Một trong những nội dung đáng chú ý là cấm thiết lập mặc định chế độ lái một bàn đạp – tính năng đang phổ biến trên nhiều mẫu ôtô điện hiện nay.
Siết chặt quy định với hệ thống phanh và chế độ lái đặc biệt
Tiêu chuẩn quốc gia mới của Trung Quốc về hệ thống phanh trên xe con sẽ được triển khai theo lộ trình, bắt đầu áp dụng với các mẫu xe mới được phê duyệt từ ngày 1/1/2026.
Trong đó, quy định liên quan đến chế độ lái một bàn đạp sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2027.
Điểm nổi bật của tiêu chuẩn mới là việc cấm các hãng xe thiết lập mặc định chế độ một bàn đạp – tính năng cho phép xe giảm tốc mạnh khi người lái chỉ nhả chân ga.
Cơ quan chức năng lo ngại rằng chế độ này khiến người lái phụ thuộc quá nhiều vào một thao tác duy nhất, dễ dẫn đến phản ứng chậm trong tình huống cần phanh gấp.
Thay vào đó, chế độ này nếu có vẫn phải được người dùng chủ động kích hoạt và không được mặc định ở trạng thái bật.
Bắt buộc trang bị ABS và tăng cường cảnh báo giảm tốc
Theo quy định mới, tất cả xe con được phê duyệt từ năm 2026 sẽ bắt buộc phải trang bị hệ thống chống bó cứng phanh (ABS).
Đây là công nghệ an toàn chủ động giúp bánh xe không bị khóa cứng khi phanh gấp, đồng thời duy trì khả năng điều hướng và giảm nguy cơ mất kiểm soát.
Ngoài ra, tiêu chuẩn mới cũng bổ sung quy định về việc kích hoạt đèn phanh trong quá trình tái tạo năng lượng – hiện tượng phổ biến ở xe điện.
Cụ thể, khi xe giảm tốc do hệ thống tái tạo năng lượng vượt quá gia tốc 1,3 m/s², đèn phanh phải được bật sáng và duy trì cho đến khi quá trình giảm tốc kết thúc.
Điều này giúp cảnh báo rõ ràng cho các phương tiện phía sau, hạn chế nguy cơ va chạm từ phía sau trong giao thông đô thị đông đúc.
Chế độ lái một bàn đạp: Tối ưu hay nguy hiểm?
Chế độ lái bằng một bàn đạp (one pedal) từng được nhiều hãng ca ngợi là tương lai của xe điện.
Trong đó, người dùng chỉ cần nhấn bàn đạp để tăng tốc và nhả ra để giảm tốc – nhờ cơ chế phanh tái tạo năng lượng tự động của xe điện.
Mức độ ghìm tốc có thể tùy chỉnh, từ nhẹ (gần như lăn theo quán tính như xe xăng) đến mạnh (giúp xe dừng hẳn không cần đạp phanh).
Tính năng này được Tesla tích cực quảng bá và cũng xuất hiện trên nhiều mẫu xe khác như Mercedes EQ, BMW i3, Nio ES6, Xpeng G3... thường ở dạng tùy chọn hoặc mặc định.
Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, các lo ngại về an toàn ngày càng tăng. Khi đã quen với việc không sử dụng bàn đạp phanh, người lái có thể phản ứng chậm hoặc thậm chí đạp nhầm chân ga trong tình huống khẩn cấp.
Tesla từng thừa nhận nguy cơ này và đã điều chỉnh phần mềm trong bản cập nhật OTA 2023.2.13.1, cho phép người dùng bật hoặc tắt chế độ một bàn đạp thay vì để mặc định như trước.
Hướng đi mới cho ngành công nghiệp ôtô điện
Việc Trung Quốc – thị trường ôtô điện lớn nhất thế giới – ban hành tiêu chuẩn cấm chế độ một bàn đạp mặc định là bước đi cho thấy sự thay đổi quan điểm về an toàn xe điện.
Trong bối cảnh ngày càng nhiều người chuyển sang sử dụng xe năng lượng mới, việc đảm bảo tính nhất quán và an toàn trong vận hành là điều cấp thiết.
Các nhà sản xuất xe điện, đặc biệt là những thương hiệu nội địa như Nio, Xpeng hay BYD, sẽ phải nhanh chóng điều chỉnh thiết kế và phần mềm để tuân thủ quy định mới nếu muốn tiếp tục mở rộng thị phần trong nước và ra quốc tế.
Tiêu chuẩn mới được kỳ vọng sẽ tạo tiền đề để các quốc gia khác cân nhắc điều chỉnh quy định tương tự, đảm bảo người dùng xe điện được bảo vệ trong mọi tình huống vận hành – kể cả khi chỉ dùng một bàn đạp.
