Lập gia đình hơn ba năm, chị T.N.Đ mang thai tự nhiên nhưng bị thai lưu khi thai được 8-9 tuần. Ba tháng sau, chị có thai lại và phát hiện ở tuần thứ 6-7.
Trong suốt thai kỳ, chị Đ. khám thai định kỳ tại cơ sở y tế ngoài bệnh viện, thực hiện đầy đủ các xét nghiệm sàng lọc cho mẹ và bé theo chỉ định, tất cả kết quả đều trong giới hạn bình thường.
Ngày 2/8, ở tuần thai 19 tuần 4 ngày, khi siêu âm hình thái, bác sĩ phát hiện sớm bất thường ở tim thai, nghi ngờ hẹp van động mạch phổi.
Ngày 12/8, chị đến Trung tâm Can thiệp bào thai, khoa Chăm sóc trước sinh – Bệnh viện Từ Dũ để khám và tư vấn. Thai được 20 tuần 4 ngày, chẩn đoán hẹp van động mạch phổi mức độ trung bình, kèm ruột echo dày sáng. Sau khi chọc ối, kết quả không ghi nhận bất thường nhiễm sắc thể, xét nghiệm TORCH âm tính.
Các bác sĩ theo dõi sát tiến triển tim thai, hẹn siêu âm định kỳ mỗi hai tuần. Đến tuần thứ 27, tình trạng tim bé diễn tiến nặng: mất cân đối rõ giữa bốn buồng tim, thất phải hẹp và thiểu sản, mất dần chức năng co bóp, kèm hở van ba lá nặng – khi thất phải co bóp, máu trào ngược qua van ba lá lên nhĩ phải thay vì đi lên động mạch phổi.
Đến hơn 29 tuần, bác sĩ xác định hẹp van động mạch phổi – thiểu sản thất phải đã tiến triển từ mức độ trung bình sang nặng, có nguy cơ chuyển sang “tim một thất”. Tiên lượng cho thấy nguy cơ tử vong sau sinh rất cao nếu không được ghép tim ngay, đồng thời nguy cơ thai lưu vượt 40% nếu không can thiệp kịp thời. Chị Đ. được tư vấn về khả năng can thiệp bào thai để cứu em bé.
Chiều 13/10, chị nhập viện Bệnh viện Từ Dũ với chẩn đoán thai 29 tuần 5 ngày, hẹp van động mạch phổi nặng diễn tiến đến không lỗ van, thiểu sản thất phải, hở van ba lá nặng – được chỉ định can thiệp khẩn.
Sáng 14/10, trong buổi hội chẩn liên viện giữa Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Nhi Đồng 1, các chuyên gia thống nhất đây là trường hợp tim bẩm sinh diễn tiến nhanh, cần can thiệp cấp cứu.
14h cùng ngày, ca phẫu thuật được tiến hành. Ban đầu, ê-kíp xác định tư thế thai chưa thuận lợi do thai nằm sấp hoàn toàn, nên thực hiện kỹ thuật xoay thai. Sau 10 phút kiên trì, thai được xoay về tư thế ngửa, mỏm tim hướng lên trên. Bé được gây mê, giảm đau, sẵn sàng cho can thiệp.
Ê-kíp sử dụng kim 18G, xuyên qua thành bụng mẹ, cơ tử cung và thành ngực thai, đi chính xác vào buồng thất phải – nơi chỉ rộng khoảng 6 mm do thiểu sản nặng. Một hệ thống gồm dây dẫn (guidewire) và bóng nong chuyên dụng được đưa qua kim, luồn qua van động mạch phổi rồi tiến hành nong ba lần, mỗi lần đều kiểm tra dòng máu qua van để đánh giá hiệu quả.
Khi xác định van được mở tối ưu, dòng máu phụt qua động mạch phổi rõ trên siêu âm, ê-kíp rút toàn bộ dụng cụ an toàn. Ca mổ kết thúc sau 80 phút – được xem là một trong những ca can thiệp bào thai nhanh nhất từng thực hiện tại Bệnh viện Từ Dũ.
Sau phẫu thuật, chị Đ. được theo dõi đặc biệt để phát hiện sớm các biến chứng như rối loạn nhịp tim thai (nhịp nhanh, nhịp chậm), dọa sinh non, nhau bong non, nhiễm trùng hoặc xuất huyết. Các bác sĩ theo dõi liên tục bằng máy monitoring, siêu âm tim thai sau 30 phút, 2 giờ, 12 giờ; đồng thời điều trị dự phòng sinh non bằng thuốc cắt cơn gò.
Hiện sau 24 giờ can thiệp, tình trạng sản phụ ổn định, tinh thần phấn khởi khi biết em bé được cứu thành công. Tim thai hoạt động tốt, không có cơn gò, không đau trằn bụng, thai máy bình thường.
Ca can thiệp tim thai thành công này là trường hợp thứ 11 trong chuỗi chương trình hợp tác giữa Bệnh viện Từ Dũ và Bệnh viện Nhi Đồng 1, đánh dấu bước tiến quan trọng trên hành trình hoàn thiện hồ sơ pháp lý để Bộ Y tế đưa kỹ thuật “Thông tim can thiệp trong bào thai” vào danh mục kỹ thuật chính thức đầu tiên của Việt Nam.
Thành công này mở ra cơ hội cho ngày càng nhiều thai nhi mắc bất thường tim được tiếp cận kỹ thuật tiên tiến, tăng khả năng sống và phát triển khỏe mạnh sau sinh.
Đây cũng là thành tích chuyên môn tiêu biểu chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025–2030, khẳng định năng lực và khát vọng vươn tầm của y học sản – nhi Việt Nam.
Sự kiện mang ý nghĩa đặc biệt này không chỉ là thành tựu y khoa, mà còn là dấu mốc ghi nhận nỗ lực bền bỉ suốt 9 năm của đội ngũ y bác sĩ Bệnh viện Từ Dũ và ê-kíp thông tim Bệnh viện Nhi Đồng 1 trong việc nghiên cứu, triển khai và hoàn thiện các kỹ thuật can thiệp bào thai.
