Chân vòng kiềng, hay còn gọi là chân chữ O, là tình trạng hai đầu gối lệch ra ngoài, khiến khi trẻ đứng thẳng, khoảng cách giữa hai gối từ 5–7 cm và không thể chạm vào nhau. Ở trẻ sơ sinh, hai chân thường cong tự nhiên do tư thế trong tử cung. Tuy nhiên, nếu sau 4 tuổi mà hai gối vẫn không chạm nhau, dáng đi cong, kèm theo triệu chứng mỏi chân, dễ té ngã, đây có thể là dấu hiệu dị tật xương cần được can thiệp y khoa.
Theo BS.CKII Phan Văn Tiếp – Chuyên gia Chấn thương Chỉnh hình Nhi, Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á, việc trì hoãn điều trị có thể dẫn đến biến dạng trục cơ thể, lệch dáng đi, rối loạn tư thế; tăng nguy cơ thoái hóa khớp gối, đau lưng, biến dạng cột sống về sau; đồng thời ảnh hưởng đến tâm lý, khiến trẻ tự ti trong quá trình trưởng thành.
Bác sĩ Tiếp cho biết, phẫu thuật chỉnh hình chân vòng kiềng ở trẻ không chỉ mang ý nghĩa thẩm mỹ mà còn phòng ngừa các biến chứng cơ – xương – khớp nghiêm trọng trong tương lai. Với sự tiến bộ của y học hiện đại và sự hợp tác tích cực từ gia đình, trẻ hoàn toàn có thể phục hồi dáng chân, vận động bình thường và tự tin hòa nhập như các bạn đồng trang lứa.
Một trường hợp điển hình là bé P.Q.C (8 tuổi, ngụ Củ Chi, TP.HCM) bị chân vòng kiềng nặng, thường xuyên té ngã khi di chuyển. Nhận thấy nguy cơ tiềm ẩn, gia đình đã đưa bé đến Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á để thăm khám.
Qua khai thác bệnh sử, mẹ bé cho biết đã phát hiện dáng đi bất thường của con từ khi biết đi. Tuy nhiên, ở nhiều cơ sở y tế, tình trạng này được nhận định là “chưa rõ ràng” do bé còn nhỏ. Đến năm 4 tuổi, mức độ vòng kiềng trở nên rõ rệt, ảnh hưởng đến vận động, khiến gia đình quyết định đưa bé thăm khám chuyên sâu.
Sau khi thăm khám và chụp X-quang, bác sĩ Tiếp xác định bé bị chân vòng kiềng hai bên mức độ nặng, cần phẫu thuật chỉnh hình sớm để tránh biến chứng xương khớp và lệch trục cơ thể.
“Bé C. đang ở độ tuổi xương phát triển, vì vậy phương pháp tối ưu là phẫu thuật kìm sụn tăng trưởng bên trong khớp gối hai bên. Đây là thủ thuật nhẹ nhàng, không phải đục xương hay bó bột. Bệnh nhi được gây mê, đặt đinh chữ U vào bên trong khớp gối để hạn chế sự phát triển của phần sụn bên ngoài, giúp xương phát triển cân bằng. Khi chân đạt trục thẳng, bé sẽ được phẫu thuật lần hai để lấy đinh ra”, bác sĩ Tiếp chia sẻ.
Sau mổ, bé có thể tự đi lại bình thường và được hẹn tái khám định kỳ mỗi 3 tháng để theo dõi tiến triển.
Trường hợp bé C. là minh chứng cho hiệu quả của việc can thiệp đúng thời điểm và phương pháp phù hợp trong điều trị dị tật chân vòng kiềng. Nếu điều trị muộn, khi xương đã gần hoàn thiện, việc chỉnh trục sẽ khó khăn hơn, thậm chí cần phẫu thuật phức tạp hơn (bao gồm đục xương), gây ảnh hưởng đáng kể đến chức năng vận động lâu dài.
Các bác sĩ khuyến cáo, phụ huynh cần lưu ý đưa trẻ đi khám chuyên khoa Chấn thương Chỉnh hình Nhi nếu nhận thấy dấu hiệu chân cong rõ rệt, hai gối không chạm nhau, dáng đi bất thường, trẻ dễ té ngã hoặc than mỏi chân. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời giúp trẻ tránh biến dạng xương, duy trì dáng đi cân đối và phòng ngừa các biến chứng về sau.
