăng kiểm.
Ngoài ra, nâng cấp hệ thống đèn chiếu sáng và âm thanh cũng rất phổ biến. Một số tài xế cho rằng đèn xe nguyên bản không đủ sáng hoặc hệ thống âm thanh chưa đạt chất lượng mong muốn.
Điều này khiến họ tìm đến các dịch vụ lắp đặt đèn LED hoặc Xenon có cường độ mạnh hơn, thay đổi góc chiếu sáng hoặc trang bị thêm loa subwoofer, ampli để cải thiện chất lượng âm thanh.
Tuy nhiên, việc lắp đặt đèn chiếu sáng sai quy chuẩn có thể gây chói mắt, ảnh hưởng đến an toàn giao thông, đặc biệt là khi sử dụng đèn pha công suất lớn.
Bên cạnh đó, nhiều người chơi xe còn can thiệp vào kết cấu xe nhằm tăng cảm giác lái. Việc hạ gầm, thay đổi kích thước mâm lốp, remap động cơ, hoặc nâng cấp hệ thống treo giúp xe vận hành mạnh mẽ hơn nhưng cũng kéo theo những rủi ro nhất định.
Anh Bảo Anh - chủ một garage chuyên nâng cấp xe tại TP. Thủ Đức cho biết: "Hạ gầm, remap, thay phuộc hay mâm là các dịch vụ thường được những người yêu thích cảm giác tốc độ lựa chọn. Tuy nhiên, những can thiệp này có thể ảnh hưởng đến hệ thống cảm biến và độ ổn định của xe, làm tăng nguy cơ tai nạn khi vận hành".
Các hãng xe khi sản xuất đã thiết lập các thông số kỹ thuật và trang bị cảm biến đồng bộ. Việc thay đổi kết cấu có thể khiến cảm biến hoạt động sai, hệ thống điện tử bị lỗi, làm giảm mức độ an toàn của phương tiện khi di chuyển trên đường.
Chế tài xử phạt nghiêm khắc
Trước tình trạng "độ" xe tràn lan, cơ quan chức năng đã siết chặt các quy định xử phạt. Theo Nghị định 168, mức phạt đối với hành vi tự ý thay đổi kết cấu xe đã tăng gấp 10 lần so với trước.
Chủ xe thay đổi màu sơn, lắp đặt hệ thống đèn hoặc âm thanh trái quy định có thể bị phạt từ 4 - 6 triệu đồng. Nếu là tổ chức vi phạm, mức phạt tăng lên 8 - 12 triệu đồng.
Đối với hành vi thay đổi khung xe, động cơ, kích thước hoặc thiết kế không đúng với hồ sơ đăng ký, cá nhân có thể bị xử phạt từ 65 - 75 triệu đồng; trong khi đó, tổ chức vi phạm có thể bị phạt lên đến 130 - 150 triệu đồng.
Ngoài xử phạt hành chính, phương tiện vi phạm còn bị tước tem kiểm định và giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường từ 1 đến 3 tháng.
Đứng trước các chế tài nghiêm ngặt, nhiều chủ xe tìm cách "lách luật" bằng cách thuê hoặc mượn linh kiện để "trả xe về nguyên bản" khi đi đăng kiểm. Dịch vụ "về zin" này đang trở nên phổ biến, đặc biệt vào mùa cao điểm đăng kiểm khi nhu cầu thuê đèn, mâm xe nguyên bản gia tăng.
Theo ghi nhận, nhiều chủ xe sẵn sàng bỏ ra số tiền lớn để thuê lại các linh kiện nguyên bản như đèn, la-zăng từ các hội nhóm hoặc garage nhằm qua mắt cơ quan kiểm định. Sau khi hoàn tất kiểm định, họ lại lắp đặt lại các phụ kiện độ theo sở thích cá nhân.
Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp mang tính tạm thời. Nếu bị phát hiện tiếp tục thay đổi kết cấu xe sau khi đăng kiểm, chủ xe vẫn có thể đối diện với mức phạt hàng trăm triệu đồng.
