Sạc trực tiếp trên xe
Hiện nay, phần lớn người sử dụng xe máy điện lựa chọn phương pháp sạc trực tiếp từ ổ điện dân dụng. Đây là cách làm đơn giản, phù hợp với điều kiện sinh hoạt tại các khu dân cư, nhà phố có chỗ để xe.
Người dùng chỉ cần cắm dây nối từ bộ sạc vào xe để nạp điện. Hầu hết các bộ sạc chính hãng đều có đèn báo trạng thái: đèn đỏ cho biết đang sạc, đèn xanh báo pin đã đầy.
Tuy nhiên, dù dễ thao tác, phương pháp này đòi hỏi người dùng phải đảm bảo các điều kiện kỹ thuật cơ bản để tránh rủi ro. Trước hết, ổ điện sử dụng phải còn tốt, không nứt vỡ, lỏng lẻo hay có dấu hiệu rò điện.
Nếu cần dùng dây nối dài, phải chọn đúng loại có tiết diện đủ lớn, thông thường là từ 2 mm² trở lên, để đảm bảo dòng điện truyền tải ổn định.
Không gian sạc cũng cần thoáng khí, khô ráo, tránh nơi bị nắng mưa tác động. Sạc xe trong không gian ẩm thấp, thiếu thông gió có thể làm tăng nguy cơ chập điện, hư hỏng linh kiện hoặc thậm chí cháy nổ.
Một nguyên tắc tối quan trọng là luôn sử dụng bộ sạc chính hãng đi kèm xe. Mỗi loại xe điện sử dụng loại pin khác nhau, từ axit-chì, lithium-ion đến LFP, với yêu cầu về điện áp và dòng điện riêng biệt.
Việc sử dụng sạc không đúng chuẩn, dù có cùng đầu cắm, có thể dẫn đến chai pin, phồng rộp hoặc chập cháy, gây mất an toàn và rút ngắn tuổi thọ của cả pin lẫn xe.
Ngoài ra, nhiều người có thói quen đặt bộ sạc dựa sát vào tường hoặc dựng đứng, vô tình chặn khe tản nhiệt của bộ sạc. Một số adapter được trang bị quạt gió để làm mát trong quá trình sạc.
Nếu khe thoát nhiệt bị bịt kín, nhiệt độ bên trong tăng cao, có thể khiến quạt hỏng, linh kiện xuống cấp nhanh hoặc gây sự cố cháy nổ.
Người dùng nên đặt adapter nằm ngang trên bề mặt phẳng, thoáng khí, tránh phủ kín bằng vải, nhựa hoặc đặt nơi gần nguồn nhiệt. Thỉnh thoảng nên kiểm tra tình trạng hoạt động của bộ sạc, phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như tiếng quạt quá lớn, thiết bị nóng nhanh hoặc có mùi khét.
Một lưu ý quan trọng khác là không sử dụng chung ổ cắm với các thiết bị công suất lớn như bếp điện, máy giặt, máy lạnh. Khi nhiều thiết bị cùng hoạt động trên một đường dây không đủ tải, nguy cơ phát sinh cháy nổ là rất lớn.
Sạc pin rời
Một số mẫu xe máy điện hiện đại cho phép tháo rời pin để sạc, giúp người dùng dễ dàng mang pin vào nhà mà không phải kéo dây điện ra nơi để xe. Phương án này linh hoạt, đặc biệt phù hợp với người sống tại chung cư, nhà trọ hoặc nơi không có chỗ đậu xe cố định.
Tuy nhiên, việc sạc pin rời cũng cần tuân thủ các nguyên tắc an toàn tương tự sạc trực tiếp. Pin cần được sạc ở nơi thoáng khí, tránh đặt trong tủ kín, gầm cầu thang hay khu vực gần vật liệu dễ bắt lửa như rèm, chăn, nệm. Tránh để pin tiếp xúc trực tiếp với nguồn nhiệt hoặc ánh nắng mặt trời.
Trước khi sạc, nên kiểm tra hình thức bên ngoài của pin. Nếu phát hiện pin bị phồng, rò rỉ dung dịch, đổi màu hoặc có mùi lạ, tuyệt đối không cắm sạc mà nên mang đến đại lý hoặc trung tâm bảo hành để kiểm tra. Những dấu hiệu bất thường này là cảnh báo nguy cơ cháy nổ.
Trong quá trình sạc pin rời, nên có người kiểm tra định kỳ, quan sát tình trạng pin và bộ sạc. Tránh trường hợp cắm sạc rồi rời khỏi nhà trong thời gian dài. Nếu buộc phải sạc qua đêm, cần bảo đảm hệ thống điện và ổ cắm đủ an toàn, có thiết bị ngắt tự động khi quá tải.
Giống như sạc trên xe, không nên sử dụng bộ sạc của loại xe khác hoặc sạc chung ổ điện với thiết bị công suất cao. Dây điện sử dụng để cắm sạc pin cũng cần đúng chuẩn, có tiết diện phù hợp với dòng điện của bộ sạc.
