Thời gian gần đây, Hà Nội cùng nhiều tỉnh thành phía Bắc liên tục hứng chịu những trận mưa lớn sau bão, khiến nhiều tuyến phố rơi vào tình trạng ngập sâu. Không ít phương tiện buộc phải di chuyển qua vùng nước ngập, bao gồm cả xe điện.
Nhiều người sử dụng xe điện tin rằng loại phương tiện này an toàn hơn khi lội nước do không có động cơ hay ống xả như xe xăng.
Tuy nhiên, trên thực tế, việc di chuyển trong khu vực ngập vẫn tiềm ẩn nguy cơ gây hư hại nghiêm trọng cho hệ thống điện và bộ pin nếu không được kiểm tra và xử lý kịp thời.
Xe sạc chậm hoặc báo lỗi khi sạc
Một trong những dấu hiệu đầu tiên cho thấy xe điện gặp sự cố sau khi lội nước là tình trạng sạc chậm hoặc báo lỗi khi sạc. Nguyên nhân là do nước bẩn có thể xâm nhập vào cổng sạc hoặc khoang pin, khiến hệ thống quản lý pin (BMS) tự động ngắt mạch để bảo vệ an toàn.
Chủ xe có thể nhận thấy việc sạc diễn ra chập chờn, kéo dài hoặc xuất hiện cảnh báo lỗi trên màn hình. Trong một số trường hợp, xe vẫn sạc được nhưng thời gian đầy pin lâu hơn nhiều so với trước.
Các chuyên gia khuyến cáo, khi gặp hiện tượng này, chủ xe không nên tiếp tục sạc, thay vào đó hãy lau khô các bộ phận sạc, để xe ở nơi khô ráo ít nhất 24 giờ trước khi mang đến trung tâm bảo dưỡng chính hãng để kiểm tra. Việc cố gắng sạc trong điều kiện xe còn ẩm ướt có thể dẫn tới rò điện, chập mạch hoặc hỏng bộ sạc.
Công suất xe giảm, pin tụt nhanh
Không ít chủ xe cho biết sau khi đi qua vùng ngập, xe vận hành yếu hơn, tăng tốc chậm dù pin còn đầy. Đây là dấu hiệu cho thấy một số cell pin hoặc bộ điều khiển công suất (controller) có thể đã bị nước hoặc hơi ẩm xâm nhập, làm mất ổn định điện áp.
Pin lithium của xe điện vốn được thiết kế chống nước, nhưng nếu gioăng cao su chống nước bị hở hoặc xe bị ngâm lâu trong nước lũ, hơi ẩm vẫn có thể lọt vào bên trong. Độ ẩm làm tăng điện trở, gây ăn mòn hóa học và dẫn tới mất cân bằng điện áp giữa các cell pin, khiến xe giảm hiệu suất, pin tụt nhanh hơn và quãng đường di chuyển mỗi lần sạc ngắn hơn trước.
Trong nhiều trường hợp, hệ thống quản lý pin (BMS) sẽ tự động giảm công suất đầu ra hoặc giới hạn tốc độ để bảo vệ pin. Chủ xe cần ngừng vận hành, không sạc thêm và đưa xe tới các cơ sở kỹ thuật để kiểm tra điện áp từng cell pin cũng như độ cách điện của bộ pin.
Mùi khét, tiếng động lạ
Một số xe điện xuất hiện mùi khét hoặc phát ra tiếng "xè xè", "lép bép" khi tăng tốc sau khi đi qua vùng ngập. Đây là cảnh báo cho thấy có dòng điện rò rỉ, phóng điện cục bộ hoặc quá nhiệt ở các bộ phận như giắc nối, cổng sạc, dây dẫn, cuộn động cơ hoặc thậm chí bề mặt cell pin.
Các lớp cách điện bị ẩm có thể gây ra hiện tượng hồ quang điện (arcing), tạo ra tia lửa nhỏ kèm tiếng nổ lép bép. Những tia lửa này có thể đốt cháy vật liệu cách điện hoặc keo, tạo ra mùi khét như nhựa, gỗ hoặc kim loại cháy.
Chủ xe cần lập tức ngắt nguồn điện của xe, tránh để nhiệt và tia lửa lan tới pin, sau đó nhanh chóng đưa xe tới trung tâm dịch vụ chính hãng để kiểm tra và khắc phục kịp thời.
Lỗi màn hình và nút bấm điều khiển
Ngoài những hư hỏng nặng liên quan tới pin và hệ thống điện chính, nước còn có thể xâm nhập vào cụm nút bấm và màn hình điều khiển. Hậu quả thường thấy là màn hình nhấp nháy, đèn pha tự bật hoặc các nút phản ứng chậm.
Dù không ảnh hưởng trực tiếp tới vận hành của xe, những dấu hiệu này cảnh báo hệ thống điện phụ đã bị ẩm, có thể dẫn tới hỏng vĩnh viễn hoặc gây gián đoạn sử dụng nếu không được xử lý sớm.
Cách xử lý an toàn khi xe điện bị ngập nước
Khi nghi ngờ xe điện bị hư hỏng do nước xâm nhập, chủ xe cần tuân thủ nguyên tắc: không sạc, không bật khóa điện, không khởi động lại xe.
Xe nên được đỗ ở nơi khô ráo, thoáng gió, tránh phơi dưới nắng gắt để tránh nhiệt độ cao gây hỏng linh kiện. Chủ xe có thể lau khô cổng sạc và những bộ phận tiếp xúc bên ngoài nhưng không tự ý tháo pin.
Biện pháp an toàn nhất là nhanh chóng đưa xe tới trung tâm dịch vụ chính hãng để các kỹ thuật viên kiểm tra toàn diện, từ pin, cổng sạc, hệ thống dây dẫn cho tới các mạch điều khiển điện tử.
