Sự phát triển nhanh của xe điện tại Việt Nam không chỉ làm thay đổi thói quen sử dụng phương tiện, mà còn kéo theo nhu cầu thay lốp cũng gia tăng. Một trong những băn khoăn phổ biến của người dùng là giá lốp xe điện thường cao hơn đáng kể so với lốp dành cho xe động cơ đốt trong.
Điều này khiến không ít chủ xe cân nhắc phương án thay lốp thường để tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, đằng sau quyết định tưởng như "kinh tế" này lại là hàng loạt khác biệt kỹ thuật giữa xe điện và xe xăng, dầu – những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến độ bền, hiệu quả vận hành và an toàn.
Một trong những khác biệt rõ rệt nhất của xe điện nằm ở trọng lượng. Do phải mang theo bộ pin dung lượng lớn, xe điện thường nặng hơn các mẫu xe dùng động cơ đốt trong cùng phân khúc từ 10 đến 30%. Phần trọng lượng tăng thêm này dồn trực tiếp xuống bốn bánh xe.
Vì vậy, lốp dành cho xe điện được thiết kế với chỉ số tải trọng cao hơn và cấu trúc khung lốp chắc chắn hơn. Trong khi đó, lốp thường vốn chỉ рассчит cho mức tải thấp hơn. Khi lắp lên xe điện, lốp phải làm việc trong tình trạng gần hoặc vượt ngưỡng thiết kế, dễ sinh nhiệt, biến dạng và giảm tuổi thọ theo thời gian.
Khác với xe động cơ đốt trong, xe điện tạo ra mô-men xoắn gần như ngay lập tức khi người lái đạp ga. Lực kéo mạnh và đột ngột này truyền thẳng xuống mặt lốp, đặc biệt trong các tình huống tăng tốc nhanh hoặc khởi hành liên tục trong đô thị.
Nếu lốp không đủ khả năng chịu lực xoắn lớn, phần vai lốp và mặt gai sẽ mòn nhanh hơn bình thường. Trên mặt đường trơn ướt, độ bám giảm còn có thể gây trượt bánh, ảnh hưởng đến khả năng kiểm soát xe. Lốp chuyên dụng cho xe điện thường sử dụng hợp chất cao su đặc biệt để vừa tăng độ bám, vừa hạn chế mài mòn.
Với người dùng xe điện, quãng đường di chuyển sau mỗi lần sạc là yếu tố được quan tâm hàng đầu. Chính vì vậy, lốp xe điện được tối ưu để giảm lực cản lăn, giúp xe đi được xa hơn với cùng một lượng năng lượng tiêu thụ.
Khi thay bằng lốp thường, lực cản lăn tăng lên khiến mô-tơ điện phải làm việc nhiều hơn để duy trì tốc độ. Hệ quả là quãng đường di chuyển thực tế bị rút ngắn, số lần sạc tăng lên và chi phí sử dụng lâu dài có thể cao hơn so với dự tính ban đầu.
Xe điện vốn nổi tiếng với khả năng vận hành êm ái do không có tiếng động cơ. Trong bối cảnh đó, tiếng ồn từ lốp và mặt đường trở nên dễ nhận biết hơn. Lốp chuyên dụng cho xe điện thường được bổ sung lớp vật liệu hấp thụ âm thanh bên trong, giúp hạn chế tiếng vọng vào cabin.
Nếu sử dụng lốp thường, tiếng ồn lăn bánh sẽ tăng rõ rệt, đặc biệt khi chạy trên đường nhựa thô hoặc ở tốc độ cao. Điều này làm giảm trải nghiệm thoải mái – một trong những ưu điểm lớn nhất của xe điện.
Việc dùng lốp thường cho xe điện không chỉ ảnh hưởng đến cảm giác lái mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Khi phải chịu tải trọng lớn và lực xoắn cao liên tục, cấu trúc bên trong của lốp thường dễ bị quá nhiệt. Trong điều kiện vận hành cường độ cao, như xe chạy dịch vụ hoặc giao hàng, nguy cơ nổ lốp càng tăng.
Những rủi ro này không dễ nhận ra ngay lập tức, nhưng có thể xuất hiện sau một thời gian sử dụng, đặc biệt khi lốp đã bị xuống cấp.
Xét trên vòng đời sử dụng, việc chọn lốp thường cho xe điện chưa chắc đã mang lại lợi ích kinh tế. Lốp mòn nhanh buộc chủ xe phải thay sớm hơn, trong khi lực cản lăn cao khiến xe tiêu thụ nhiều năng lượng hơn, kéo theo chi phí sạc tăng lên.
Nếu cộng dồn các khoản này, tổng chi phí sử dụng có thể ngang bằng hoặc thậm chí cao hơn so với việc đầu tư lốp chuyên dụng ngay từ đầu.
Từ các yếu tố về trọng lượng, mô-men xoắn, hiệu quả năng lượng, độ êm ái và an toàn, có thể thấy lốp xe điện không đơn thuần là "lốp đắt hơn", mà là một cấu phần được thiết kế riêng cho đặc tính vận hành của loại xe này.
Việc sử dụng lốp thường chỉ giúp tiết kiệm chi phí trong ngắn hạn, nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro về kỹ thuật và an toàn. Để đảm bảo hiệu quả sử dụng lâu dài, chủ xe nên tuân thủ khuyến cáo của nhà sản xuất, lựa chọn lốp đúng thông số tải trọng, kích thước cho xe điện.
