Khác với xe xăng chỉ mất vài phút để tiếp nhiên liệu, ôtô điện cần từ vài chục phút để sạc 30–80% dung lượng pin, ngay cả với trụ sạc nhanh.
Chính vì vậy, mức độ hoàn thiện và độ phủ của hệ thống sạc công cộng đóng vai trò quan trọng trong quyết định mua xe điện của khách hàng.
VinFast tiên phong và lợi thế hạ tầng V-GREEN
Trong giai đoạn đầu, VinFast là thương hiệu gần như duy nhất đầu tư mạnh tay vào hạ tầng sạc công cộng.
Hệ thống trạm sạc V-GREEN hiện được quy hoạch 150.000 cổng sạc đa dạng công suất trên toàn quốc, gồm sạc thường AC 11 kW, sạc nhanh DC 30–60 kW và siêu nhanh DC 150–250 kW.
Hãng đặt mục tiêu mở rộng lên 500.000 cổng sạc trong ba năm tới kèm cam kết đầu tư 10.000 tỷ đồng. Lợi thế hạ tầng giúp VinFast tạo “bệ đỡ” vững chắc cho doanh số xe điện.
Các hãng xe ngoại nhập bắt đầu nhập cuộc
Trong khi BYD, GAC Aion hay Wuling ban đầu không đầu tư trực tiếp vào trạm sạc công cộng, chỉ đặt trụ sạc tại đại lý hoặc hợp tác với đơn vị tư nhân thì gần đây nhiều thương hiệu đã thay đổi chiến lược.
-
TMT Motors (phân phối Wuling) lên kế hoạch xây dựng 30.000 trạm sạc chuẩn CCS2 đến năm 2030.
-
Omoda và Jaecoo (tập đoàn Chery) hợp tác với EVG và Charge+ để lắp đặt trụ sạc nhanh 30–360 kW, tích hợp ứng dụng quản lý sạc.
-
Geely triển khai 50 trạm sạc tại các đô thị lớn và tuyến giao thông trọng điểm, dự kiến hoàn thành trong tháng 9 tới.
-
Thaco Auto mở trạm sạc nhanh DC tại TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ ngay trong năm nay.
-
Charge+ đặt mục tiêu 5.000 điểm sạc vào năm 2030, hợp tác cùng Porsche, BYD để triển khai tại 17 tỉnh, thành đến năm 2027.
Ngoài ra, thị trường còn có sự góp mặt của các đơn vị tư nhân như Eboost, EV One, EverCharge, EVN, DatCharge, Rabbit EVC, VuPhong Energy, SolarEV hay PV Power, dù quy mô còn khiêm tốn so với V-GREEN.
Thách thức và giải pháp cho người dùng
Hiện tại, phần lớn mạng lưới V-GREEN chỉ phục vụ xe VinFast, gây khó khăn cho chủ xe điện thương hiệu khác khi di chuyển đường dài.
Thực tế, một hành trình xuyên Việt bằng MG4 EV từng được đánh giá là khá gian nan do thiếu trạm sạc tương thích.
Về lý thuyết, sạc chậm qua đêm tại nhà vẫn là phương án tối ưu, giúp tận dụng thời gian nghỉ ngơi và hạn chế lão hóa pin.
Tuy nhiên, thói quen “đổ xăng nhanh” của người dùng lâu năm khiến nhu cầu trạm sạc công cộng dày đặc trở nên cấp thiết.
Việc nhiều hãng xe như Geely, Omoda, Jaecoo, Wuling… công bố kế hoạch đầu tư hạ tầng sạc cho thấy thị trường đã chuyển từ thế độc quyền sang giai đoạn cạnh tranh đầu tư.
Mối quan hệ “con gà – quả trứng” giữa hạ tầng và doanh số xe điện dần được thay thế bằng xu hướng phát triển song hành.
Nếu các kế hoạch mở rộng được triển khai nghiêm túc, người dùng ôtô điện tại Việt Nam sẽ sớm tiếp cận mạng lưới sạc công cộng rộng khắp, tạo điều kiện để thị trường xe điện tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm tới.
Tuy vậy, để biến “lời hứa” thành hiện thực, các nhà sản xuất và đơn vị vận hành trạm sạc sẽ cần chứng minh cam kết bằng tiến độ cụ thể, tránh tình trạng kế hoạch chỉ dừng ở mức chiêu thức marketing kích cầu ngắn hạn.
