Trong đó, cà phê nổi lên như một "đầu tàu" với kim ngạch 6,42 tỉ đô la, tăng gần 60% về giá trị dù sản lượng chỉ tăng 8,7%. Thành công này cho thấy một giải pháp đột phá và hiệu quả: tập trung vào giá trị, thay vì chỉ chạy theo sản lượng.
Tăng giá trị, bài học từ cà phê và hạt điều
Câu chuyện của cà phê chính là ví dụ điển hình cho thấy tầm quan trọng của việc nâng cao giá trị sản phẩm. Giá xuất khẩu bình quân của cà phê đã đạt 5.580 đô la/tấn, tăng tới 46,4%. Nhờ đó, dù sản lượng xuất khẩu chỉ tăng nhẹ, tổng kim ngạch lại tăng vọt, mang lại lợi nhuận cao hơn cho toàn ngành.
Không chỉ cà phê, nhiều mặt hàng khác cũng gặt hái thành công tương tự. Dù sản lượng hạt điều và hạt tiêu giảm nhẹ, nhưng nhờ giá bán tăng lần lượt 17,8% và 12,8%, tổng giá trị xuất khẩu vẫn tăng trưởng mạnh mẽ.
Thực tế này đặt ra một hướng đi rõ ràng cho ngành nông nghiệp Việt Nam: thay vì chỉ tập trung vào mở rộng diện tích và tăng sản lượng, các doanh nghiệp và cơ quan quản lý cần đầu tư vào công nghệ chế biến sâu, xây dựng thương hiệu, và nâng cao chất lượng để gia tăng giá trị xuất khẩu trên từng đơn vị sản phẩm.
Vượt qua thách thức, đa dạng hóa thị trường
Tuy nhiên, không phải mặt hàng nào cũng đạt được kết quả tích cực. Gạo, dù sản lượng xuất khẩu tăng 2,2%, nhưng giá trị lại giảm 17,5% do giá xuất khẩu bình quân giảm gần 20%. Tương tự, xuất khẩu rau quả sang thị trường Trung Quốc sụt giảm 15,1%, kéo theo kim ngạch toàn ngành hàng giảm 2,2%.
Những trường hợp này cho thấy một thách thức lớn: sự bất ổn của thị trường và giá cả. Để giải quyết vấn đề này, cần triển khai các giải pháp sau:
(1) Đa dạng hóa thị trường: Không quá phụ thuộc vào một thị trường duy nhất. Việc tìm kiếm và mở rộng sang các thị trường tiềm năng khác như châu Âu, Nhật Bản hay Mỹ (vốn đang tăng trưởng ấn tượng) sẽ giúp phân tán rủi ro và tạo ra nguồn cầu ổn định hơn.
(2) Xây dựng thương hiệu: Tăng cường quảng bá, xúc tiến thương mại để định vị thương hiệu nông sản Việt trên bản đồ thế giới. Một thương hiệu mạnh sẽ giúp sản phẩm có giá trị cao hơn, không phụ thuộc vào những biến động ngắn hạn của thị trường.
(3) Kiểm soát chất lượng: Đảm bảo sản phẩm đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của các thị trường khó tính. Đây là chìa khóa để duy trì sự bền vững và nâng cao uy tín cho nông sản Việt Nam.
Với những giải pháp chiến lược này, ngành nông nghiệp Việt Nam có thể tiếp tục đà tăng trưởng, không chỉ về kim ngạch mà còn về giá trị và vị thế, hướng tới một tương lai phát triển bền vững và thịnh vượng.
