Nghề làm giò chả ở Ước Lễ tính đến nay đã có lịch sử gần 500 năm. Tương truyền kể lại, vào thời nhà Mạc (1527 - 1592) có một cung tần trong triều là người làng Ước Lễ về xây cổng làng, đồng thời dạy cho người dân nơi đây cách làm giò chả. Từ đó tiếp nối cha truyền con nối, nghề giò chả đã trở thành nghề truyền thống của làng.
Theo những bước chân những người con làng nghề đi tha phương lập nghiệp, danh tiếng, thương hiệu của làng nghề giò chả Ước Lễ ngày càng vang xa và được người tiêu dùng trong cả nước biết đến. Những sản phẩm của làng nghề này mang hương vị đậm đà, đặc sắc riêng khó có thể tìm thấy ở nơi khác. Ban đầu chỉ có 2 sản phẩm cốt yếu là giò lụa và chả quế, người dân khắp nơi cũng biết đến danh làng nghề với 2 loại sản phẩm này. Với cuộc sống ngày càng phát triển, ngày nay còn làm thêm nhiều loại khác như: Giò bò, giò bì, nem chua... đưa đi tiêu thụ ở khắp mọi nơi trên cả nước.
Theo ông Đặng Hồng Sơn, Phó Chủ tịch Hiệp hội làng nghề ẩm thực Giò chả Ước Lễ, xã Tân Ước, huyện Thanh Oai, trên thương trường, việc tạo dựng được thương hiệu đã khó và việc giữ được thương hiệu càng khó hơn. Vì vậy, ý thức rõ được việc phải giữ gìn thương hiệu và uy tín của làng nghề, xã Tân Ước cũng đã thành lập HTX Giò chả Ước Lễ và Hiệp hội làng nghề ẩm thực Giò chả Ước Lễ để cùng thúc đẩy xây dựng nhãn hiệu tập thể Giò chả Ước Lễ. Từ đó xây dựng quy chế, đăng ký bảo hộ cho nhãn hiệu Giò chả Ước Lễ và chỉ những hộ kinh doanh là người làng nghề mới được cấp phép sử dụng nhãn hiệu Giò chả Ước Lễ.
Giám đốc HTX Giò chả Ước Lễ Hoàng Xuân Toàn cho biết, các dòng sản phẩm truyền thống của làng Ước Lễ có giò lụa và chả quế, đây cũng chính là sản phẩm mang lại thương hiệu cho làng nghề Ước Lễ. Đến nay, làng nghề đã phát triển đa dạng, phong phú với các dòng sản phẩm như: Giò bò, giò xào, giò bì, đến chả quế, chả rán, nem chua… có mặt ở khắp các địa phương trên cả nước. Trong đó có một số cơ sở sản xuất nổi tiếng như Cơ sở sản xuất Giò chả Xuân Hương đã có sản phẩm đạt chuẩn OCOP 4 sao, hiện đang phấn đấu đạt chuẩn OCOP 5 sao. Trong chiến lược phát triển dài hơi, HTX Giò chả Ước Lễ sẽ cố gắng, nỗ lực vượt qua nhiều rào cản để hướng tới xuất khẩu sang thị trường nước ngoài bằng con đường chính ngạch.
“Giò chả Ước Lễ có hương vị đặc trưng riêng mà không phải làng nghề giò chả nào cũng có thể làm được. Bí quyết nằm ở khâu chọn nguyên liệu và các gia vị chế biến. Theo đó, để làm được sản phẩm giò chả ngon thơm, đậm vị, cần phải chọn loại thịt mông, còn tươi, nóng. Sau đó, đến công đoạn làm giò cũng rất cầu kỳ gồm 3 khâu: Lọc, xay và gói. Khi lọc thịt thái thành từng miếng nhỏ, lọc hết gân thịt, lấy phần thịt nạc để sản phẩm giò đạt được chất lượng cao nhất và đẹp về thẩm mĩ. Tiếp đó cho mỡ, đá, gia vị (bột ngọt, tiêu bắc…) rồi xay. Xay đến một khoảng thời gian nhất định sẽ cho mắm (mắm cốt nguyên chất không phải nước mắm công nghiệp) rồi xay tiếp. Trước đây giã thịt làm giò chả làm bằng tay, người làng lưu giữ những bí quyết giã thịt sao cho thật dẻo, quánh đến mức không dính chày mới được. Hiện nay, người dân xay thịt bằng máy nhưng vẫn cố gắng để giữ được độ dẻo và hương vị xưa trọn vẹn.
Khi hoàn thiện, sản phẩm được gói bằng lá chuối, để giò thơm ngon, dậy mùi, không như cách làm giò công nghiệp gói bằng ống nhôm. Đặc biệt, lá chuối cũng phải được chọn kỹ, lá nõn lần trong, lá bánh tẻ lần giữa, lá già lần ngoài.
Hiện HTX Giò chả Ước Lễ đã triển khai xây dựng khu Trung tâm giới thiệu về làng nghề giò chả truyền thống, trong đó có khâu trải nghiệm giã giò chả cho du khách đến thăm quan, thưởng thức.
Theo ông Nguyễn Trọng Khiển, Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Oai, huyện Thanh Oai hiện có 51 làng nghề truyền thống, trong đó có những làng nghề nổi tiếng như làng nghề Giò chả Ước Lễ, Bún bánh Kỳ Thủy hay làng nghề Lồng chim Canh Hoạch. Việc đăng ký nhãn hiệu tập thể cho các làng nghề đang được huyện Thanh Oai quan tâm chú trọng nhằm giữ gìn và phát triển bền vững các làng nghề của địa phương, tạo việc làm và thúc đẩy kinh tế- xã hội của địa phương phát triển.
Trong bối cảnh nền kinh tế chung còn gặp nhiều khó khăn, "kênh" OCOP thực chất đã và đang góp phần thúc đẩy các hợp tác xã đầu tư cải tiến chất lượng sản phẩm để tăng sức cạnh tranh và bắt kịp xu hướng tiêu dùng hiện đại, từ đó tạo chuyển biến quan trọng trong sản xuất, sử dụng thực phẩm sạch, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng. UBND huyện tập chung chỉ đạo các địa phương chủ động rà soát các sản phẩm tiềm năng, trên cơ sở đó đánh giá, lựa chọn để xây dựng sản phẩm OCOP. Đồng thời, huyện thường xuyên hướng dẫn, tư vấn, hỗ trợ trực tiếp các chủ thể sản xuất và lồng ghép các nguồn lực giúp các chủ thể phát triển sản phẩm OCOP. Đối với các sản phẩm đã được xếp hạng, động viên các chủ thể tiếp tục nâng cấp và hoàn thiện sản phẩm, tập trung đổi mới và cải tiến công nghệ, quy trình kỹ thuật, mở rộng vùng nguyên liệu, quản lý và nâng cao chất lượng sản phẩm, hoàn thiện bao bì, nhãn mác theo quy định, đáp ứng yêu cầu thị trường trong nước và hướng tới xuất khẩu. Phó Chủ tịch Nguyễn Trọng Khiển cho biết thêm.
Trang thông tin có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội
