Chuyển đổi chiến lược: Nông nghiệp xanh, tuần hoàn là giải pháp "sống còn" cho nông sản Việt

Phát triển nông nghiệp xanh và kinh tế tuần hoàn không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu sống còn để nâng cao giá trị và sức cạnh tranh cho nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế. Đó là khẳng định mạnh mẽ của Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung tại hội nghị sơ kết sản xuất trồng trọt vùng Duyên hải Nam Trung Bộ – Tây Nguyên, cho thấy sự chuyển dịch chiến lược của ngành nông nghiệp trước các thách thức toàn cầu.

Thành tựu và thách thức cần giải quyết

Báo cáo tại hội nghị ghi nhận những kết quả ấn tượng của vùng trong năm hai nghìn không trăm hai mươi lăm, với sản xuất trồng trọt vượt kế hoạch, đặc biệt là sự tăng trưởng mạnh mẽ của cây công nghiệp (cà phê, hồ tiêu) và cây ăn quả (sầu riêng). Hoạt động xuất khẩu nông sản chín tháng đầu năm cũng ghi nhận những con số tích cực, khẳng định vị thế của nông sản Việt.

4082b692d7c55a9b03d4-1759998705.jpg

Toàn cảnh Hội nghị sơ kết sản xuất trồng trọt năm 2025 và triển khai kế hoạch 2026, hướng đến nông nghiệp xanh, tuần hoàn tại tỉnh Đắk Lắk (Ảnh: Dân Việt)

Tuy nhiên, hội nghị cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại mang tính giải pháp cần khắc phục ngay lập tức. Đó là vấn đề quản lý mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói chưa đồng bộ, khó khăn trong kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và kim loại nặng, cùng với sự liên kết chuỗi giá trị thiếu bền vững. Đặc biệt, các biến động về hành chính, sáp nhập địa phương đang gây vướng mắc, ảnh hưởng đến tiến độ cấp mã số vùng trồng cho hoạt động xuất khẩu.

Các giải pháp chiến lược và hành động quyết liệt

Để biến nông nghiệp xanh, tuần hoàn thành hiện thực và đối phó với những yêu cầu khắt khe từ thị trường, Thứ trưởng Hoàng Trung đã đưa ra những định hướng và giải pháp hành động cụ thể cho các địa phương:

1. Tối ưu hóa sản xuất và chi phí: Các tỉnh cần xây dựng kế hoạch sản xuất lúa sớm và tập trung, sử dụng giống ngắn ngày, đồng thời thực hiện giảm lượng giống gieo sạ, phân bón hóa học và thuốc bảo vệ thực vật. Đây là giải pháp kép vừa bảo vệ môi trường, vừa tiết kiệm chi phí cho nông dân.

2. Quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc: Phải kiểm soát nghiêm ngặt công tác quản lý mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói. Cần thường xuyên thanh tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm để bảo đảm uy tín nông sản.

3. Tái cơ cấu cây trồng hiệu quả: Đẩy mạnh chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả sang cây ăn quả có giá trị cao, nhưng phải kiểm soát chặt chẽ, tránh tình trạng phát triển nóng các loại cây trồng như sầu riêng, chanh leo, hồ tiêu. Song song đó, cần tăng cường tái canh cà phê, điều bằng giống mới năng suất, chất lượng tốt.

4. Tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế: Đặc biệt, các địa phương cần gấp rút phổ biến và hướng dẫn nông dân, doanh nghiệp tuân thủ quy định E-U-D-R (quy định chống phá rừng) của Liên minh châu Âu đối với cà phê và cao su. Việc đáp ứng các tiêu chuẩn xanh này là điều kiện tiên quyết để giữ vững và mở rộng thị trường xuất khẩu.

Phát triển nông nghiệp xanh, tuần hoàn đòi hỏi sự đồng lòng, phối hợp chặt chẽ của toàn hệ thống chính trị, chính quyền địa phương, doanh nghiệp và người nông dân để hướng tới một nền nông nghiệp Việt Nam bền vững và có giá trị cao hơn.