Xu hướng xe hybrid tăng mạnh và những khác biệt trong vận hành
Thị trường ô tô Việt Nam đang chứng kiến sự chuyển dịch khi số lượng người dùng lựa chọn xe hybrid tăng nhanh. Các mẫu xe kết hợp động cơ xăng và mô-tơ điện (bao gồm mild-hybrid, hybrid tự sạc và plug-in hybrid) đang được ưa chuộng bởi sự tiết kiệm nhiên liệu, tiếng ồn thấp và khả năng vận hành linh hoạt.
Không phụ thuộc vào hệ thống trạm sạc công cộng như xe điện, xe hybrid mang lại sự tiện lợi ngay cả trong điều kiện hạ tầng sạc chưa đồng bộ.
Nhu cầu của người dùng ngày càng lớn chính là động lực thúc đẩy các hãng xe liên tục giới thiệu những phiên bản hybrid mới ở đa dạng phân khúc. SUV đô thị, sedan hạng C, MPV 7 chỗ hay thậm chí xe cỡ nhỏ đều đã có lựa chọn hybrid, giúp người mua dễ dàng tiếp cận công nghệ này hơn trước.
Tuy nhiên, dù có nhiều điểm tương đồng với xe xăng truyền thống, hệ truyền động hybrid lại sở hữu cấu trúc phức tạp hơn. Việc kết hợp động cơ xăng, mô-tơ điện, inverter và hệ thống pin dung lượng lớn khiến quá trình vận hành và bảo dưỡng đòi hỏi người sử dụng phải hiểu rõ cơ chế hoạt động.
Thực tế, nhiều chủ xe vẫn dùng xe hybrid như cách dùng xe xăng thuần, dẫn đến những sai lầm lặp lại mỗi ngày, âm thầm gây hại cho tuổi thọ của pin và hệ thống điện.
Dưới đây là những thói quen tưởng chừng vô hại nhưng lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến xe hybrid theo thời gian.
Lạm dụng chế độ lái thuần điện: Tiết kiệm xăng nhưng hại pin
EV Mode - chế độ lái thuần điện - là tính năng thu hút người dùng hybrid. Trong điều kiện tốc độ thấp, xe có thể di chuyển mượt mà và không tiêu hao nhiên liệu. Tuy nhiên, không ít tài xế lại coi EV Mode như lựa chọn mặc định và bật nó mỗi khi có thể.
Theo các hãng xe, EV Mode chỉ nên dùng trong những thời điểm nhất định như di chuyển trong hầm chung cư, khu dân cư yên tĩnh hoặc khi kẹt xe. Khi bị lạm dụng, pin phải liên tục xả ở mức sâu rồi sạc ngược lại, khiến nhiệt độ tăng cao và làm giảm tuổi thọ tế bào pin. Việc hoạt động ở tải nặng kéo dài còn làm hệ thống quản lý pin dễ báo lỗi, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận hành.
Các kỹ thuật viên cho biết những bộ pin xuống cấp sớm đa phần đến từ việc lái xe cố tình "ép chạy điện" thay vì để hệ thống tự tối ưu giữa động cơ xăng và mô-tơ điện.
Quên bảo dưỡng hệ thống làm mát pin
Khác với xe xăng, ô tô hybrid có hệ thống làm mát pin riêng biệt, sử dụng luồng gió hoặc chất lỏng để kiểm soát nhiệt độ. Tuy nhiên, bộ phận này lại ít được chú ý vì nhiều người nghĩ pin nằm ở vị trí kín thì không cần bảo dưỡng.
Thực tế, bụi bẩn tích tụ tại cửa hút gió hoặc khoang pin sẽ khiến luồng không khí làm mát bị cản trở. Khi pin không được làm mát đúng cách, nhiệt độ tăng cao sẽ dẫn đến suy giảm hiệu suất, tăng mức tiêu hao nhiên liệu và thậm chí gây hỏng pin ở mức độ nghiêm trọng.
Đặc biệt với các xe đã hết thời gian bảo hành, việc bỏ qua kiểm tra hệ thống làm mát pin chỉ vì muốn tiết kiệm chi phí lại là sai lầm lớn. Chi phí vệ sinh quạt hoặc thay lọc gió thấp hơn rất nhiều so với chi phí sửa pin.
-121147.jpg)
Đỗ xe dưới trời nắng nóng
Thói quen đỗ xe ngoài trời nắng nóng vốn phổ biến với người dùng xe xăng nhưng lại rất không phù hợp với xe hybrid. Pin lithium-ion cực kỳ nhạy với nhiệt độ cao; phơi nắng nhiều giờ khiến pin đạt mức nhiệt vượt giới hạn an toàn, từ đó làm giảm dung lượng, tăng tốc độ lão hóa và ảnh hưởng đến hệ thống điện tử xung quanh.
Song song với đó, việc bật điều hòa quá lạnh ngay khi vừa vào xe nóng cũng gây áp lực lớn lên hệ thống làm mát, ảnh hưởng gián tiếp đến pin. Các chuyên gia khuyên người dùng nên chọn nơi râm mát, sử dụng bạt che hoặc dán phim cách nhiệt chất lượng tốt để hạn chế tác động nhiệt lên pin.
Để nhiên liệu gần cạn mới đổ
Nhiều người dùng quen với việc để xe xăng gần cạn bình và chỉ đổ khi đèn báo sáng. Nhưng với xe hybrid, điều này mang rủi ro lớn hơn nhiều.
Động cơ xăng trên xe hybrid không chỉ dùng để vận hành mà còn để hỗ trợ sạc pin. Khi xăng xuống quá thấp, động cơ có thể không khởi động được để duy trì quá trình sạc. Điều này dẫn đến tình trạng pin không được nạp lại và có thể khiến xe không thể hoạt động.
Không chỉ vậy, chạy xe với bình xăng gần cạn còn làm bơm xăng dễ quá nhiệt và hỏng.
Mở cửa sổ khi xe đang chạy
Thói quen mở cửa sổ để đón gió hoặc tiết kiệm điều hòa tưởng như vô hại nhưng lại ảnh hưởng đáng kể đến xe hybrid. Khi luồng khí nóng liên tục tràn vào khoang nội thất, hệ thống điều hòa phải hoạt động mạnh hơn để bù lại. Điều này khiến quạt làm mát, máy nén và hệ thống tản nhiệt chịu tải lớn hơn.
Tải nhiệt tăng đồng nghĩa hệ thống làm mát pin cũng phải làm việc nhiều hơn. Nếu diễn ra thường xuyên, đây là nguyên nhân khiến pin quá tải, giảm hiệu suất hoặc xuống cấp nhanh chóng.
