Lịch của Ethiopia bắt nguồn từ việc năm sinh của Chúa Giêsu được công nhận muộn hơn 7 hoặc 8 năm so với lịch Gregory – lịch phương Tây được sử dụng phổ biến từ năm 1582. Mặc dù phần lớn thế giới đã áp dụng lịch Gregory, Ethiopia vẫn giữ nguyên lịch của mình.
Một tháp đồng hồ ở Ethiopia. Ảnh: GETTY IMAGES
Ông Eshetu Getachew, Giám đốc điều hành công ty du lịch Rotate Ethiopia Tours And Travel, cho biết: “Chúng tôi là duy nhất. Chúng tôi chưa bao giờ bị thuộc địa hóa. Chúng tôi có lịch riêng, bảng chữ cái riêng và truyền thống văn hóa riêng”. Lịch của người Ethiopia đã tồn tại hơn 1.500 năm, bao gồm 13 tháng, trong đó 12 tháng kéo dài 30 ngày và tháng cuối cùng chỉ có 5 ngày, hoặc 6 ngày trong năm nhuận. Do các doanh nghiệp và trường học quốc tế tại Ethiopia thường sử dụng lịch Gregory, nhiều người Ethiopia phải dùng đồng thời cả lịch truyền thống và lịch phương Tây. Ông Goitom W. Tekle, nhà khảo cổ học người Ethiopia, chia sẻ: “Điều đó rất khó khăn. Tôi vẫn không thể chuyển sang một loại lịch duy nhất. Đó thực sự là một thách thức”.
Một số tổ chức phải liên tục chuyển đổi giữa hai loại lịch, đặc biệt là khi làm việc giữa người Ethiopia ở khu vực nông thôn và những người Ethiopia ở nước ngoài. Việc thực hiện các thủ tục hành chính như làm giấy khai sinh cũng gặp nhiều trở ngại. Nhà sử học người Đức Verena Krebs cho biết, nếu không chuyển đổi đúng cách, tuổi của một em bé có thể bị ghi nhầm tăng gấp đôi hoặc gấp ba.mNgoài lịch Ethiopia, nhiều quốc gia cũng có lịch riêng. Saudi Arabia ưu tiên sử dụng lịch Hijri gồm 12 tháng (354 ngày) nhưng gần đây đã chấp thuận sử dụng dương lịch cho các giao dịch chính thức. Israel sử dụng lịch Do Thái làm lịch chính thức. Không chỉ ngày tháng, cách tính giờ của Ethiopia cũng rất khác biệt. Ethiopia sử dụng hệ đếm giờ 12 giờ, bắt đầu từ lúc bình minh và kết thúc vào lúc hoàng hôn. Ví dụ, 1 giờ ban ngày ở Ethiopia tương đương với 7 giờ sáng ở nhiều nước khác.
Nhiếp ảnh gia Abel Gashaw là một trong số nhiều người Ethiopia đã thích nghi với việc sử dụng cả hai loại lịch. Tuy nhiên, ông thừa nhận rằng ông thích lịch Ethiopia hơn vì nó “hợp lý hơn”, đặc biệt là thời điểm đầu năm. Năm mới tại Ethiopia, gọi là “Enkutatash” (nghĩa là “món quà trang sức” trong tiếng Amharic), diễn ra vào cuối mùa mưa, khi mọi nơi đều rất xanh tươi. Ông Gashaw cho rằng việc tổ chức lễ mừng năm mới vào ngày 1-1 (theo lịch phương Tây) không có ý nghĩa ở Ethiopia vì ngày này rơi vào mùa khô. “Đây là một ngày tồi tệ đối với thế giới [ám chỉ vụ tấn công ngày 11-9-2001 ở Mỹ], nhưng năm mới của người Ethiopia bắt đầu vào ngày đó hàng năm”.
Cách tính giờ độc đáo của Ethiopia cũng gây ra nhiều bất tiện. Khi mua vé máy bay, ông Gashaw phải kiểm tra lại 3 hoặc 4 lần để chắc chắn về thời gian. Ông từng trượt một kỳ thi do nhầm lẫn về giờ thi. “Khi họ nói 2 giờ chiều, tôi nghĩ đó là giờ Ethiopia, nghĩa là vào buổi sáng. Khi tôi đến phòng thi, không có ai ở đó cả và tôi nghĩ ngày kiểm tra đã bị hủy”.
