Từ người thầy thuốc tận tụy đến bệnh nhân nguy kịch
Bệnh nhân là Thiếu tá, y sĩ Đỗ Văn Công (sinh năm 1985), công tác tại một đơn vị quân đội phía Nam. Nhiều năm qua, anh đảm nhiệm nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho bộ đội, gắn bó cùng đồng đội trên thao trường cũng như trong đời sống thường nhật.
Anh Công có tiền sử viêm gan B mạn tính, được theo dõi định kỳ và điều trị bằng thuốc kháng virus Tenofovir để kiểm soát bệnh. Tuy nhiên, hơn một tháng trước khi nhập viện, do bận công tác, anh ngừng sử dụng thuốc. Vài ngày trước khi vào viện, anh bắt đầu xuất hiện các triệu chứng mệt mỏi, chán ăn, vàng da.
Khi nhập viện tại Bệnh viện Quân y 175, xét nghiệm cho thấy men gan và bilirubin tăng cao, chức năng gan suy giảm nhanh chóng. Chỉ trong chưa đầy hai ngày, bệnh nhân từ trạng thái tỉnh táo chuyển sang hôn mê gan độ IV (hội chứng não gan do nhiễm độc), kèm rối loạn đông máu nặng. Các chỉ số sinh hóa ghi nhận tình trạng suy gan cấp trên nền mạn tiến triển rất nhanh, tiên lượng tử vong gần như chắc chắn. Hội đồng chuyên môn xác định ghép gan cấp cứu là giải pháp duy nhất để cứu sống bệnh nhân.
Lá gan từ người anh – phép màu trong giờ sinh tử
Trong khoảnh khắc sinh tử, người anh trai ruột của bệnh nhân (sinh năm 1981) đã tình nguyện hiến gan cứu em. Chỉ trong chưa đầy 48 giờ, Bệnh viện Quân y 175 đã hoàn tất toàn bộ quy trình sàng lọc, hội chẩn và chuẩn bị phẫu thuật.
Ca mổ được triển khai dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Ban Giám đốc bệnh viện, cùng sự hỗ trợ chuyên môn từ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 – đơn vị tuyến cuối về ghép tạng trong Quân đội. Cuộc phẫu thuật kéo dài hơn 8 tiếng, huy động hàng trăm y bác sĩ và kỹ thuật viên từ nhiều chuyên khoa.
Kết quả, lá gan ghép hoạt động tốt ngay sau phẫu thuật. Chỉ sau 24 giờ, bệnh nhân tỉnh táo, các chỉ số hồi phục tích cực. Người hiến gan hiện sức khỏe ổn định, đã trở lại sinh hoạt bình thường.
“Tình trạng suy gan cấp của bệnh nhân tiến triển rất nhanh, đặc biệt là nhiễm độc não dù đã được thay huyết tương và lọc máu liên tục, nên tiên lượng cực kỳ xấu. Nếu không được ghép gan khẩn cấp, bệnh nhân sẽ tử vong trong thời gian ngắn. Đây thực sự là cuộc chạy đua với tử thần”, Thiếu tá, BS.CKI Nguyễn Văn Mạnh, kíp trưởng ca ghép gan, chia sẻ.
Hiện bệnh nhân đã hoàn toàn tỉnh táo, có thể tự sinh hoạt và dự kiến sớm trở lại với gia đình, đơn vị để tiếp tục công tác chăm sóc sức khỏe bộ đội.
Thành tựu y khoa và minh chứng cho tinh thần người lính – thầy thuốc
Ca ghép gan cấp cứu thứ 9 không chỉ là một bước tiến quan trọng về chuyên môn y khoa, mà còn là biểu tượng của tinh thần đồng đội, tình anh em ruột thịt và sự tận tâm của người lính – thầy thuốc quân y. Mỗi ca ghép gan thành công là thêm một lần khẳng định năng lực chuyên môn, trách nhiệm và tấm lòng tận tụy của đội ngũ y bác sĩ Bệnh viện Quân y 175 đối với người bệnh.
Đại tá, TS.BS Nguyễn Việt Cường – Phó Giám đốc Bệnh viện Quân y 175 – nhấn mạnh: “Ca ghép gan cấp cứu số 9 là minh chứng rõ nét cho sự trưởng thành vượt bậc của đội ngũ y bác sĩ ghép tạng tại Bệnh viện Quân y 175. Nếu như ở ca ghép gan đầu tiên, đoàn chuyên gia từ Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 hỗ trợ tới 15 chuyên gia, thì đến nay số lượng chuyên gia tham gia đã giảm dần, chỉ còn hai chuyên gia hỗ trợ. Điều đó cho thấy ekip phẫu thuật của Bệnh viện Quân y 175 đã hoàn toàn làm chủ kỹ thuật ghép gan, cả trong các ca theo kế hoạch lẫn cấp cứu. Đây cũng là minh chứng cho sự khoa học, tính chuyên nghiệp và hiệu quả trong công tác chuyển giao kỹ thuật từ các chuyên gia Bệnh viện Trung ương Quân đội 108”.
Nguy cơ tử vong nếu ngừng thuốc kháng virus đột ngột
Theo Thiếu tá, ThS.BS.CKI Nguyễn Văn Mạnh, bệnh não gan do suy gan cấp là tình trạng rối loạn ý thức từ nhẹ đến hôn mê sâu, do tích tụ các chất độc – đặc biệt là amoniac – khi gan không còn đủ chức năng thải độc. Đây là biến chứng rất nặng, thường đi kèm rối loạn đông máu và có nguy cơ tử vong cao.
Trong trường hợp của bệnh nhân Công, chỉ trong thời gian ngắn sau khởi phát, anh đã rơi vào tình trạng nhiễm độc não nghiêm trọng, hôn mê sâu và phải thở máy – phản ánh lá gan gần như mất hoàn toàn chức năng. Nếu không được ghép gan kịp thời, tình trạng nhiễm độc có thể dẫn đến phù não, thoát vị thân não và tử vong.
Bác sĩ Mạnh khuyến cáo, với những người mắc virus viêm gan B (HBV) đang điều trị bằng thuốc kháng virus (như Tenofovir, Entecavir…), tuyệt đối không được tự ý ngừng thuốc đột ngột. Việc này có thể làm virus nhân lên ồ ạt, kích hoạt phản ứng miễn dịch quá mức (immune rebound), gây viêm gan nặng, men gan tăng vọt và dẫn đến suy gan cấp tính với nguy cơ tử vong cao, đặc biệt ở người đã có xơ gan hoặc chức năng gan kém.
Việc ngừng thuốc kháng virus chỉ được thực hiện theo chỉ định nghiêm ngặt của bác sĩ và luôn phải theo dõi chặt chẽ các chỉ số HBV-DNA, HBsAg, HBeAg và men gan.
