Điểm mặt những mẫu ô tô "an toàn" trước đề xuất mức tiêu thụ nhiên liệu 4,83 lít/100 km

Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến cho dự thảo Tiêu chuẩn kỹ thuật Quốc gia mới, đặt mục tiêu đến năm 2030, toàn bộ ôtô con tại Việt Nam phải đạt mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình 4,83 lít/100 km. 

Quy định này được xem là bước đi quan trọng nhằm hướng đến mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, nhưng đồng thời cũng gây nhiều lo ngại trong ngành công nghiệp ô tô.

Theo dự thảo, chỉ số CAFC (Corporate Average Fuel Consumption) sẽ được tính trung bình cho toàn bộ các dòng xe con trên thị trường. Những hãng vượt ngưỡng có thể mua tín chỉ bù trừ từ đơn vị khác đạt mức thấp hơn, hoặc buộc phải điều chỉnh danh mục sản phẩm trong những năm tiếp theo.

Giải pháp có thể bao gồm đổi mới công nghệ, loại bỏ xe tiêu tốn nhiên liệu hoặc tăng tỷ lệ các mẫu xe tiết kiệm. Nếu sau 3 năm vẫn không đạt chuẩn, doanh nghiệp sẽ bị dừng hoạt động sản xuất, lắp ráp hay nhập khẩu cho đến khi có phương án phù hợp.

Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) cho rằng ngưỡng 4,83 lít/100 km là "quá nghiêm ngặt", có thể tác động mạnh và làm thay đổi gần như toàn bộ cấu trúc ngành. Theo nghiên cứu của VAMA, tới 96% xe xăng truyền thống và 14% xe hybrid hiện có trên thị trường sẽ không thể đạt chuẩn. 

Để giữ nguyên sản lượng bán hàng, các doanh nghiệp phải tăng sản lượng xe điện hóa (hybrid, PHEV, BEV) lên tới gần 9 lần trong khoảng thời gian ngắn, điều được coi là thách thức lớn với điều kiện hạ tầng và thói quen tiêu dùng hiện nay.

Cũng theo VAMA, với mục tiêu mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình 4,83 lít/100 km vào năm 2030, phần lớn xe xăng truyền thống và thậm chí một số dòng hybrid đang bán trên thị trường sẽ khó đạt chuẩn. Thống kê cho thấy có tới 96% xe chạy xăng và 14% xe hybrid hiện tại không đáp ứng được ngưỡng này.

Để tuân thủ quy định mới, các hãng xe buộc phải ngừng phân phối 97% mẫu ô tô xăng đang lưu hành. Trong trường hợp vẫn muốn duy trì sản lượng bán hàng, doanh nghiệp sẽ phải đẩy mạnh sản xuất và tiêu thụ xe điện hóa (gồm hybrid, hybrid sạc điện và xe điện thuần) với mức tăng trưởng tới 868% chỉ trong vòng 5 năm.

Thực tế tại Việt Nam hiện có rất ít mẫu xe đạt mức tiêu thụ nhiên liệu dưới 4,83 lít/100 km, và hầu hết đều thuộc nhóm hybrid thông thường (HEV) hoặc hybrid cắm sạc (PHEV). 

Dữ liệu được các hãng công bố và Cục Đăng kiểm Việt Nam xác nhận, song mức tiêu thụ có thể chênh lệch so với thực tế, tùy theo điều kiện vận hành và phong cách lái.