Một trong những nền văn hóa được lưu truyền này, những quy tắc của tổ tiên có thể nói là một trong những điều cốt yếu. Những quy tắc này được phản ánh trong tất cả các khía cạnh của cuộc sống, tưởng như là những ràng buộc nhưng thực tế lại dạy chúng ta sự tôn trọng và phép tắc.
01. Sử dụng đũa
Là một bộ đồ ăn độc đáo, nguồn gốc sớm nhất của đũa có thể bắt nguồn từ các triều đại nhà Thương và nhà Chu cách đây hơn 3.000 năm. Vì lâu đời, nên có nhiều quy tắc hơn trong việc sử dụng đũa.
Không cắm đũa vào bát cơm
Hầu hết mọi người đều bị cha mẹ khiển trách khi trẻ nhỏ để đũa vào bát ăn cơm của mình. Điều này là do thời xa xưa, đũa chỉ được cắm thẳng đứng trên bát cơm khi thờ cúng tổ tiên, hoặc người mới qua đời. Ngày nay, có một quy định là đũa không được cắm thẳng đứng trên bát ăn cơm, và không có gì cấm kỵ.
Không dùng đũa gõ bát
Khi ăn, bạn không được tùy ý dùng đũa đánh vào bát cơm, điều này sẽ khiến người ăn cảm thấy phản cảm. Vì trước đây, khi người ăn xin ăn, họ sẽ dùng đũa để đánh vào bát cơm của mình để gây sự chú ý của những người xung quanh.
Trong xã hội ngày nay, tuy có rất ít người ăn xin nhưng gõ đũa vào bát ăn cơm còn mang ý nghĩa xấu. Sử dụng các loại đũa khác nhau cho những việc khác nhau
Màu sắc của đũa có nhiều màu sắc, ngoài các màu khác, nhưng chú ý sử dụng màu đỏ và trắng. Nếu tổ chức tang lễ tại nhà thì phải dùng đũa trắng thay vì đỏ, như vậy là không tôn trọng người đã khuất.
Ngược lại, nếu trong nhà có việc vui thì nên đặt đũa màu đỏ, mang ý nghĩa thịnh vượng, lúc này không nhất thiết phải dùng đũa trắng. Không những thế, nếu đũa rơi vào chuyện mừng, có thể nói “mừng”, đồng âm với “đũa rơi”, như vậy để cầu xin điềm lành.
02. Nghi thức gia đình
Người xưa rất coi trọng phép tắc, bởi vì phép tắc là giáo dục, học thức của một người tốt hay xấu trước hết là hành vi của người đó có phù hợp hay không.
Một người được giáo dục tốt thường dễ giành được sự đồng tình và ưu ái của người khác. Thưởng thức các tác phẩm kinh điển của Trung Quốc, đánh giá cao sự khôn ngoan của cuộc sống.
Đứng như thông, ngồi như chuông, đi như gió, nằm như cung.
Đứng hay ngồi là hình ảnh bên ngoài tốt nhất của một người. Vài ngày trước khi binh lính nhập ngũ, việc đầu tiên họ sẽ được huấn luyện là tư thế quân sự, vì nếu họ không thể đứng yên thì còn nói đến hình tượng của người lính gì nữa.
Ở nhà cũng vậy, chỉ khi bạn đứng thẳng thì người khác mới coi trọng bạn, ngược lại, nếu bạn luôn quanh co, người khác tự nhiên sẽ không muốn liếc nhìn bạn lần thứ hai.
Trước đây, tôi thường nghe những người lớn tuổi ở nhà nói rằng: Nếu đi đứng ngay thẳng, đời sau sẽ ngay thẳng.
Không rung chân
Như câu nói: “Nam đẩu cùng, nữ đẩu tiện” – Đàn ông nghèo, đàn bà ế. Tuy chỉ là một câu nói cửa miệng nhưng không khó để nhận thấy sự từ chối tật rung chân của tổ tiên.
Nếu bạn quen với việc rung chân, bạn sẽ bị coi là xuề xòa và thiếu tôn trọng nơi công cộng. Rung chân không chỉ là hình ảnh của bạn mà còn là vận mệnh của chính bạn, nếu bạn cứ rung chân khi đàm phán với đối tác thì chắc chắn đối phương sẽ có đánh giá không cao về bạn.
Tôn trọng người già và yêu thương trẻ
Có một câu nói cổ của Trung Quốc: “Trưởng ấu hữu tự, tôn ti hữu biệt” – Người lớn tuổi và trẻ em là có trật tự, và có sự phân biệt giữa cấp cao và cấp dưới”.
Tôn trọng người già, yêu trẻ nhỏ luôn là một đức tính truyền thống, thế hệ trẻ cần phải biết kính trọng trước những người lớn tuổi. Khi đối mặt với trưởng lão, không được dùng ngón tay để chỉ, nhất là ngón út, nghĩa là khinh thường, khinh miệt, hậu bối không được gọi thẳng tên trưởng lão, như vậy là bất lịch sự.
Khi dùng bữa, không được ngồi và ăn trước người lớn, đợi người lớn tuổi ngồi vào chỗ và động đũa trước.
Tiếp khách
Khi tiếp xúc với mọi người, điều quan trọng là cách đối nhân xử thế. Trong cuộc sống hàng ngày thường xảy ra trường hợp bạn bè đến nhà, lúc này bạn đừng thô lỗ. Khi tiếp đãi khách quý, cố gắng không để sáu đĩa bát đĩa, vì theo thông lệ xưa của nhà Thanh, tử tù chỉ được ăn sáu đĩa trước khi bị xử tử.
Khi khách ngồi vào chỗ không được lấy đồ ăn ngay. Khi chủ nhà nâng ly báo hiệu bắt đầu thì khách mới được bắt đầu, khách không được ăn trước chủ. Chủ nhà phải đợi đến khi khách ăn xong bỏ bát trước rồi mình mới dọn, không nên dừng khi khách vẫn đang ăn.
Khi nhà có khách, không được quét sàn, điều đó là thô lỗ và sẽ khơi dậy sự phản cảm; cũng không được dùng chổi đánh người, dùng chổi đánh người là thiếu tôn trọng. Khi nhặt vật gì do người khác đưa, bạn phải cầm bằng cả hai tay, bởi vì một tay có nghĩa là địa vị của bên kia thấp, và đó là biểu hiện của sự thiếu tôn trọng đối với mọi người.
Những quy tắc do tổ tiên này để lại có vẻ rườm rà, nhưng thực chất chúng là kết tinh của văn hóa truyền thống. Lý do tại sao chúng ta được gọi là “trạng thái của phép xã giao” chính là vì những quy tắc nhỏ dường như không dễ thấy này. Những người có quy tắc được chào đón ở bất cứ đâu họ đến.
