Ngày 11/3/2025, Tòa án nhân dân huyện Ninh Giang (tỉnh Hải Dương) mở phiên tòa xét xử sơ thẩm đối với bị cáo Lê Thị L. (sinh năm 1980, trú tại xã Văn Hội) về tội "Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ". Hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo 6 tháng tù giam.
Hậu quả từ việc giao xe cho con trai chưa đủ tuổi
Theo cáo trạng, vào tháng 6/2024, bị cáo L. đã mua một chiếc xe máy điện hiệu Xmen mang biển kiểm soát 34MĐ4-015.6x tại một cửa hàng ở Hưng Long (Ninh Giang) với giá 7 triệu đồng. Tuy nhiên, chiếc xe này không có giấy đăng ký theo quy định.
Sau khi mua xe, bị cáo đã giao phương tiện cho con trai là Quản Đ.L. (sinh năm 2009) để sử dụng đi học tại Trường THPT Quang Trung (Ninh Giang). Ở thời điểm đó, Đ.L. chưa đủ 16 tuổi - độ tuổi tối thiểu theo quy định để điều khiển xe máy điện tham gia giao thông.
Ngày 14/8/2024, Quản Đ.L. điều khiển xe máy điện chở em họ đi chơi. Khi di chuyển trên tuyến đường tỉnh lộ 396 (đoạn qua xã Văn Hội), Đ.L. điều khiển xe với tốc độ khoảng 30 km/h.
Khi bất ngờ chuyển hướng sang trái để quay đầu, do không quan sát kỹ, xe máy điện của Đ.L. đã va chạm mạnh với xe máy mang biển số 34P3-385x do anh Đoàn Văn Th. (sinh năm 1988, trú tại xã Văn Hội) điều khiển. Trên xe anh Th. còn có con trai là Đoàn Trung H. (sinh năm 2015).
Cú va chạm mạnh khiến anh Th. và bé H. bị thương nặng, phải nhập viện cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hải Dương. Theo kết quả giám định, anh Th. bị tổn thương cơ thể lên đến 90%, trong khi con trai anh bị tổn thương 37%. Hai phương tiện chỉ bị hư hỏng nhẹ nhưng hậu quả về sức khỏe của nạn nhân là đặc biệt nghiêm trọng.
Quy định pháp luật và mức xử phạt
Vụ việc trên đã làm dấy lên nhiều ý kiến trong dư luận về việc xử lý hành vi giao phương tiện cho người chưa đủ điều kiện điều khiển. Theo quy định của pháp luật, hành vi này có thể bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự tùy theo mức độ nghiêm trọng.
Theo quy định mới tại Nghị định 168/2024/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, cá nhân hoặc tổ chức giao phương tiện cho người không đủ điều kiện điều khiển sẽ phải chịu mức phạt từ 8 - 10 triệu đồng đối với cá nhân, và từ 16 - 20 triệu đồng đối với tổ chức.
Pháp luật cũng quy định rõ về độ tuổi tối thiểu để được phép điều khiển phương tiện tham gia giao thông. Theo đó, công dân từ 16 tuổi trở lên được phép điều khiển xe gắn máy có dung tích dưới 50cc.
Người từ 18 tuổi trở lên mới đủ điều kiện được cấp giấy phép lái xe các hạng A1, A, B1, B, C1. Đồng thời, nhóm đối tượng này cũng có thể tham gia điều khiển xe máy chuyên dùng nếu đã được cấp chứng chỉ bồi dưỡng kiến thức pháp luật về giao thông đường bộ.
Ngoài mức phạt hành chính, những cá nhân vi phạm nghiêm trọng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 264 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017).
Trường hợp người nhận xe không có giấy phép lái xe, hoặc đang trong tình trạng sử dụng rượu, bia vượt mức cho phép, chất kích thích, hoặc không đủ điều kiện theo quy định và gây hậu quả nghiêm trọng, người giao xe có thể đối mặt với hình phạt nặng. Các mức xử lý cụ thể bao gồm:
Phạt tiền từ 10 - 50 triệu đồng hoặc cải tạo không giam giữ đến 3 năm nếu gây hậu quả như:
- Làm chết một người.
- Gây thương tích cho một người với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên.
- Làm nhiều người bị thương với tổng mức tổn thương từ 61% - 121%.
- Gây thiệt hại tài sản từ 100 - 500 triệu đồng.
Phạt tiền từ 50 - 200 triệu đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm nếu vi phạm dẫn đến:
- Làm chết hai người.
- Gây thương tích cho nhiều người với tổng tỷ lệ tổn thương từ 122% - 200%.
- Thiệt hại tài sản từ 500 triệu đến dưới 1,5 tỷ đồng.
Phạt tù từ 2 - 7 năm nếu hậu quả gây ra nghiêm trọng hơn như:
- Làm chết từ ba người trở lên.
- Gây thương tích nghiêm trọng với tổng mức tổn thương từ 201% trở lên.
- Thiệt hại tài sản từ 1,5 tỷ đồng trở lên.
Bên cạnh mức án tù, người vi phạm có thể bị phạt tiền bổ sung từ 10 - 30 triệu đồng.
