Gia tăng giá trị kinh tế
Hơn 5 năm trước, ông Nguyễn Văn Hòa ở xã Xuân Giang, huyện Sóc Sơn đã bắt đầu trồng cây dược liệu. Ông tận dụng quỹ đất nông nghiệp không canh tác của gia đình để phát triển vùng trồng rộng 7ha với hàng chục loại cây dược liệu. Liên kết với một số hợp tác xã, ông Hòa đã sơ chế, chế biến và sản xuất ra các sản phẩm từ cây dược liệu. Mô hình này dần đi vào ổn định, mang lại giá trị kinh tế khoảng 420 triệu đồng/ha/năm, cao gấp ba lần so với các loại cây trồng khác.
Năm 2023, với sự hỗ trợ của Sở NN&PTNT Hà Nội, chị Uông Thị Tuyết Nhung, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp công nghệ cao Phúc Lâm ở thị xã Sơn Tây, đã xây dựng mô hình sản xuất cây dược liệu gắn với tiêu thụ sản phẩm trên quy mô 3ha. Kết quả canh tác đạt năng suất 8,5 tấn sản phẩm tươi/ha (tương đương 1,2 tấn khô/ha). Với giá thu mua tốt, trừ chi phí sản xuất, mỗi ha trồng cây dược liệu mang lại lợi nhuận khoảng 225 triệu đồng trong 4 tháng.
Trồng cây dược liệu tạo thu nhập và phát triển kinh tế bền vững cho người dân
Hiện tại, Hà Nội có khoảng 250ha trồng cây dược liệu, tập trung chủ yếu tại các huyện Sóc Sơn, Phú Xuyên, Đông Anh, Sơn Tây, Quốc Oai, Chương Mỹ và Ba Vì. Năng suất cây dược liệu tăng từ 73,5 tạ/ha năm 2020 lên 86,05 tạ/ha năm 2023, với chỉ số tăng bình quân 5,4%/năm. Các mô hình này đã và đang mang lại giá trị kinh tế vượt trội, góp phần nâng cao thu nhập cho người lao động nông thôn.
Phát triển theo chuỗi liên kết
Dù mang lại giá trị kinh tế cao, việc phát triển cây dược liệu tại Hà Nội vẫn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là vấn đề phát triển vùng trồng, bảo tồn nguồn gen, nâng cao chất lượng và tiêu thụ sản phẩm.
Phó Chủ tịch UBND xã Khánh Thượng, huyện Ba Vì, ông Nguyễn Trung Thành chia sẻ, để mở rộng diện tích trồng cây dược liệu, cần tính đến bài toán tiêu thụ và có cơ chế, chính sách về xây dựng vùng sản xuất an toàn gắn với tiêu thụ, chế biến. Dù nguồn dược liệu phong phú nhưng nếu không được bảo tồn, nguồn tài nguyên quý này cũng sẽ cạn kiệt.
Theo Trưởng Ban Dân tộc TP Hà Nội, ông Nguyễn Nguyên Quân, TP đã có quy hoạch vùng trồng cây dược liệu, tạo điều kiện thuận lợi để các sở ngành, địa phương cụ thể hoá cơ chế, chính sách hỗ trợ và thu hút đầu tư trong lĩnh vực phát triển sản phẩm từ cây dược liệu. Cùng với chú trọng phục hồi và phát triển nguồn gen cây dược liệu bản địa, các nhà quản lý và doanh nghiệp cần hợp tác với nhà khoa học và người nông dân để tạo sợi dây liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm từ cây dược liệu.
Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội, ông Tạ Văn Tường nhấn mạnh, sản xuất cây dược liệu đòi hỏi các tiêu chuẩn và quy định khắt khe. Nếu trồng tự phát, người dân khó đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật. Do đó, trong quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp, Hà Nội đã xác định phát triển các vùng chuyên canh trồng cây dược liệu và hình thành các chuỗi liên kết sản xuất, bảo quản, chế biến, từng bước đưa cây dược liệu trở thành cây trồng thế mạnh của TP.
Sở NN&PTNT Hà Nội cũng kiến nghị Bộ NN&PTNT quy hoạch vùng bảo tồn những loài cây dược liệu quý hiếm trong tự nhiên, ưu tiên tại các khu rừng đặc dụng. Đây là nơi bảo tồn nguồn gen và cung cấp giống cho sản xuất, xây dựng các dự án vùng nguyên liệu gắn với sơ chế, chế biến sâu và xây dựng mã số vùng trồng để quản lý nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm dược liệu trên thị trường.
