Trong bối cảnh thị trường ô tô ngày càng ưa chuộng xe số tự động nhờ tính tiện lợi và dễ vận hành, một thói quen tưởng chừng vô hại của không ít tài xế lại đang âm thầm "bào mòn" tuổi thọ của hộp số tự động, đó là chuyển cần số khi xe chưa dừng hẳn.
Tác hại nghiêm trọng khi chuyển số khi xe chưa dừng
Theo các kỹ thuật viên sửa chữa ô tô, hành vi chuyển số từ D (số tiến) sang R (số lùi), hoặc từ R sang D, hoặc từ D/R sang P (đỗ xe) khi xe vẫn còn trớn là nguyên nhân chính dẫn đến nhiều hư hỏng ở hệ thống truyền động.
Mặc dù các hệ thống điện tử hiện đại có thể hỗ trợ một phần trong việc bảo vệ hộp số, nhưng những va chạm cơ học xảy ra trong khoảnh khắc đó vẫn để lại hậu quả lâu dài.
Cấu tạo hộp số tự động gồm các bộ ly hợp, bánh răng hành tinh và phanh truyền động hoạt động theo nguyên lý thủy lực và điện tử. Khi người lái chuyển số, các chi tiết bên trong sẽ lập tức thay đổi cấu trúc làm việc để điều chỉnh tỷ số truyền động phù hợp với hướng di chuyển mới.
Việc cố gắng "ép" xe chuyển hướng khi chưa dừng hẳn tạo ra áp lực lớn lên toàn bộ hệ thống, dẫn đến các hậu quả như:
- Mài mòn ly hợp và má phanh bên trong hộp số: Ma sát mạnh khi các bánh răng buộc phải dừng và đổi chiều nhanh chóng khiến các tấm ly hợp bị bào mòn nhanh hơn bình thường. Nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên, nguy cơ ly hợp bị trượt hoặc bánh răng bị mòn, gãy là hoàn toàn có thể xảy ra.
- Hư hỏng bánh răng và trục: Lực xoắn đột ngột tác động vào trục truyền động và bánh răng khi chuyển hướng đột ngột có thể làm sứt răng, nứt vỡ hoặc hỏng hoàn toàn các chi tiết cơ khí bên trong.
- Dầu hộp số nhanh xuống cấp: Khi cụm ly hợp và phanh làm việc quá tải trong thời gian ngắn, nhiệt độ của dầu truyền động sẽ tăng cao. Việc dầu bị giảm chất lượng nhanh chóng không chỉ làm mất tác dụng bôi trơn và làm mát, mà còn thúc đẩy quá trình ăn mòn các chi tiết trong hộp số.
Mẹo giúp kéo dài tuổi thọ hộp số tự động
Theo các chuyên gia kỹ thuật, cách đơn giản và hiệu quả nhất để kéo dài tuổi thọ hộp số tự động chính là thay đổi thói quen lái xe. Khi cần chuyển số, người lái nên hãm phanh hoàn toàn và chờ xe dừng hẳn trước khi chuyển số từ tiến sang lùi (hoặc ngược lại), hoặc về chế độ đỗ xe.
Bảo dưỡng định kỳ hệ thống truyền động, đặc biệt là thay dầu hộp số và lọc dầu đúng khuyến cáo của nhà sản xuất. Việc sử dụng dầu hộp số chất lượng và phù hợp cũng là yếu tố then chốt để bảo vệ các chi tiết bên trong.
Bên cạnh đó, tài xế cũng cần lái xe một cách từ tốn, có kiểm soát, tránh những pha tăng tốc hoặc dừng xe gấp bất ngờ, nhằm giảm thiểu tải trọng đột ngột lên hệ thống truyền động.
