Theo các chuyên gia môi trường, khói từ đốt rơm rạ chứa nhiều bụi mịn và khí độc, góp phần làm gia tăng ô nhiễm không khí và phát thải khí nhà kính. Đây là một trong những nguyên nhân khiến chất lượng không khí tại nhiều khu vực nông thôn suy giảm rõ rệt vào mùa gặt.
Nguyên nhân của tình trạng này xuất phát từ thói quen lâu đời và nhận thức còn hạn chế của một bộ phận người dân. Nhiều người cho rằng đốt rơm rạ là cách nhanh nhất để dọn đồng ruộng, chuẩn bị cho vụ mùa tiếp theo. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rơm rạ không phải là chất thải bỏ đi mà là nguồn tài nguyên có giá trị nếu được tái sử dụng hợp lý.
Những năm gần đây, nhiều địa phương đã tích cực tuyên truyền và triển khai các mô hình thay thế việc đốt rơm rạ. Rơm rạ được thu gom để ủ phân hữu cơ, trồng nấm, làm thức ăn chăn nuôi hoặc nguyên liệu sản xuất sinh khối. Các mô hình này không chỉ giảm ô nhiễm môi trường mà còn giúp nông dân tăng thu nhập, tiết kiệm chi phí sản xuất.
Đặc biệt, lực lượng thanh niên và cán bộ Đoàn đã đóng vai trò quan trọng trong việc thay đổi nhận thức cộng đồng. Thông qua các chiến dịch truyền thông, hoạt động tình nguyện, thanh niên trực tiếp hướng dẫn người dân cách xử lý rơm rạ thân thiện với môi trường. Sự gần gũi, năng động của thanh niên giúp thông điệp bảo vệ môi trường được tiếp nhận dễ dàng hơn.
Việc giảm đốt rơm rạ không chỉ là yêu cầu về môi trường mà còn là trách nhiệm đối với sức khỏe cộng đồng. Khi thói quen cũ được thay thế bằng những giải pháp mới, bền vững hơn, môi trường nông thôn sẽ trong lành, an toàn hơn cho người dân.
Thay đổi thói quen không thể diễn ra trong ngày một ngày hai, nhưng với sự kiên trì của các cấp, các ngành và sự chung tay của cộng đồng, việc chấm dứt đốt rơm rạ hoàn toàn có thể trở thành hiện thực trong tương lai gần.
