Bởi tính chất khó kiểm soát trên không gian mạng, hoạt động mua bán thuốc lá điện tử diễn ra công khai, nhộn nhịp nhất là trong các hội nhóm trên Facebook. Người mua dễ dàng tìm kiếm và chọn mua đủ loại, đủ kiểu dáng với lời mời chào hấp dẫn, từ loại giá rẻ bình dân đến các sản phẩm cao cấp, thậm chí trên các sàn thương mại điện tử lớn, người mua vẫn có thể dễ dàng đặt mua các sản phẩm này.
Chỉ cần gõ cụm từ "mua thuốc lá điện tử" vào thanh tìm kiếm của Google, ngay lập tức có hơn 12,6 triệu kết quả có liên quan. Trong số đó, xuất hiện nhiều trang web bán thuốc lá điện tử được quảng cáo trực tiếp với nhiều chỉ dẫn chi tiết về địa chỉ, thông tin sản phẩm, giá bán cũng như những lời quảng cáo hoa mỹ về “thú chơi thời thượng” này.
Trong vai một người hỏi mua thuốc lá điện tử cho người mới sử dụng, phóng viên được tư vấn rất nhiệt tình, nhân viên giới thiệu một dòng pod có dung tích 2ml, dung lượng 520mAh và được tặng kèm 30ml tinh dầu tùy thích. Giá bán trọn combo là 520.000 đồng, rất thích hợp cho người mới bắt đầu vì dùng "êm" và không bị đau đầu.
Cửa hàng này đăng nhiều hình ảnh bán đa dạng sản phẩm với lời giới thiệu "chuyên cung cấp các sản phẩm thuốc lá điện tử, pod, vape, tinh dầu chính hãng". Giá một sản phẩm dao động từ vài trăm nghìn đồng đến vài triệu đồng, giá thành tùy vào chức năng, thiết kế và trang trí của từng loại. Cùng với đó là hàng loạt siêu ưu đãi khi chốt đơn theo combo và được miễn phí giao hàng tận nơi.
Khi mua hàng online, người mua chỉ cần để lại họ tên, số điện thoại và địa chỉ, sản phẩm sẽ được giao tận nơi mà không cần bất cứ một chứng từ nào về nguồn gốc xuất xứ. Những lời cam kết "hàng chính hãng" nhưng đều không biết đến từ đâu.
Điều tương tự cũng diễn ra đối với các kênh chia sẻ video như TikTok hay Youtube khi trên các nền tảng này tràn lan các video có lượng người xem khủng với nhiều màn “nhả khói” điêu luyện cùng hàng loạt video quảng cáo đa dạng sản phẩm thuốc lá mới.
Hai tiêu chí được chú trọng khi lựa chọn thuốc lá điện tử là khói và mùi. Sản phẩm nào nhả được khói càng nhiều và mùi càng thơm sẽ càng thu hút khách hàng trẻ.
Theo bài đăng quảng cáo, phóng viên tìm đến một cửa hàng bán thuốc lá điện tử có địa chỉ trên đường Đặng Văn Ngữ, Hà Nội nhưng thực chất đây chỉ là địa chỉ nhà riêng, không có một biển hiệu nào về cửa hàng. Liên hệ chủ cửa hàng này, người mua được chuyển hướng mua theo hình thức online: "Hàng này anh bán trên mạng chủ yếu thôi, em liên hệ Zalo bên anh tư vấn nhé, miễn ship, bao cam kết hương vị, chuẩn hình".
Chủ cửa hàng cho biết, sản phẩm đang được ưa chuộng nhiều nhất hiện nay là loại pod dùng 1 lần tương đương với 8.000 lần hút có giá chỉ 130.000 đồng. Nhiều khách hàng trẻ như học sinh, sinh viên thường thích dùng loại này vì hợp túi tiền, nhỏ gọn, dễ sử dụng mà không cần tinh dầu.
Tương tự, tại một trang bán thuốc lá điện tử khác có địa chỉ tại quận Ba Đình (Hà Nội), hiện cửa hàng đang có một số dòng pod mới, có ngoại hình "dễ thương" như những món đồ chơi, hình hộp sữa, hình cây viết hay máy chụp ảnh,... Việc tân trang cho vẻ ngoài này giúp nhiều bạn trẻ có thể sử dụng mà không bị gia đình, nhà trường phát hiện. Khách chỉ cần đặt hàng, ngay sau đó hàng sẽ nhanh chóng được giao tận nơi.
Không độc hại, thơm, phong cách, sành điệu, chứng tỏ đẳng cấp là những “ưu điểm” được rất nhiều người bán hàng trực tiếp hoặc bán qua mạng quảng cáo. Nhiều người trẻ bị hút vào cơn sốt sử dụng thuốc lá điện tử vẫn là để chứng tỏ mình “sành điệu”.
Hiện nay, tại Việt Nam các hoạt động nhập lậu, mua bán, kinh doanh các sản phẩm này đang diễn ra dưới nhiều hình thức. Sản phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ được đưa vào Việt Nam chủ yếu qua đường nhập lậu, xách tay… và được đưa tới tay người tiêu dùng qua các kênh không chính thức và được quảng bá, bán hàng tràn lan trên các trang mạng xã hội.
Ngày càng có nhiều bằng chứng thuốc lá mới gây nguy hại cho cộng đồng hơn cả thuốc lá thông thường. Tuy nhiên, do đặc tính của sản phẩm thuốc lá mới thế hệ mới khác biệt so với các đặc điểm của thuốc lá truyền thống nên không thể áp dụng Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá năm 2012 cho các sản phẩm này. Cho nên công tác quản lý gặp nhiều khó khăn vì sản phẩm này chưa có chế tài xử lý, chưa thể hiện trong văn bản quy phạm pháp luật nào, chỉ gộp chung vào loại hàng hóa do nước ngoài sản xuất, không có hóa đơn chứng minh nguồn gốc xuất xứ.
Thời gian qua, Bộ Y tế đã phối hợp với các cơ quan tổ chức nghiên cứu đánh giá tình hình thực trạng mua bán thuốc lá mới để có thể đưa ra kiến nghị chính sách về thuốc lá thế hệ mới cho Việt Nam. Các chuyên gia cũng đề xuất nhóm giải pháp về sửa luật và các Nghị định của Chính phủ quy định về thuốc lá, trong đó tập trung vào việc tuyên truyền, vận động và cấm sản phẩm này.
