Hưng Yên: Phù Cừ mùa thu hoạch vải lai chín sớm

Những vườn vải xanh mướt sai trĩu quả chuyển sang sắc đỏ. Huyện Phù Cừ hiện trồng 1.250ha vải gồm vải lai chín sớm Phù Cừ với 850ha và vải trứng Hưng Yên 400ha, được sản xuất theo quy trình VIETGAP; Trong đó có trên 105ha được cấp chứng nhận OTAS đủ điều kiện xuất khẩu sang thị trường (Nhật Bản, Australia, Hoa Kỳ). Vải lai chín sớm Phù Cừ được trồng chủ yếu các xã phía Nam huyện Phù Cừ là xã Tam Đa, Tiên Tiến, Nguyên Hòa, Tống Trân; còn vải trứng Hưng Yên được trồng chủ yếu các xã phía Bắc huyện như: Phan Sào Nam, Minh Tân, Đoàn Đào, Quang Hưng.

Phó Chủ tịch huyện Phù Cừ Vũ Xuân Thủy cho biết niên vụ 2025 vải lai chín sớm Phù Cừ dự kiến thu hoạch từ 30/5 và thu hoạch rộ từ ngày 02/6 đến 10/6/2025.

Năm 2025 mặc dù thời tiết khắc nghiệt, nhưng nhờ tuân thủ đúng kỹ thuật, chăm sóc đúng quy trình nên vẫn cho tỷ lệ đậu quả cao, dự kiến sản lượng vải quả toàn huyện ước đạt từ 14.500 tấn đến 15.000 tấn quả.

Điều đặc biệt về thổ nhưỡng, khí hậu đã giúp cây vải lai chín sớm trồng trên đất Phù Cừ có những ưu thế vượt trội, thời điểm thu hoạch sớm hơn so với vải thiều chính vị từ 2 - 3 tuần nên được đông đảo khách hàng ưa chuộng. Vải lai chín sớm là sản phẩm được Cục Sở hữu Trí Tuệ công nhận nhãn hiệu chứng nhận năm 2016; được UBND tỉnh Hưng Yên xếp hạng sản phẩm OCOP 4 sao.

Quả vải lai có đặc điểm chín sớm (thu hoạch vào thời điểm cuối tháng 5 đến 10/6); cho thu hoạch sớm hơn các loại vải khác trên thị trường từ 15 - 20 ngày); quả vải lai có hình dạng trái tim lệch, vải quả với trọng lượng trung bình từ 25 - 28 quả/kg được sản xuất theo quy trình VIETGAP, ngọt thanh, không chua, không chát, hạt nhỏ. Giá đầu vụ 25.000đ/ 1kg, hiện tại 12.000đ/kg.

Trong khi đó vải trứng Hưng Yên - sản phẩm đã được Cục Sở hữu Trí Tuệ công nhận nhãn hiệu chứng nhận năm 2020, được UBND tỉnh Hưng Yên xếp hạng sản phẩm OCOP 4 sao; có đặc điểm chín sớm cùng với thời điểm của vải lai chín sớm Phù Cừ (thu hoạch rộ đầu tháng 6); quả vải trứng khi chín có màu đỏ tươi, mẫu mã đẹp, có hương vị thơm, ngọt và trọng lượng trung bình từ 18 - 22 quả/ kg. Đặc biệt trong điều kiện bình thường vải sau thu hoạch từ 4 - 5 ngày vẫn giữ được độ tươi và hương vị đặc trưng. Giá từ 110.000đ - 140.000đ/kg.

Năm 2025 vải trứng Hưng Yên cũng được thu hoạch cùng với thời điểm vải lai chín sớm, dự kiến cho sản lượng 300 - 350 tấn quả.

Để nâng cao thương hiệu giá trị sản phẩm quả vải tươi, những năm qua huyện chủ động tổ chức hội nghị kết nối tiêu thụ vải, hỗ trợ các nhà vườn, hợp tác xã tiêu biểu tham gia hoạt động xúc tiến tiêu thụ vải và nông sản do tỉnh tổ chức. Năm nay tỉnh Hưng Yên tổ chức xúc tiến tiêu thụ nông sản. Gian hàng phiên chợ vải 02 ngày 7 và 8 tháng 6 năm 2025 tại khu đô thị ECOPARK - Văn Giang.

Đây là cơ hội để các nhà vườn và hợp tác xã trong huyện thúc đẩy sản xuất, tiếp cận thêm nhiều đầu mối cung ứng, phân phối đến người tiêu dùng ưa chuộng.

Vì thế những năm qua vải lai chín sớm Phù Cừ và vải trứng Hưng Yên luôn được các doanh nghiệp, thương lái và người tiêu dùng ưa chuộng.

Ông Vũ Xuân Thủy cho biết: "Huyện cam kết sẽ tạo điều kiện tốt nhất để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, thương nhân ký kết, thu hoạch, chế biến, lưu thông và tiêu thụ vải lai chín sớm; đồng thời các hợp tác xã, cơ sở sản xuất, nhà vườn trên địa bàn huyện tiếp tục thực hiện tốt việc chăm sóc, đảm bảo quy định an toàn thực phẩm, chất lượng cũng như quy định về nhãn hiệu trong quá trình thu hoạch, tiêu thụ. Trên cơ sở thời điểm thu hoạch vải, huyện sẽ phối hợp với Sở Công thương, Sở Nông nghiệp và Môi trường tổ chức phiên chợ vải nhằm phát huy tối đa hiệu ứng của sự kiện tới việc tiêu thụ năm nay".

Đến thăm Hợp tác xã nông nghiệp Minh Tiến, được bà Đồng Thị Thu Hương - Giám đốc HTX Minh Tiến cho biết năm 2025, mặc dù thời tiết khắc nghiệt, HTX Minh Tiến triển khai chăm sóc đúng quy trình, tuân thủ đúng kỹ thuật nên vườn vải của các thành viên trong HTX vẫn cho tỷ lệ đậu quả cao  với diện tích trên 40ha vải, trong đó có 02ha vải trứng còn lại là vải lai chín sớm, dự kiến sản lượng thu hoạch 30 tấn quả, hứa hẹn vụ vải được giá.

Bà Đồng Thị Thu Hương cho biết, trước đây hợp tác xã chủ yếu trồng vải lai chín sớm, năm 2021 được sự hỗ trợ chuyển giao khoa học kỹ thuật của Sở Khoa học Công nghệ tỉnh Hưng Yên để trồng vải trứng, đến nay đã có 02ha thu hoạch với sản lượng cao, mẫu mã đẹp, bán rất được giá. Thời gian tới HTX Minh Tiến sẽ tiếp tục duy trì diện tích trồng vải lai chín sớm và nhân rộng diện tích trồng vải trứng.

Chia tay bà Đồng Thị Thu Hương chúng tôi đi thăm cánh đồng vải lai chín sớm xã Tam Đa diện tích 400ha và 250ha xã Tiên Tiến.

Sau đó, ngược về xã Phan Sào Nam, chúng tôi được ông Trần Văn Minh - Chủ tịch Cựu chiến binh xã Phan Sào Nam dẫn đi thăm cây vải tổ có tuổi đời gần 200 năm (do cụ Nguyễn Văn Diệm, ông nội ông Nguyễn Văn Vì thuần hóa, ươm trồng). Do hợp thổ nhưỡng nên cây vải này năm nào cũng cho quả to, mã đẹp, vị ngọt thơm, đặc biệt khác hẳn các loại cây vải khác nên được người dân trong vùng nhân giống Phát triển thành sản phẩm đặc sản, giá bán cao hơn so với vải lai chín sớm và vải thiều thông thường.

Nhận thấy sức hấp dẫn của vải đặc sản, năm 2018 xã Phan Sào Nam đã thành lập Hợp tác xã nông nghiệp Quyết Tiến nhằm bảo tồn và phát triển giống vải quý này. Ông Mai Văn Quyết - Giám đốc Hợp tác xã Quyết Tiến cho biết, sức hấp dẫn của vải trứng Hưng Yên là sau khi thu hoạch để ngoài tự nhiên 3-4 ngày vẫn giữ nguyên màu sắc, hương vị, cùi dày vị ngọt sắc và thơm mát. Hiện Hợp tác xã Quyết Tiến có 21 hộ, trong đó có 11 hộ là Cựu chiến binh với diện tích trên 15ha.

Chúng tôi đến thăm vườn vải trứng gia đình cựu chiến binh Mai Văn Huân, thôn Ba Đông, xã Phan Sào Nam. Theo ông Huân cho biết ông cũng là thành viên Hợp tác xã Quyết Tiến, năm 2018 được sự cho phép của chính quyền địa phương, gia đình ông đã mạnh dạn chuyển đổi diện tích, đào ao và vượt đất để trồng vải trứng; với sự hỗ trợ của các cán bộ khuyến nông huyện Phù Cừ, các thành viên trong HTX và ông Mai Văn Huân đã nắm được kỹ thuật, cách xử lý sâu bệnh, ra hoa đậu quả... kỹ thuật thâm canh các hội viên ngày càng cao xử lý sâu bệnh triệt để.

Ông Mai Văn Huân cho biết thêm, do chất lượng tốt nên toàn bộ diện tích trồng vải trứng của gia đình và các thành viên HTX được khách hàng đặt mua tại vườn từ đầu vụ, đem lại thu nhập ổn định cho gia đình và người dân thôn Ba Đông, xã Phan Sào Nam. Dự kiến sản lượng gia đình ông Mai Văn Huân năm 2025 đạt trên 2 tấn.

Những ngày này, huyện Phù Cừ rộn ràng không khí mùa thu hoạch vải lai chín sớm và vải trứng Hưng Yên.