Việt Nam kiến tạo hệ sinh thái blockchain an toàn, minh bạch và tuân thủ pháp lý

NCA khẳng định vai trò kiến tạo hệ sinh thái blockchain an toàn

Hệ sinh thái chuỗi khối (Blockchain) là một trong những nội dung của chuyển đổi số để hình thành một hạ tầng quan trọng cho nhiều ngành kinh tế phát triển. Tuy nhiên, hệ sinh thái này đang gặp nhiều thách thức về an ninh mạng tạo niềm tin cho người tham gia. Do đó, việc bảo đảm an toàn cho các hệ thống blockchain, vốn được xem là công nghệ cốt lõi cho lưu trữ và giao dịch tài sản số rất quan trọng, nhằm bảo vệ tính toàn vẹn hệ thống, củng cố niềm tin vào công nghệ mới.

Do đó, GM Blockchain Security Forum 2025 diễn ra từ 1-2/8 trong khuôn khổ GM Vietnam 2025 – Tuần lễ công nghệ Blockchain lớn nhất Đông Nam Á, tổ chức tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia, Hà Nội. Với chủ đề “Resilience & Trust in the Digital Future” (Khả năng phục hồi và niềm tin trong tương lai số), hội thảo do Hiệp hội An ninh mạng quốc gia (NCA) phối hợp cùng Công ty Verichains tổ chức, thu hút sự quan tâm đặc biệt của giới chuyên gia, nhà quản lý và doanh nghiệp (DN) trong lĩnh vực blockchain và an ninh mạng.

Trung tướng Nguyễn Minh Chính, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội An ninh mạng quốc gia phát biểu tại sự kiện.

Trung tướng Nguyễn Minh Chính, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội An ninh mạng quốc gia cho biết, với mục tiêu đến năm 2030, Blockchain là một trong những nội dung của chuyển đổi số để hình thành một hạ tầng quan trọng cho nhiều ngành kinh tế như tài chính ngân hàng, logistic, chuỗi cung ứng, đăng ký tài sản số, y tế, giáo dục và quản trị nhà nước... Khi đó, Blockchain sẽ được ứng dụng rộng rãi trong kỷ nguyên này. Tuy nhiên, bên cạnh việc tạo ra động lực để phát triển kinh tế, đầu tư, lĩnh vực này cũng có nhiều nguy cơ thách thức đặt ra.

Trung tướng Nguyễn Minh Chính chỉ ra, các vụ tấn công vào các hợp đồng thông minh, ví điện tử, cầu nối blockchain gây thiệt hại hàng tỷ USD trên toàn cầu. Trong đó, có những nền tảng và người dùng đến từ Việt Nam cũng chưa được pháp luật Việt Nam bảo vệ.

Bên cạnh đó, các tổ chức tội phạm lợi dụng tính phi tập trung và ẩn danh để rửa tiền, huy động vốn bất hợp pháp, phát hành những token lừa đảo. Nhiều dự án núp bóng công nghệ nhưng thực chất là mô hình đa cấp, lôi kéo người dùng thiếu hiểu biết kỹ thuật, gây tổn hại nghiêm trọng về tài chính và niềm tin xã hội.

Vì vậy, an ninh mạng là một phần không thể tách rời của an ninh số an ninh quốc gia trong kỷ nguyên số. Để phát triển hệ sinh thái Blockchain Việt Nam một cách an toàn, lành mạnh và bền vững, theo Trung tướng Nguyễn Minh Chính nhấn mạnh cần tập trung vào 3 chiến lược.

Một là, thiết kế hệ sinh thái an toàn ngay từ đầu. Mọi lớp công nghệ từ hạ tầng chuỗi khối, hợp đồng thông minh, ví lưu ký và hệ thống định danh cần được tích hợp các tiêu chuẩn an ninh, mã hóa và giám sát ngay từ khâu thiết kế bảo mật, cần phải là cấu phần mặc định, không phải là giải pháp tình thế sau sự cố.

Hai là, nâng cao khả năng phát hiện sớm và phản ứng nhanh, cần thiết lập cơ chế cảnh báo, chia sẻ thông tin ứng phó liên ngành giữa các bên. Mỗi nền tảng có quy trình xử lý khủng hoảng rõ ràng từ phát hiện, xử lý minh bạch, phục hồi trên nền tảng đó, từng bước hình thành năng lực phòng thủ chủ động cho toàn hệ sinh thái tài sản số.

Ba là, đảm bảo tuân thủ pháp luật tiếp cận chuẩn mực quốc tế, phát triển phải gắn với các quy định về phòng, chống rửa tiền, bảo vệ dữ liệu cá nhân, kiểm soát dòng vốn, đồng thời tích cực tham gia vào quá trình chuẩn hóa công nghệ và hoàn thiện hành lang pháp lý, tạo nền tảng cho sự phát triển minh bạch và bền vững.

"Việc thực hiện đồng bộ ba trụ cột sẽ giúp Việt Nam vừa kiểm soát tốt rủi ro, tận dụng hiệu quả cơ hội phát triển đột phá mà Blockchain và tài sản số mang lại trong kỷ nguyên tới trong kỷ nguyên tới thập kỷ tới. Blockchain là một công nghệ có sức đột phá nhưng nếu không đi cùng sự kiểm soát rủi ro, tuân thủ pháp lý và đảm bảo an toàn cho người dùng thì sự đột phá ấy sẽ trở thành lỗ hổng cho tội phạm công nghệ cao, gây mất ổn định thị trường và làm xói mòn niềm tin của xã hội", Trung tướng Nguyễn Minh Chính nhấn mạnh.

Các chuyên gia an ninh mạng chia sẻ tại hội thảo về an ninh mạng blockchain.

Theo nhiều chuyên gia, hội thảo lần này không chỉ tập trung vào khía cạnh công nghệ, mà còn làm rõ những vấn đề mang tính nền tảng như hành lang pháp lý, bảo vệ dữ liệu quốc gia, vai trò liên ngành và trách nhiệm của các cơ quan quản lý trong việc phòng chống tội phạm công nghệ cao.

Qua đó, hội thảo góp phần nâng cao nhận thức về các rủi ro an ninh, đề xuất các giải pháp công nghệ hiệu quả và đặc biệt là định hình khung pháp lý phù hợp nhằm bảo vệ người dùng cũng như thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực blockchain.

Ông Vũ Ngọc Sơn, Trưởng Ban Nghiên cứu, tư vấn, phát triển công nghệ và Hợp tác quốc tế, NCA, nhấn mạnh: “Nền kinh tế số đang ngày càng phụ thuộc vào blockchain để lưu trữ và giao dịch tài sản. Việc đảm bảo an ninh cho blockchain cũng chính là đảm bảo an toàn cho tài sản số quốc gia. Chúng ta cần một chiến lược tổng thể, kết hợp giữa công nghệ, pháp lý và nhận thức cộng đồng".

Yêu cầu cấp thiết về bảo mật blockchain

Thống kê từ Chainalysis, chỉ tính riêng từ năm 2020 đến tháng 2/2025, thế giới đã ghi nhận 657 vụ tấn công vào hệ thống blockchain, gây thiệt hại lên tới 12,8 tỷ USD. Riêng 6 tháng đầu năm 2025 đã chứng kiến mức thiệt hại 2,17 tỷ USD, vượt qua cả năm 2024. Vụ tấn công Bybit (1,5 tỷ USD) trở thành vụ hack lớn nhất lịch sử blockchain, trong khi các vụ tấn công ví cá nhân chiếm tới 23,35% tổng thiệt hại, con số báo động cho cả người dùng và DN.

Một vụ tấn công nổi bật liên quan đến các nền tảng có nguồn gốc từ Việt Nam như Sky Mavis (Ronin) năm 2022 gây thiệt hại hơn 600 triệu USD hay KyberSwap năm 2023 ước tính thiệt hại lên tới khoảng 50 triệu USD là lời cảnh báo rõ ràng về tính cấp thiết của việc đảm bảo an ninh cho các nền tảng blockchain trong nước. Đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang từng bước hoàn thiện hành lang pháp lý cho tài sản số và nghiên cứu thí điểm các mô hình sàn giao dịch tài sản số ứng dụng công nghệ blockchain.

Các gian hàng tại sự kiện.

Việc có định hướng đúng, đảm bảo an toàn bảo mật ngay từ giai đoạn đầu sẽ đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng một hệ sinh thái chuỗi khối minh bạch, bền vững.

Ông Nguyễn Lê Thành, CTO Verichains chia sẻ: “Bảo mật blockchain không còn là lựa chọn, mà là điều kiện tiên quyết để xây dựng niềm tin số. Chúng tôi kỳ vọng sự kiện sẽ là bước khởi đầu cho nhiều sáng kiến hợp tác thiết thực, giúp Việt Nam chủ động hơn trong mặt trận bảo mật blockchain toàn cầu”.

Tại sự kiện, các chuyên gia tập trung làm rõ các vấn đề: Xu hướng và rủi ro tấn công an ninh mạng trong hệ sinh thái Blockchain; Bài học từ các vụ hack hàng trăm triệu đô trên toàn cầu; Các kỹ thuật phòng chống rửa tiền, tội phạm công nghệ cao AML/CFT trong thế giới tiền kỹ thuật số; Rủi ro từ ví đa chữ ký (MPC Wallets), bảo mật ZKP; Bảo vệ dữ liệu quốc gia, khung pháp lý cho blockchain; Vai trò của các tổ chức bảo mật & cơ quan nhà nước trong việc phòng - chống tội phạm mạng.

Trong bối cảnh Việt Nam đang thí điểm sàn giao dịch tài sản số và từng bước hoàn thiện khung pháp lý cho blockchain, các nội dung được chia sẻ tại sự kiện góp phần thiết thực vào việc định hình một hệ sinh thái chuỗi khối minh bạch, an toàn và phù hợp với định hướng phát triển bền vững. Đây cũng là những yếu tố quan trọng, gắn kết chặt chẽ với chiến lược quốc gia về dữ liệu và chuyển đổi số.