Vượt qua sự “Nhàm” bằng sáng tạo và đổi mới
Trong thế giới số, thông tin bủa vây từ mọi phía, sự nhàm chán nghiễm nhiên trở thành “kẻ thù” nguy hiểm nhất của báo chí. Độc giả ngày nay không còn chấp nhận những bài viết lặp lại thông tin cũ kỹ, những góc nhìn quen thuộc đến mức dễ đoán. Họ khao khát những điều mới lạ, những góc nhìn độc đáo, và trên hết, là sự sáng tạo không ngừng nghỉ. Để tồn tại và Phát triển, báo chí không còn con đường nào khác ngoài việc tự làm mới mình, biến sự sáng tạo và đổi mới thành “kim chỉ nam” cho mọi hoạt động.
Thực tế cho thấy, để thu hút và giữ chân độc giả, mỗi bài viết cần phải mang một “chất riêng”. “Chất riêng” ấy có thể là một góc nhìn độc đáo, chưa từng được khai thác; một cách tiếp cận vấn đề đầy sáng tạo, phá vỡ những lối mòn tư duy; hoặc đơn giản là một phong cách viết lôi cuốn, hấp dẫn, khiến độc giả không thể rời mắt. Để làm được điều này, người làm báo phải không ngừng trau dồi kiến thức, không chỉ trong lĩnh vực chuyên môn mà còn ở nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội. Việc đọc sách, tham gia các khóa học, lắng nghe những chia sẻ từ các chuyên gia, và quan sát thế giới xung quanh sẽ giúp nhà báo mở rộng tư duy, có cái nhìn đa chiều và sâu sắc hơn về các vấn đề.
Tuy nhiên, kiến thức thôi là chưa đủ. Nhà báo cần phải có khả năng tư duy sáng tạo, biết cách kết hợp những thông tin tưởng chừng như không liên quan để tạo ra những góc nhìn mới mẻ. Để làm được điều này, cần phải rèn luyện khả năng đặt câu hỏi, luôn tự hỏi “Tại sao?” và “Điều gì sẽ xảy ra nếu…?” Thay vì chấp nhận những điều hiển nhiên, hãy thử thách những giả định và tìm kiếm những lời giải thích khác nhau.
Cuối cùng, sự sáng tạo và đổi mới cần được thể hiện qua cách viết. Một bài viết có nội dung hay nhưng cách diễn đạt khô khan, cứng nhắc sẽ khó lòng thu hút được độc giả. Hãy thử nghiệm những phong cách viết khác nhau, từ giọng văn trang trọng, nghiêm túc đến giọng văn hài hước, dí dỏm. Sử dụng những hình ảnh, ví dụ sinh động để minh họa cho những ý tưởng phức tạp. Và đừng ngại thử nghiệm những định dạng mới, như video, podcast, infographic, để truyền tải thông tin một cách hấp dẫn và hiệu quả hơn.
Tác giả bài viết luôn tự hào về những năm tháng làm báo cùng Nhà báo Đỗ Phượng
Vượt qua sự “nhàm” bằng sáng tạo và đổi mới không phải là một nhiệm vụ dễ dàng, nhưng đó là con đường duy nhất để báo chí có thể tồn tại và phát triển trong thế giới số đầy cạnh tranh. Bằng cách không ngừng trau dồi kiến thức, mở rộng tư duy, và tìm tòi những cách thể hiện mới, người làm báo có thể tạo ra những nội dung độc đáo, hấp dẫn, và có giá trị, từ đó thu hút và giữ chân độc giả, đồng thời góp phần xây dựng một xã hội thông tin lành mạnh và phát triển.
Thổi “hồn” vào con chữ, chạm đến trái tim độc giả
Báo chí hiện đại mang trên mình sứ mệnh cao cả trở thành cầu nối giữa con người với con người, giữa những vấn đề xã hội bức xúc và trái tim của độc giả. Để thực hiện sứ mệnh đó, điều tối quan trọng là phải “thổi hồn” vào con chữ, biến những dòng tin khô khan thành những câu chuyện cảm động, lay động lòng người.
Một bài viết “nhạt” - thiếu cảm xúc, hời hợt, không đi sâu vào vấn đề - sẽ khó lòng chạm đến trái tim độc giả. Nó chỉ đơn thuần là một bản liệt kê các sự kiện, thiếu đi sự phân tích sâu sắc, sự thấu hiểu và đồng cảm với những vấn đề được đề cập. Độc giả sẽ cảm thấy hờ hững, thậm chí nhàm chán, và nhanh chóng lướt qua mà không để lại bất kỳ ấn tượng nào.
Vậy làm thế nào để khắc phục tình trạng này? Bí quyết nằm ở sự thấu hiểu, khả năng diễn đạt tinh tế và một trái tim đồng cảm.
Trước hết, nhà báo cần có sự thấu hiểu sâu sắc về vấn đề mình viết. Điều này đòi hỏi sự nghiên cứu kỹ lưỡng, không chỉ về các sự kiện, con số, mà còn về những khía cạnh xã hội, văn hóa, và con người liên quan. Cần phải đặt mình vào vị trí của những người bị ảnh hưởng bởi vấn đề đó, để hiểu rõ hơn về những khó khăn, thách thức, và những hy vọng, ước mơ của họ.
Thứ hai, nhà báo cần có khả năng diễn đạt tinh tế, sử dụng ngôn ngữ một cách sáng tạo và hiệu quả. Thay vì chỉ sử dụng những từ ngữ khô khan, hãy tìm cách sử dụng những hình ảnh, ví dụ sinh động, những câu chuyện cảm động để minh họa cho những ý tưởng phức tạp. Hãy tạo ra một không gian cho độc giả cảm nhận, suy ngẫm, và kết nối với những gì mình đang đọc.
Cuối cùng, và có lẽ quan trọng nhất, nhà báo cần có một trái tim đồng cảm. Sự đồng cảm là khả năng cảm nhận và chia sẻ những cảm xúc của người khác. Nó cho phép nhà báo hiểu rõ hơn về những động cơ, những giá trị, và những nỗi đau của những người mà họ viết về. Khi viết với sự đồng cảm, những con chữ sẽ trở nên sống động, chân thực, và có sức mạnh lay động lòng người.
Việc “thổi hồn” vào con chữ, chạm đến trái tim độc giả là vô cùng quan trọng. Bằng cách thấu hiểu sâu sắc vấn đề, diễn đạt tinh tế và nuôi dưỡng một trái tim đồng cảm, nhà báo có thể tạo ra những bài viết không chỉ cung cấp thông tin mà còn truyền cảm hứng, khơi gợi lòng trắc ẩn và thúc đẩy những hành động tích cực trong cộng đồng. Đó chính là sức mạnh thực sự của báo chí.
Giữ vững giá trị, chống lại thông tin sai lệch
Trong kỷ nguyên số, khi tin giả và tin đồn lan tràn với tốc độ chóng mặt, báo chí chính thống hơn bao giờ hết phải khẳng định vai trò “người gác cổng” thông tin, giữ gìn và lan tỏa những giá trị đích thực cho xã hội. Việc đảm bảo tính chính xác và giá trị của thông tin không chỉ là trách nhiệm hàng đầu của mỗi nhà báo, mà còn là nền tảng để xây dựng lòng tin và duy trì sự tín nhiệm của công chúng.
Sự bùng nổ của internet và mạng xã hội đã vô tình tạo ra một “mảnh đất màu mỡ” cho tin giả sinh sôi và phát triển. Những thông tin sai lệch, thiếu kiểm chứng có thể lan truyền với tốc độ chóng mặt, gây hoang mang dư luận, kích động bạo lực, thậm chí làm tổn hại đến uy tín của cá nhân và tổ chức. Trong bối cảnh đó, báo chí chính thống với đội ngũ nhà báo được đào tạo bài bản, có kinh nghiệm và đạo đức nghề nghiệp, đóng vai trò then chốt trong việc kiểm chứng thông tin, phân tích sự thật và cung cấp những nội dung có giá trị thực cho xã hội.
Một bài viết “nhảm” không chỉ đơn thuần làm mất thời gian của độc giả, mà còn có thể gây ra những hậu quả tiêu cực khôn lường. Những thông tin sai lệch về sức khỏe, tài chính, chính trị… có thể khiến người đọc đưa ra những quyết định sai lầm, gây thiệt hại về vật chất và tinh thần. Do đó, việc đảm bảo tính chính xác và giá trị của thông tin là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng, đòi hỏi sự cẩn trọng, tỉ mỉ và tinh thần trách nhiệm cao của mỗi nhà báo.
Để thực hiện tốt vai trò “người gác cổng” thông tin, nhà báo cần phải tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp. Đó là tính trung thực, khách quan, công bằng và trách nhiệm. Nhà báo không được phép đưa tin sai lệch, xuyên tạc sự thật, hoặc che giấu thông tin quan trọng. Họ phải luôn kiểm tra thông tin kỹ lưỡng trước khi đăng tải, sẵn sàng sửa chữa sai sót khi phát hiện ra và luôn công khai các mối quan hệ có thể ảnh hưởng đến tính khách quan của bài viết.
Người viết bài với những kỷ niệm bên nhiều nhà báo lão thành cách mạng.
Đạo đức nghề nghiệp chính là nền tảng của sự tin cậy trong báo chí. Khi nhà báo tuân thủ các nguyên tắc đạo đức, họ sẽ xây dựng được lòng tin của công chúng. Và khi công chúng tin tưởng vào báo chí, họ sẽ có một nguồn thông tin đáng tin cậy để tham khảo, đưa ra những quyết định đúng đắn và tham gia tích cực vào các hoạt động xã hội.
Trong kỷ nguyên số đầy thách thức, báo chí chính thống cần phải giữ vững vai trò “người gác cổng” giá trị, chống lại thông tin sai lệch và lan tỏa những giá trị đích thực cho xã hội. Chỉ có như vậy, báo chí mới có thể tiếp tục đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước và bảo vệ lợi ích của cộng đồng.
Tính xác thực là yếu tố sống còn của báo chí
Trong thế giới thông tin hỗn loạn ngày nay, tính xác thực đóng vai trò sống còn đối với sự tồn tại và phát triển của báo chí. Một khi niềm tin của công chúng bị xói mòn bởi những thông tin sai lệch, xuyên tạc, thì uy tín và vai trò của báo chí trong xã hội cũng sẽ suy giảm nghiêm trọng.
Một bài viết “nhăng”, chứa đựng thông tin sai lệch hoặc xuyên tạc sự thật, có thể gây ra những hậu quả khôn lường. Nó không chỉ gây hoang mang dư luận, mà còn có thể kích động bạo lực, làm tổn hại đến uy tín của cá nhân và tổ chức, thậm chí ảnh hưởng đến các quyết định chính trị và kinh tế. Do đó, việc đảm bảo tính xác thực của thông tin là trách nhiệm hàng đầu của mỗi nhà báo, không thể xem nhẹ hay bỏ qua.
Tuy nhiên, trong môi trường cạnh tranh khốc liệt của báo chí hiện đại, các nhà báo thường phải đối mặt với áp lực phải đưa tin nhanh chóng để giành lợi thế. Áp lực về tốc độ và cạnh tranh không thể là lý do để nhà báo bỏ qua khâu kiểm chứng thông tin. Việc kiểm chứng thông tin là một bước quan trọng để đảm bảo tính chính xác của thông tin, và không nên bị xem nhẹ vì bất kỳ lý do gì. Thay vì vội vàng đăng tải một thông tin chưa được kiểm chứng, nhà báo nên dành thời gian để xác minh thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, và chỉ đăng tải thông tin khi đã chắc chắn về tính chính xác của nó.
Để đảm bảo tính xác thực của thông tin, đạo đức nghề nghiệp phải luôn là “kim chỉ nam” cho mọi hành động của nhà báo. Các nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp, như tính trung thực, khách quan, công bằng và trách nhiệm, không chỉ là những quy tắc ứng xử, mà còn là những giá trị cốt lõi định hình nên bản chất của một nhà báo chân chính. Khi nhà báo tuân thủ các nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp, họ sẽ xây dựng được lòng tin của công chúng và đóng góp vào sự phát triển của một xã hội thông tin lành mạnh.
Nhà báo cần phải tránh xung đột lợi ích, không nhận hối lộ hoặc quà tặng từ các nguồn tin, và luôn công khai các mối quan hệ có thể ảnh hưởng đến tính khách quan của bài viết. Họ cũng cần phải cẩn trọng trong việc sử dụng các nguồn tin ẩn danh, và luôn cố gắng xác minh thông tin từ nhiều nguồn khác nhau.
Trong bối cảnh thông tin sai lệch đến từ MXH và các nền tảng số như hiện nay, tính xác thực càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Báo chí cần phải là một nguồn thông tin đáng tin cậy, giúp công chúng phân biệt được sự thật và sự giả dối, đưa ra những quyết định đúng đắn và tham gia tích cực vào các hoạt động xã hội. Chỉ khi đó, báo chí mới có thể thực hiện được vai trò và trách nhiệm của mình đối với xã hội./.
