Việc áp dụng hình thức xử phạt nguội đối với ô tô trong thời gian qua đã mang lại những kết quả tích cực, góp phần điều chỉnh hành vi của người tham gia giao thông và giảm thiểu tai nạn.
Với số lượng xe máy lớn gấp 10 lần ô tô tại Việt Nam, nhiều ý kiến cho rằng việc mở rộng xử phạt nguội đối với xe máy sẽ giúp nâng cao ý thức chấp hành luật giao thông và đảm bảo trật tự an toàn đường phố.
Tỷ lệ sở hữu xe máy cao và áp lực an toàn giao thông
Theo thống kê, Việt Nam hiện có tỷ lệ sở hữu xe máy lên tới 600 xe trên 1.000 dân, nằm trong nhóm cao nhất thế giới. Điều đáng lo ngại là các vụ tai nạn giao thông liên quan đến xe máy đang chiếm từ 60 - 70% tổng số vụ tai nạn trên cả nước.
Nhằm nâng cao ý thức chấp hành quy định pháp luật và thay đổi hành vi của người điều khiển phương tiện, việc siết chặt quản lý và tăng cường xử phạt các vi phạm giao thông, trong đó có phạt nguội, được xem là một trong những giải pháp quan trọng.
Thực tiễn trong nước và quốc tế đã chứng minh rằng, mức phạt đủ sức răn đe và việc thực thi nghiêm minh sẽ giúp nâng cao ý thức của người tham gia giao thông, từ đó giảm thiểu vi phạm và tai nạn.
Cần làm gì để xử phạt nguội xe máy hiệu quả?
Để triển khai hiệu quả công tác phạt nguội đối với xe máy, cần có các giải pháp đồng bộ về chính sách, hạ tầng kỹ thuật và quản lý dữ liệu.
Làm rõ trách nhiệm chủ phương tiện và đơn giản hóa thủ tục sang tên đổi chủ
Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ đã đề cập đến trách nhiệm của chủ sở hữu phương tiện đối với các hành vi vi phạm. Tuy nhiên, để đảm bảo thực thi hiệu quả, cần có các văn bản hướng dẫn chi tiết, làm rõ trách nhiệm của chủ phương tiện và người sử dụng trong từng trường hợp vi phạm.
Bên cạnh đó, cần rút ngắn quy trình và đơn giản hóa thủ tục sang tên đổi chủ phương tiện, tạo thuận lợi cho quá trình mua bán, chuyển nhượng xe. Điều này không chỉ giúp chủ phương tiện nâng cao ý thức trách nhiệm mà còn hạn chế tình trạng xe "vô chủ", gây khó khăn trong xử lý vi phạm.
Đề xuất đăng kiểm xe máy để kiểm soát phương tiện và người vi phạm
Hiện nay, ô tô tại Việt Nam đang được quản lý thông qua hệ thống đăng kiểm định kỳ, trong khi xe máy - phương tiện chiếm đa số - lại chưa có cơ chế kiểm soát tương tự.
Việc áp dụng đăng kiểm đối với xe máy sẽ không chỉ giúp kiểm soát chất lượng kỹ thuật và khí thải phương tiện mà còn hỗ trợ công tác quản lý và xử lý vi phạm giao thông hiệu quả hơn.
Bổ sung chế tài xử lý vi phạm và không nộp phạt nguội
Dù Nghị định 168 đã tăng mức phạt đối với các hành vi vi phạm giao thông, nhưng cần bổ sung thêm các chế tài xử lý đối với trường hợp không chấp hành phạt nguội. Các biện pháp cưỡng chế có thể bao gồm tăng mức phạt theo thời gian, hạn chế gia hạn đăng ký xe hoặc thậm chí tạm đình chỉ sử dụng phương tiện nếu không nộp phạt đúng hạn.
Ứng dụng công nghệ vào quản lý và gửi giấy phạt chính xác
Để nâng cao hiệu quả phạt nguội, cần đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý thông tin phương tiện và người vi phạm.
Hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, tích hợp với ứng dụng VNeID, cần được kết nối với hệ thống địa chỉ mã hóa (postcode, zipcode) để đảm bảo giấy phạt được gửi đến đúng người, đúng địa chỉ.
Ứng dụng này cũng cần được cập nhật liên tục, cho phép người dân chủ động thay đổi thông tin cư trú khi có sự thay đổi, từ đó giúp quá trình xử lý vi phạm trở nên chính xác và minh bạch hơn.
Đầu tư hệ thống camera giám sát thông minh
Các địa phương cần đầu tư, nâng cấp hệ thống camera giám sát giao thông với công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để nhận diện biển số xe và phát hiện hành vi vi phạm.
Đồng thời, cần xây dựng cơ chế chia sẻ dữ liệu giữa các cấp ngành công an và giữa ngành công an với cơ quan đăng kiểm để đảm bảo việc quản lý vi phạm giao thông được đồng bộ, chặt chẽ hơn.
