Trong bối cảnh Việt Nam ngày càng khẳng định vị thế trên bản đồ du lịch thế giới, sự cộng hưởng về địa lý, kinh tế và văn hóa từ ba tỉnh đã hình thành nên một không gian liên kết độc đáo. Đó là vùng đất vừa mang trong mình cội nguồn ngàn năm vừa nuôi dưỡng khát vọng vươn lên mạnh mẽ trong dòng chảy hội nhập.
Lợi thế của vùng đất “ba trong một”
Với lợi thế hiếm có, Phú Thọ mới đang sở hữu một kho tàng tài nguyên thiên nhiên và văn hóa phong phú.
Phú Thọ từ ngàn đời đã được tôn vinh là vùng đất Tổ linh thiêng, cội nguồn dân tộc Việt Nam. Nơi đây có đền Hùng - Khu Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt, biểu tượng thiêng liêng của Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương, Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được UNESCO ghi danh, là điểm hội tụ tâm linh, gắn kết cộng đồng người Việt trong và ngoài nước. Bên cạnh đó là hát xoan Phú Thọ - Di sản văn hóa phi vật thể nhân loại, cùng hàng trăm lễ hội dân gian, tạo nên một kho tàng văn hóa - tín ngưỡng độc đáo, kết tinh bản sắc riêng có, không thể trộn lẫn.
Hòa Bình - cái nôi của “Văn hóa Hòa Bình” nổi danh toàn cầu, là minh chứng sống động cho tiến trình phát triển lâu dài của loài người. Với hồ Hòa Bình mênh mông, những bản Mường, Thái đậm đà bản sắc, kho tàng văn hóa dân gian giàu giá trị, Hòa Bình trở thành không gian lý tưởng cho du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng gắn liền với thiên nhiên.
Vĩnh Phúc - nơi cửa ngõ Thủ đô với Tam Đảo mờ sương, Tây Thiên linh thiêng, hệ thống nghỉ dưỡng cao cấp và hạ tầng hiện đại, chính là “cầu nối” giữa Hà Nội và trung du miền núi phía Bắc, mở ra nhiều cơ hội để thu hút du khách trong nước và quốc tế, khẳng định vị thế là điểm đến du lịch năng động, hấp dẫn.
Phú Thọ hiện có 2.778 di tích, trong đó có 979 di tích được xếp hạng (6 di tích quốc gia đặc biệt, 176 di tích cấp quốc gia, 797 di tích cấp tỉnh); 6 bảo vật quốc gia; gần 2.000 di sản văn hóa phi vật thể, trong đó 5 di sản được UNESCO ghi danh. Hiện nay, toàn tỉnh có 1.520 cơ sở lưu trú với hơn 20.000 buồng phòng, trong đó có 185 khách sạn (9 khách sạn 4 - 5 sao); 94 doanh nghiệp lữ hành, trong đó có 15 doanh nghiệp quốc tế. Năm 2025, Phú Thọ ước đón 14,5 triệu lượt khách, trong đó có 4,5 triệu khách lưu trú; tổng doanh thu từ du lịch ước đạt 14.800 tỷ đồng; tốc độ tăng trưởng bình quân đạt trên 10%/năm. Đó là những con số khẳng định sức bật và tiềm năng lớn.
Ngày nay, sự kết hợp của ba vùng đất đã tạo nên một không gian phát triển mới mang tính liên vùng, đa sắc và có sức cộng hưởng mạnh mẽ. Du khách đến với Phú Thọ (mới) không chỉ tìm về nguồn cội, khám phá bản sắc văn hóa tộc người và tham gia các lễ hội độc đáo mà còn được trải nghiệm thiên nhiên hoang sơ, tận hưởng nghỉ dưỡng cao cấp với không gian sinh thái trong lành, các nguồn nước khoáng nóng quý hiếm, tham gia các loại hình vui chơi giải trí, du lịch Golf… Đây chính là “chuỗi giá trị liên hoàn”, một lợi thế cạnh tranh khác biệt so với nhiều điểm đến khác trong cả nước, “Một hành trình - nhiều điểm đến”.
Từ bản sắc đến hội nhập
Phú Thọ mới đang hình thành một không gian phát triển du lịch rộng mở, hội tụ ba mạch nguồn văn hóa - lịch sử - sinh thái đặc sắc. Sự kết nối giữa đồng bằng công nghiệp - trung du lịch sử - miền núi sinh thái không chỉ tạo điều kiện thuận lợi về mặt địa giới hành chính mà còn mở ra cơ hội hình thành một mô hình phát triển đa trung tâm, tích hợp cao, vừa đảm bảo tính kế thừa truyền thống, vừa hướng đến tương lai hiện đại. Ngành Du lịch Phú Thọ càng có nhiều dư địa và sự kết hợp để phát triển, khẳng định vị trí là ngành kinh tế tổng hợp quan trọng.
Phú Thọ đang và sẽ hình thành hành lang du lịch xanh Tam Đảo - đền Hùng - Kim Bôi - Mai Châu; liên kết các vùng du lịch trọng điểm gồm: Tây Thiên, Tam Đảo, Đại Lải, Việt Trì, Thanh Thủy, Tân Sơn, hồ Hòa Bình, Đà Bắc, Mai Châu. Cùng với đó, tập trung phát triển sản phẩm du lịch trọng điểm: du lịch văn hóa cội nguồn (đền Hùng, Tây Thiên, đền Mẫu Âu Cơ); du lịch nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe (Kim Bôi, Đại Lải, Tam Đảo, Thanh Thủy); du lịch cộng đồng trải nghiệm văn hóa bản địa gắn với văn hóa Mường Hòa Bình, hát xoan Phú Thọ và làng nghề truyền thống gắn với văn hóa xứ Đoài (Vĩnh Phúc cũ); du lịch sinh thái gắn với Vườn Quốc gia Xuân Sơn, Tam Đảo, đồi chè Long Cốc; du lịch MICE (Việt Trì, Vĩnh Yên, Tam Đảo, Đại Lải); du lịch học đường giáo dục di sản; du lịch thể thao, golf; du lịch đường thủy trên sông Đà, sông Lô, hồ Hòa Bình...
Tỉnh Phú Thọ xác định phát triển du lịch xanh - bền vững là định hướng chiến lược lâu dài, gắn tăng trưởng du lịch với gìn giữ thiên nhiên, bảo tồn di sản và lan tỏa giá trị văn hóa cộng đồng. Mục tiêu không chỉ là khai thác lợi thế, mà còn là giảm thiểu tác động môi trường, bảo vệ đa dạng sinh học, khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo, đưa Phú Thọ trở thành điểm đến an toàn, thân thiện và có trách nhiệm.
Trong tiến trình hội nhập, Phú Thọ lựa chọn con đường xây dựng thương hiệu du lịch xanh như một cam kết mạnh mẽ với phát triển bền vững, để mỗi hành trình của du khách vừa là trải nghiệm văn hóa - sinh thái đặc sắc, vừa là sự chung tay cùng địa phương bảo vệ môi trường sống cho hôm nay và mai sau. Đây chính là bước đi nâng tầm vị thế của Du lịch Phú Thọ trên bản đồ quốc gia và quốc tế.
Để chiến lược không chỉ dừng ở tầm nhìn
Để ngành Du lịch vươn lên tầm cao mới và phát triển bền vững trong tương lai, Phú Thọ đã xác định lộ trình triển khai cụ thể:
Điều chỉnh bổ sung hoàn thiện quy hoạch phát triển du lịch Phú Thọ trong không gian phát triển mới gắn với điều chỉnh quy hoạch hệ thống du lịch quốc gia đến năm 2045, phù hợp với địa giới hành chính, phát huy thế mạnh đặc thù vùng miền, tăng cường liên kết vùng, phát huy thế mạnh từng địa phương, tạo chuỗi sản phẩm đa dạng, đặc sắc.
Nâng cao năng lực quản trị du lịch, đổi mới tư duy phát triển và quản lý nhà nước, đảm bảo tinh gọn, hiệu quả, linh hoạt.
Tập trung cho chuyển đổi số và xây dựng hệ sinh thái du lịch thông minh, xây dựng cơ sở dữ liệu du lịch địa phương, bản đồ số du lịch thông minh, kết nối với hệ thống quốc gia ứng dụng công nghệ trong quản lý điểm đến; phát triển nền tảng trực tuyến để du khách có thể dễ dàng tiếp cận thông tin, đặt dịch vụ chỉ bằng một cú chạm; tăng cường quảng bá trên nền tảng số, kết nối với các hãng lữ hành, hàng không trong và ngoài nước.
Phát triển nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phục vụ khách nội địa và quốc tế. Khuyến khích xã hội hóa đầu tư vào các dự án du lịch, cải thiện cơ sở hạ tầng lưu trú, dịch vụ và trải nghiệm du lịch, góp phần phát triển du lịch Phú Thọ đảm bảo hiệu quả, an ninh, an toàn, phát triển bền vững.
Khai thác hiệu quả lợi thế vị trí tiếp giáp Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, cửa ngõ của Thủ đô Hà Nội, Phú Thọ định hướng trở thành trung tâm tổ chức sự kiện, lễ hội quy mô quốc gia và quốc tế (biểu diễn nghệ thuật, thi đấu thể thao, các giải golf…). Đồng thời, xây dựng sản phẩm du lịch mang đậm bản sắc, hình thành thương hiệu điểm đến khác biệt của tỉnh; phát triển đa dạng các mô hình mới mẻ và giàu sức hút như kinh tế ban đêm, du lịch nông thôn, nông gia lạc (Agritainment), du lịch chữa lành (healing retreat), du lịch đường thủy… theo phương châm vừa “bán sản phẩm” vừa “bán trải nghiệm sống”. Qua đó, tạo ra những giá trị độc đáo khiến du khách không chỉ muốn đến mà còn sẵn sàng trải nghiệm các dịch vụ và quay trở lại với Phú Thọ.
Song song với đó là quyết tâm xây dựng hạ tầng đồng bộ: các tuyến giao thông kết nối tam giác du lịch Phú Thọ - Hòa Bình - Vĩnh Phúc với các trục giao thông quốc gia; hình thành công trình biểu tượng tầm quốc gia trên cơ sở xây dựng “Quần thể văn hóa, tâm linh trở về cội nguồn dân tộc Việt Nam” tại trung tâm đô thị tỉnh để tái hiện lịch sử ngàn năm dựng nước và giữ nước, giới thiệu các đặc trưng văn hóa đặc sắc… Đây sẽ là điều kiện thuận lợi, yếu tố cạnh tranh để thu hút khách du lịch đến Phú Thọ.
Khát vọng vươn tầm
Không gian phát triển mới của tỉnh Phú Thọ hôm nay không chỉ thay đổi về địa giới, mà còn là sự chuyển mình trong tư duy phát triển. Với lợi thế tiềm năng phong phú, định hướng chiến lược sáng rõ, vùng đất cội nguồn đang đứng trước cơ hội vàng để bứt phá.
Du lịch nơi đây không chỉ nhằm tạo động lực phát triển kinh tế, mà còn là con đường để gìn giữ di sản, để lan tỏa giá trị tinh thần dân tộc và để kể cho du khách nghe câu chuyện về vùng đất Tổ thiêng liêng, đồng thời bảo vệ thiên nhiên, hệ sinh thái và môi trường sống bền vững cho các thế hệ mai sau.
Khi chiến lược ấy được triển khai bằng quyết tâm chính trị, sự đồng thuận xã hội và hành động cụ thể, Phú Thọ - “không gian phát triển mới” sẽ trở thành biểu tượng hội nhập, điểm đến xanh - hấp dẫn - bền vững, một minh chứng sống động cho khát vọng vươn tầm.
