Tại Hội thảo quốc gia sửa đổi luật Báo chí tại Hà nội ngày 10 tháng 6 vừa qua,Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Thanh Lâm đã khẳng định, tổng kết thi hành Luật Báo chí 2016 là việc làm rất cần thiết. Trên cơ sở này sẽ định hình quan điểm, tầm nhìn và xây dựng kế hoạch để báo chí Việt Nam phát triển mạnh mẽ dưới sự lãnh đạo của Đảng
Thời gian qua, các cơ quan quản lý, hệ thống báo chí và người làm báo đã có nhiều ý kiến bổ sung, sửa đổi Luật báo chí 2016. Những nội dung bổ sung đã tập trung vào vấn đề: quản lý nhà nước, Hội Nhà báo và cơ quan chủ quản; quy định về đối tượng, điều kiện thành lập; mô hình hoạt động, cơ chế kinh tế tài chính của cơ quan báo chí và đặc biệt nhấn mạnh về tạp chí với những nội dung liên quan đến khó khăn, vướng mắc và bất cập trong các quy định pháp luật.
Từ sự tương đồng, nét khác biệt và nhất là tính chuyên biệt của tạp chí so với báo, bài viết tổng hợp những kiến giải của các nhà khoa học, nhà báo, luật gia và đại biểu tham dự Hội thảo khoa học quốc gia về Sửa đổi Luật Báo chí 2016, mới đây để cùng trao đổi.
1. Báo, tạp chí - Sự giống nhau và tính khác biệt
Báo và tạp chí đều có chức năng cơ bản là thu thập, xử lý và truyền, đưa thông tin về các lĩnh vực của đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội... nhằm đáp ứng yêu cầu của công chúng. Tuy nhiên xét về nội dung và đối tượng phục vụ cụ thể, giữa báo và chí lại có sự khác biệt.
Báo có nhiều loại như báo viết, báo nói (đài phát thanh), báo hình (truyền hình). Trong các loại hình này, người ta còn phân ra nhiều loại khác nhau tùy theo đối tượng, phương tiện truyền dẫn thông tin và cơ quan quản lý. Đối với các loại hình báo chí lại có thế chia thành báo Trung ương và báo địa phương. Căn cứ vào thời gian phát hành báo, người ta còn chia ra thành báo ngày và báo tuần. Căn cứ vào tính chất, đối tượng phục vụ, cơ quan quản lý lại có thể chia thành báo của các ngành, các đoàn thể.
Dù là báo viết, báo nói hay báo hình việc phân loại còn được chi tiết hóa theo phạm vi, thời gian và đối tượng phục vụ với những đặc trưng nổi bật của thông tin phản ánh. Đối với thông tin thời sự phải đảm bảo yêu cầu kịp thời, chính xác và đầy đủ.
Do báo chủ yếu phản ánh thông tin thời sự, nên đối tượng phục vụ thường đa dạng và có phạm vi rộng. Nội dung phản ánh của báo thường là những hiện tượng kinh tế - xã hội mang tính thời sự cần được thông báo và hướng dẫn dư luận kịp thời. Độ dài thông tin phản ánh trên báo thường bị giới hạn trong khuổn khổ cho phép hoặc quy định đăng tải. Những vấn đề mang tính lý luận, tổng kết kinh nghiệm hoặc những công trình nghiên cứu khoa học, báo không có điều kiện thường xuyên đi sâu nghiên cứu để phản ánh.
Nhờ có giao lưu thông tin do báo giới thiệu và phản ánh, con người luôn luôn tiếp cận và nắm bắt thông tin mới nhất để nâng cao hiểu biết, củng cố lòng tin và tự khẳng định mình và hành động theo một định hướng với mục đích rõ ràng.
Tạp chí trên thực tế cũng là một tờ báo nhưng khác với báo ở chỗ: Tạp chí là cơ quan lý luận, học thuật, khoa học của một tổ chức, đoàn thể chủ yếu đi sâu nghiên cứu, hướng dẫn, trao đổi nghiệp vụ khoa học về một lĩnh vực thuộc phạm vi của ngành, địa phương. Định kỳ phát hành của tạp chí thường dài hơn định kỳ của báo.
Cũng như các loại báo, căn cứ vào đặc trưng phản ánh thông tin của tạp chí, có thể phân loại tạp chí thành hai loại chủ yếu đó là tạp chí thông tin ngôn luận và tạp chí nghiệp vụ chuyên ngành. Phạm vi của tạp chí thông tin ngôn luận thường là những vấn đề chính trị, văn hóa, xã hội với đối tượng phục vụ là đông đảo tầng lớp dân cư. Riêng tạp chí nghiệp vụ chuyên ngành chủ yếu đi sâu nghiên cứu lý luận nghiệp vụ khoa học thuộc phạm vi hoạt động và chức năng nghiệp vụ của chuyên ngành. Do vậy, đối tượng phục vụ chủ yếu là những người trong ngành. Như vậy là, đối tượng phục vụ của tạp chí so với báo thường hẹp hơn. Bạn đọc của tạp chí không phổ biến như bạn đọc của báo. Mặt khác, người đọc tạp chí, nhất là tạp chí nghiệp vụ, đòi hỏi phải có sự hiểu biết nhất định về nghề nghiệp. Có như vậy bạn đọc mới tiếp nhận thông tin và tham gia trao đổi, bàn luận, học tập kinh nghiệm về những vấn đề liên quan đến công việc nghề nghiệp mà mình quan tâm.
Cái khó của tạp chí là ngoài việc bảo đảm tính hấp dẫn và thuyết phục đối với bạn đọc, thì quan trọng hơn là việc xác định đối tượng phục vụ bao gồm những loại bạn đọc là cán bộ nghiên cứu, cán bộ quản lý hoặc cán bộ cơ sở. Trên thực tế có nhiều loại tạp chí chỉ phục vụ chủ yếu cho một loại bạn đọc là cán bộ nghiên cứu có trình độ khoa học nhất định. Nhưng cũng có loại tạp chí đối tượng phục vụ bạn đọc vừa là cán bộ nghiên cứu, cán bộ quản lý, vừa là cán bộ chuyên môn thực hành thuộc ngành đó.
Tính hấp dẫn và sức thuyết phục của tạp chí không chỉ thể hiện ở nội dung phản ánh, mà còn ở chỗ nội dung thông tin có đáp ứng được nhu cầu tin của từng loại bạn đọc hay không? và như vậy, nội dung của tạp chí rất đa dạng và có nhiều chuyên mục khác nhau, không phải chỉ có vài ba chuyên mục ở một tạp chí, mà có khi lên tới hàng chục hoặc nhiều hơn thế. Song dù ít hay nhiều ở từng loại, nội dung phản ánh của tạp chí thường biểu hiện dưới ba chủ đề chính đó là Những vấn đề chung về lý luận, nghiệp vụ, khoa học; Thông tin khoa học và Tin tức hoạt động. Trong đó, vấn đề chung về lý luận, nghiệp vụ, khoa học thường chiếm một tỷ trọng lớn trong cơ cấu nội dung các bài đăng tải. Với nội dung của tạp chí, những bài viết phải thế hiện được tính nghiên cứu, phát hiện qui luật vận động có thể trong từng lĩnh vực thuộc các ngành nghiệp vụ chuyên môn. Ở đây, chức năng tuyên truyền về những vấn đề lý luận cách mạng, lý luận nghiệp vụ, khoa học kỹ thuật sẽ đem lại cho độc giả nhiều kiến thức mới mẻ với nhiều ý niệm cụ thể, dễ dàng tiếp cận với thực tế, liên hệ, vận dụng trong điều kiện cụ thể của bản thân và đơn vị mình.
Ngoài chức năng tuyên truyền giáo dục (theo nghĩa rộng và sâu sắc, tạp chí còn cung cấp thông tin cho độc giả những tri thức bằng con đường ngắn nhất, đó là những tri thức về chính trị, tri thức về kinh tế, tri thức và quản lý, tri thức về khoa học kỹ thuật. Trong chức năng tuyên truyền giáo dục, tạp chí phải góp phần giải thích, hoặc phê phán tình hình, hiện tượng nghiên cứu, đồng thời đề cập đến biện pháp xử lý tình hình, hiện tượng theo những phương pháp nghiên cứu riêng biệt thể hiện tính chiến đấu và nghiên cứu khoa học của từng loại tạp chí. Chính vì lẽ đó, đặc trưng nổi bật của tạp chí là chức năng thông tin lý luận và nghiên cứu khoa học, là người bình giá kết qủa các công trinh nghiên cứu khoa học áp dụng trong thực tiễn.
Do tính chất chuyên sâu của tạp chí vừa mang tính lý luận, vừa mang tính chiến đấu trong nghiên cứu khoa học trên nhiều lĩnh vực khác nhau, cho nên hình thức biếu hiện của tạp chỉ thường có nhiều chuyên mục hấp dẫn, có điều kiện in đẹp và không hạn chế độ dài của bài viết. Như vậy, nội dung phản ánh thông tin trên tạp chí cũng rất đa dạng và phong phú, phù hợp với điều kiện không gian và thời gian ấn hành tạp chí. Do vậy, tính kịp thời, khẩn trương của thông tin lý luận không đòi hỏi khắt khe như thông tin thời sự. Tuy nhiên tính kịp thời của thông tin lý luận đối với tạp chí đòi hỏi phải đáp ứng yêu cầu giải đáp nhanh những vấn đề mà cuộc sống đang đặt ra mà bạn đọc quan tâm.
Do tạp chí mang tính chất nghiên cứu, trao đối và hướng dẫn nghiệp vụ, nên các bài viết đăng tải không nhất thiết phải là những vẫn đề đã chín muồi, hoặc đã được khẳng định về khoa học, mà có thể chỉ nhằm “xới vấn đề” hoặc trao đổi học thuật, tham khảo theo những quan điểm khác nhau. Trên cơ sở đó, có thể khai thác, hoặc đánh giá theo quan điểm riêng về hiện tượng nghiên cứu. Vì lẽ đó, yêu cầu đốì với bài viết trên tạp chí có khác với yêu cầu bài phản ánh trên báo hoặc trên đài đòi hỏi phải bảo đảm tính khách quan, chân thực. Tương tự, yêu cầu thông tin đầy đủ cũng khác. Bài viết trên tạp chí có thế lược bỏ yếu tố cấu thành tổng thể, mà chỉ đề cập đến một vấn đề cốt yếu nghiên cứu để giới thiệu với bạn đọc.
Tạp chí cũng như báo đều phải phục vụ nhiệm vụ chính trị nhất định, do chức năng và đối tượng phục vụ của mình, tạp chí phải căn cứ vào yêu cầu phục vụ nhiệm vụ chính trị của tổ chức đoàn thể, hoặc ngành chủ quản trong từng thời kỳ phát triển kinh tế - xã hội để xác định chủ đề của từng số sẽ xuất bản và phát hành trong năm. Những số tạp chí chuyên đề như vậy xoay quanh các chuyên mục vốn có, nhằm tập trung cung cấp cho bạn đọc một lượng thông tin về một chủ đề mà cuộc sống đang đặt ra, đồng thời có liên quan đến hoạt động của chính tổ chức.
Tạp chí trên thực tế là một tờ báo,nhưng khác với báo ở chỗ là cơ quan lý luận, học thuật, khoa học của một tổ chức, đoàn thể đi sâu nghiên cứu, hướng dẫn, trao đổi nghiệp vụ về ngành hoặc địa phương quản lý.
2. Tính chuyên biệt đặc điểm nổi bật của các tạp chí
Ứng với mỗi tạp chí là một loại độc giả. Do vậy, các bài viết phải đáp ứng được yêu cầu khắt khe của từng loại bạn đọc; đảm bảo tính khoa học, thiết thực và có sức thuyết phục, đúng nghĩa với tên gọi và mục tiêu của cơ quan lý luận, nghiên cứu, trao đổi và hưởng dẫn nghiệp vụ của từng chuyên ngành.
Trong ngành truyền thông nước ta, đặc biệt là trên các tạp chí, tính chuyên biệt đã được định hình và ngày càng phát triển. Tính chuyên biệt trên báo chí được hiểu là phương thức, theo đó “. một ấn phẩm báo chí chỉ tập trung vào một lĩnh vực của đời sống, nhằm vào một lượng đối tượng công chúng xác định….”.
Phân tích cụ thể hơn, các nhà nghiên cứu nhận thấy: Tạp chí là loại ấn phẩm xuất bản ở một khu vực trong một địa điểm nhất định, mang tính thường kỳ. Tạp chí khác với nhật báo ở chỗ: tính thời sự có thấp, nhưng tính khái quát lại cao hơn nhiều. Tạp chí thường hướng tới lượng độc giả đã biết được thông tin sơ lược về một vấn đề nhất định, nhưng chưa thỏa mãn và đang đi tìm những chi tiết mang tính chuyên sâu hơn. Để nghiên cứu tính chuyên biệt của một ấn phẩm tạp chí, các nhà phân tích đã nghiên cứu về nghệ thuật tạo thông tin với tính hướng đích, nhằm đáp ứng nhu cầu của đông đảo bạn đọc. Kết quả phân tích cho thấy, Tính chuyên biệt của tạp chí được thể hiện cả về hình thức và nội dung. Theo xu hướng hiện đại, khổ tạp chí có xu hướng ngày càng nhỏ đi. Các loại tạp chí đều hướng vào tính logic của nội dung và chức năng, nhiệm vụ riêng biệt nên thường được thiết kế linh hoạt. Trong đó, trang bìa là một đặc điểm đáng chú ý của các loại hình tạp chí.
Khác với báo viết, trang nhất thường được thiết kế nhằm giới thiệu thông tin quan trọng cần đăng tải và những “điểm nhấn” của tờ báo. Ở tạp chí có trang bìa. Tính chuyên biệt trên trang bìa được thể hiện rất cụ thể, rõ nét với cỡ và phông chữ được lựa chọn sao cho phù hợp với màu sắc để làm nổi bật phong cách và nét riêng của tạp chí.
Về ngôn ngữ, ấn phẩm tạp chí thể hiện tính chuyên biệt nhằm phù hợp với nhu cầu đòi hỏi của từng loại độc giả. Để làm điều này, tạp chí thường tìm ngôn ngữ có khả năng tương thích cao nhất cho đối tượng chuyên biệt, đồng thời với sự tham gia giải quyết vấn đề ngôn ngữ.
Có thể thấy, Tạp chí với chức năng thu thập, xử lý và chuyển tải, đưa thông tin phân tích sâu về các lĩnh vực chuyên ngành vào đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội, Thông tin chuyển tải của tạp chí nhằm đáp ứng yêu cầu của công chúng. Trong thực tế đời sống xã hội, tạp chí là một tờ báo nhưng khác với báo ở chỗ, tạp chí là cơ quản lý luận, học thuật, khoa học của nhà nước, ngành kinh tế kỹ thuật hoặc các tổ chức, đoàn thể xã hội đi sâu nghiên cứu, hướng dẫn, trao đổi nghiệp vụ khoa học về một lĩnh vực thuộc phạm vi ngành, địa phương quản lý.
3. Tạp chí Việt Nam trong thực thi luật báo chí 2016
Luật Báo chí 2016 thay thế bộ Luật năm 1999, gồm 6 chương, 61 điều, trong đó có 32 điều mới, 29 điều sửa đổi, đã bổ sung quy định khá đầy đủ, rõ ràng, chi tiết; tạo thuận lơi cho hoạt động nghiệp vụ báo chí và hành lang pháp lý cho cơ quan, tổ chức,cá nhân hợp tác, hỗ trợ phát triển báo chí và hoạt động tác nghiệp của người làm báo.
Bộ Thông tin và Truyền thông (Bộ TT&TT) đã sắp xếp tổ chức, quy hoạch lại hệ thống báo chí. Cả nươc có trên 779 cơ quan báo chí, bao gồm 142 tờ báo in và 612 tạp chí chuyên ngành chiếm 81,2% tông số báo chí phát hành.
Luật 2016 đã tạo thuận lợi cho các cơ quan báo chí, nhà báo và tổ chức liên quan hoạt động trong môi trường kỷ cương, nâng cao vị thế và trách nhiệm xã hội, trách nhiệm công dân của người làm báo, hiệu lực, hiệu quả quản lý. Nhờ đó báo chí cách mạng Việt Nam đã phát triển. Tuy vậy, sau hơn 6 năm thực hiện, một số quy định của Luật, nhất là về tạp chí khoa học, đã bộc lộ những hạn chế, bất cập dẫn đến những khó khăn, thách thức phát triển trong thời đại kỹ thuật số.
Bộ TT&TT với vai trò quản lý nhà nước đã thực hiện các bước sơ kết, rà soát, tổng hợp vấn đề cần sửa đổi, bổ sung. Việc bổ sung, sửa đổi Luật 2016 không phải từ lý do thiếu tích cực mà là do “luật có nhiều quy định không còn phù hợp”. Từ nhận thức này, quá trình xây dựng, sửa đổi Luật 2016 không đứt đoạn,mà là sự vận động liên tục trong sự thay đổi, phát triển của đất nước và xã hội. Hội nghị sơ kết 3 năm thi hành Luật Báo chí 2016 (ngày 4/12/2019) đã nêu ra nhiều nội dung bất cập, không còn phù hợp với thực tiễn của pháp luật báo chí.
Dễ dàng nhận thấy trong khoản 15 Điều 3 Luật chưa có sự phân biệt rõ ràng giữa báo và tạp chí điện tử; đã gây khó khăn trong công tác quản lý. Sự phân biệt chưa rõ ràng giữa báo và tạp chí điện tử về nội hàm đã nảy sinh nhiều vấn đề quản lý dẫn đến tình trạng báo hóa tạp chí điện tử tràn lan. Những quy định trong Điều 14 về khái niệm và đối tượng thành lập tạp chí khoa học. Theo đó, các tạp chí khoa học hiện chiếm đến 37% tổng số cơ quan báo chí. Là lĩnh vực mang tính đặc thù so với các sản phẩm báo chí thông thường với chức năng công bố kết quả nghiên cứu khoa học, thông tin về hoạt động khoa học chuyên ngành. Tuy nhiên, các quy định của Luật Báo chí về tạp chí khoa học chưa đủ để tạo cơ sở cho sự phát triển; chưa quy định đầy đủ về tiêu chí và điều kiện bảo đảm chất lượng khoa học và trách nhiệm của cơ quan chủ quản trong việc bảo đảm chất lượng khoa học.
Đại bộ phận tạp chí khoa học hoạt động theo cơ chế bao cấp, với nguồn kinh phí không đáng kể và gần như không có nguồn thu thương mại. Nhiều cơ quan chủ quản không thành lập cơ quan báo chí mà chỉ huy động nhân sự của các phòng, ban trực thuộc làm kiêm nhiệm công tác xuất bản tạp chí.. Đối với tạp chí khoa học, người đứng đầu đóng vai trò rất quan trọng, mặc dù đã được ưu tiên hơn về điều kiện xét cấp thẻ nhà báo. Nhưng trong nhiều trường hợp người đứng đầu hoặc dự kiến bổ nhiệm lại chưa đáp ứng được điều kiện về tiêu chuẩn báo chí cũng gây khó khăn cho công tác hiệp y bổ nhiệm.
4. Sửa đổi Luật báo chí từ góc nhìn nghiên cứu và quản lý
Phát biểu khai mạc Hội thảo sửa đổi luật Báo chí tổ chức tại Hà Nội ngày 10 tháng 6 năm 2023,
Thứ trưởng Bộ TT&TT đã khẳng định, tổng kết thi hành Luật Báo chí 2016 là việc làm rất cần thiết. Trên cơ sở này sẽ định hình những quan điểm, tầm nhìn và kế hoạch để báo chí Việt Nam phát triển mạnh mẽ dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Thời gian qua, các cơ quan quản lý nhà nước, hệ thống báo chí và người làm báo đã có nhiều ý kiến bổ sung, sửa đổi Luật báo chí 2016. Những nội dung cơ bản gợi ra đã tập trung vào các nhóm vấn đề:liên quan đến các quy định về cơ quan quản lý nhà nước về báo chí, Hội Nhà báo Việt Nam và cơ quan chủ quản báo chí; Liên quan đến quy định về đối tượng, điều kiện thành lập; mô hình hoạt động, cơ cấu tổ chức, cơ chế kinh tế - tài chính của cơ quan báo chí;. Đặc biệt đã nhấn mạnh về về tạp chí khoa học với những khó khăn, vướng mắc và bất cập trong các quy định pháp luật.
Việc bổ sung, sửa đổi Luật báo chí xuất phát từ thực tế của những điều khoản chưa hoàn thiện. Theo đó, các nhà phân tích cho rằng việc sửa đổi Luật Báo chí 2016 cần tập trung vào một số vấn đề, trước hết cần đáp ứng yêu cầu công tác chỉ đạo, quản lý báo chí và đòi hỏi xã hội ngày càng cao trong quá trình phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ và truyền thông hiện đại. Cần hoàn thiện quy định pháp luật để điều chỉnh, quản lý kịp thời, phù hợp nhằm tạo hành lang cho báo chí phát triển trong thời đại số.
Với cách tiếp cận lịch sử, bản chất của quá trình hoàn thiện pháp luật đòi hỏi báo chí phải kết hợp với những vấn đề phát sinh từ thực tiễn. Trong bối cảnh hiện nay, việc sửa đổi, bổ sung Luật hiện hành cần tập trung vào rà soát, bổ sung những nội dung mới, khắc phục tồn tại hạn chế.Theo đó, giới nghiên cứu đã hướng vào một số kiến nghị cụ thể dưới đây
Trước hết, cần cân nhắc phạm vi điều chỉnh, tên gọi và đối tượng áp dụng. Về phạm vi điều chỉnh, Do Luật hiện hành chưa cập nhật được thực tiễn phát triển của báo chí như các phương tiện truyền thông xã hội, sự phát triển của nhiều mô hình báo chí mới và mở rộng kênh phân phối sản phẩm thông tin, đòi hỏi phải cân nhắc mở rộng phạm vi điều chỉnh để quản lý được các vấn đề đặt ra, Từ phạm vi cần điều chỉnh, có thể cân nhắc để, mở rộng tên gọi dưới hình thức của Luật báo chí truyền thông, nhằm bao quát được các vấn đề lớn của truyền thông hiện đại, mở rộng các hệ thống khái niệm, từ đó bổ sung quy định quản lý phù hợp.
Nhiều kiến giải cho rằng, nên cân nhắc để mở rộng đối tượng áp dụng, tạo hành lang pháp lý để xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển công nghệ số và báo chí trên nền tảng số; triển khai mở rộng, phát triển mô hình liên kết giữa báo chí với công ty công nghệ, nhà mạng viễn thông để đẩy mạnh chuyển đổi số.
Luật Báo chí 2016 chưa quy định cụ thể về chất lượng các công trình khoa học mà các tạp chí khoa học công bố. Cần bổ sung về điều kiện, hình thức để đảm bảo chất lượng bài viết trên tạp chí khoa học. Từ quy định mang tính nguyên tắc, các tạp chí sẽ dựa vào đó để cụ thể hóa thành thể lệ đăng bài và tuân thủ một cách nghiêm ngặt .
Theo các nhà khoa học, việc bổ sung sửa đổi quy định về tạp chí có thể tiến hành theo hướng phân định rõ tạp chí khoa học với các sản phẩm báo chí khác hoặc bổ sung Luật Báo chí theo hướng không quy định ấn phẩm về kết quả nghiên cứu khoa học hoặc bài viết khoa học là do cơ quan báo chí thông thường công bố. Theo hướng đề xuất này, phương án 1 cần tập trung vào sửa đổi, bổ sung Luật Báo chí theo cách phân định tạp chí khoa học với các báo chí khác. Phải quy định rõ tiêu chí, điều kiện khoa học để thành lập tạp chí khoa học; xây dựng cơ chế đặc thù về mô hình, ngân sách hoạt động và cơ chế tài chính của tạp chí khoa học cũng như tiêu chuẩn, điều kiện người đứng đầu tạp chí khoa học theo cơ chế đặc thù. Còn phương án 2 tạp chí khoa học sẽ không chịu sự điều chỉnh của Luật Báo chí. Theo đó, việc bổ sung, sửa đổi Luật Báo chí sẽ theo hướng không quy định việc công bố kết quả nghiên cứu hoặc bài viết khoa học là do cơ quan báo chí, ấn phẩm khoa học không chịu sự điều chỉnh của Luật Báo chí hiện hành.
Cùng với những nội dung về tạp chí khoa học, các nhà nghiên cứu cho rằng. việc bổ sung sửa đổi Luật Báo chí kỳ này cần đi theo hướng tạo hành lang pháp lý để xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển nền tảng công nghệ số, phân phối nội dung thông tin báo chí; phát triển cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện, tổ hợp báo chí - truyền thông, báo chí trên nền tảng số; xây dựng nền tảng thu thập, xử lý dữ liệu, đánh giá, dự báo, phản ánh chất lượng, xây dựng chỉ số đánh giá truyền thông xã hội trên không gian mạng nhằm bảo đảm tính khách quan, trung thực phục vụ công tác quản lý, ứng dụng công nghệ để nâng cao chất lượng nội dung và cải thiện trải nghiệm của người dùng; phát triển các mô hình liên kết giữa báo chí với công ty công nghệ, nhà mạng viễn thông, doanh nghiệp quảng cáo, các nền tảng xuyên biên giới; chú trọng công tác đào tạo nguồn nhân lực, hợp tác quốc tế để đẩy mạnh chuyển đổi số.
5. Thay lời kết luận
Luật Báo chí 2016 đã phát huy vai trò công cụ pháp lý trong điều chỉnh các vấn đề liên quan đến hoạt động báo chí. Sau hơn 06 năm thực hiện cùng với những kết quả tích cực đạt được, một số quy định của Luật đã dần bộc lộ những hạn chế làm cho việc quản lý báo chí trở nên khó khăn trong bối cảnh thay đổi nhanh chóng của khoa học công nghệ và sự phát triền mạnh mẽ của ngành Thông tin và Truyền thông.
Từ nhận diện, đánh giá về thực trạng hoạt động báo chí và những bất cập của Luật năm 2016, các nhà phân tích kiến nghị cần làm rõ thuật ngữ báo điện tử và tạp chí điện tử; Bổ sung quy định về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận trên báo chí của công dân; Xây dựng, bổ sung tiêu chuẩn các bài viết trên tạp chí khoa học; Hoàn thiện cơ chế giám sát và xử lý vi phạm trong hoạt động báo chí; và Bổ sung quy định về thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động báo chí.
Với kỳ vọng góp phần hoàn thiện các quy định của Luật Báo chí 2016, nâng cao hiệu quả hoạt động của tạp chí trong ngành; bài viết hy vọng được góp một tiếng nói chung trong sự nghiệp phát triển báo chí cách mạng nước nhà./.
