Phóng viên đã có cuộc trao đổi với ông Lê Văn Châm, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Ứng dụng Công nghệ mới (Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam) xung quanh chủ đề này.
Ông đánh giá thế nào về sự phát triển và đầu tư vào ngành AI ở Việt Nam hiện nay? Việt Nam có nguy cơ xảy ra “bong bóng AI” như trên thế giới hay không?
Hiện nay, lĩnh vực về trí tuệ nhân tạo (AI) tại Việt Nam đang trong giai đoạn khởi phát và tăng trưởng mạnh. Nhiều doanh nghiệp công nghệ, cả trong nước và có vốn đầu tư nước ngoài, đã chú trọng ứng dụng AI vào các lĩnh vực như tài chính, y tế, giáo dục, sản xuất. Quy mô thị trường tuy chưa lớn so với thế giới, nhưng tốc độ tăng trưởng rất nhanh.
Ông Lê Văn Châm, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Ứng dụng Công nghệ mới.Tuy nhiên, khác với Mỹ hay châu Âu, Việt Nam chưa xuất hiện tình trạng “bong bóng” AI. Nguyên nhân là dòng vốn đầu tư còn ở mức vừa phải, các dự án AI chủ yếu hướng tới giải quyết những bài toán thực tiễn như tự động hóa sản xuất, tối ưu logistics hay chăm sóc khách hàng.
Do đó, nguy cơ xảy ra bong bóng ở thời điểm hiện tại là chưa cao, nhưng không loại trừ trong tương lai nếu có sự đầu tư ồ ạt theo phong trào mà thiếu chiến lược dài hạn.
Thưa ông, các doanh nghiệp Việt Nam cần có hướng đi như thế nào để tránh tạo ra “bong bóng” đầu tư AI?
Theo tôi, có ba điểm chính: Thứ nhất, doanh nghiệp cần gắn đầu tư AI với nhu cầu thực tế, giải quyết các vấn đề cụ thể thay vì chạy theo trào lưu.
Công nghệ trí tuệ nhân tạo được ứng dụng tại nhiều lĩnh vực.Thứ hai, cần xây dựng đội ngũ nhân lực chất lượng cao, hợp tác chặt chẽ với các viện nghiên cứu, trường đại học để đảm bảo nền tảng khoa học - công nghệ vững chắc.
Thứ ba, đầu tư AI nên đi cùng với quản trị rủi ro và lộ trình kinh doanh rõ ràng, tránh tình trạng chi quá nhiều mà chưa tính đến khả năng sinh lời.
Nếu làm được như vậy, AI sẽ không chỉ là xu hướng nhất thời, mà sẽ trở thành động lực thực sự thúc đẩy năng suất và sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam trong dài hạn.
Đầu tư công nghệ AI cần nguồn vốn lớn, trong khi Nhà nước xác định công nghệ AI là một trong 11 sản phẩm công nghệ chiến lược. Vậy theo ông, Nhà nước nên có chính sách hỗ trợ cụ thể nào với các đơn vị nghiên cứu công nghệ này?
Trong danh sách 11 nhóm sản phẩm công nghệ chiến lược được Chính phủ công bố vào tháng 6/2025 có công nghệ AI. Đây là công nghệ được ứng dụng rộng rãi trong đời sống thòi gian qua.
Tại Việt Nam, công nghệ này mới phát triển trong vài năm trở lại đây. Từ thực tế của các công ty công nghệ lớn trên thế giới cho thấy, nguồn vốn đầu tư cho AI rất lớn. Một số doanh nghiệp công nghệ Việt Nam cũng đã hợp tác, chuyển giao công nghệ này. Tuy nhiên, để làm chủ công nghệ này cần nguồn vốn đầu tư lớn, trang thiết bị máy móc hiện đại, nhất là nguồn nhân lực.
Nhà nước sớm có hỗ trợ cho các đề tài khoa học nghiên cứu về AI để ứng dụng công nghệ này trong thời gian tới. Theo đó, Nhà nước hỗ trợ cho các đơn vị nghiên cứu, các viện, trường về nguồn vốn. Nguồn vốn hỗ trợ cho nghiên cứu đến từ hai kênh: Vốn tư nhân và vốn đầu tư công, cơ sở vật chất. Trong đó, việc tiếp cận nguồn vốn này giữa đơn vị tư nhân và công lập phải có sự minh bạch, bình đẳng.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
