Thuế “tiếp sức” cho đổi mới sáng tạo và phát triển mạnh mẽ (Ảnh minh hoạ)
Thời gian qua, Quốc hội và Chính phủ đã thể chế hóa Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị bằng việc ban hành Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) và Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo. Các chính sách cho phép tính chi phí nghiên cứu và phát triển (R&D) vào chi phí được trừ, trích tối đa 20% thu nhập tính thuế vào quỹ phát triển khoa học, công nghệ, hay miễn thuế thu nhập cá nhân cho chuyên gia, nhà khoa học đã tạo ra những “điểm tựa” tài chính quan trọng. Điều này giúp các startup “dễ thở” hơn trong giai đoạn đầu và tạo điều kiện cho các tập đoàn lớn có ngân sách nội bộ để đầu tư vào các dự án mạo hiểm hoặc hỗ trợ startup tiềm năng, qua đó tạo ra một “vòng tuần hoàn đổi mới” ngay trong hệ sinh thái của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, để các chính sách này đi vào cuộc sống một cách hiệu quả nhất, cần giải quyết các thách thức còn tồn tại. Thứ nhất, cần khẩn trương ban hành hướng dẫn chi tiết và đơn giản hóa thủ tục bằng cách xây dựng một danh mục cụ thể về hoạt động R&D và thiết kế thủ tục chứng minh chi phí linh hoạt, phù hợp với quy mô của các startup. Thứ hai, cần hoàn thiện khung pháp lý cho tài sản vô hình và các lĩnh vực mới. Việc sớm ban hành chuẩn mực kế toán riêng cho tài sản vô hình sẽ giúp doanh nghiệp có cơ sở rõ ràng để định giá và tiếp cận ưu đãi thuế. Đồng thời, việc áp dụng cơ chế sandbox có kiểm soát đối với các lĩnh vực mới như fintech, healthtech sẽ tạo ra “vùng an toàn” pháp lý, khuyến khích doanh nghiệp mạnh dạn đổi mới mà không lo ngại rủi ro. Cuối cùng, cần đẩy mạnh đối thoại và chuyển đổi tư duy quản lý. Việc thiết lập cơ chế đối thoại định kỳ giữa cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp cùng với việc chuyển đổi từ tư duy “quản lý” sang “phục vụ, đồng hành” sẽ giúp chính sách sát với thực tiễn hơn.
Khi các giải pháp trên được triển khai đồng bộ, thuế sẽ thực sự trở thành “đòn bẩy” mạnh mẽ để kiến tạo một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo sôi động, đưa Việt Nam vươn lên cạnh tranh trong khu vực và hiện thực hóa khát vọng phát triển hùng cường.
