Bên cạnh Tây y, Đông y cũng rất tích cực trong việc tìm phương pháp để khống chế căn bệnh “khó bảo” này. Trong số đó, bài thuốc chữa gút của lương y Phạm Khắc Tỉnh (Hải Dương) nhận được nhiều sự chú ý bởi hiệu quả thực tế.
Lương y Phạm Khắc Tỉnh (bên phải)
Đẩy lùi bệnh tật sau gần 20 năm đau đớn
Ông Đào Văn Lợi (50 tuổi, trú tại Khoái Châu, Hưng Yên) mắc bệnh gút từ năm 1990, đến thời điểm năm 2007, căn bệnh này đã đeo đẳng ông gần 20 năm. Gần hai thập kỷ, dù đã chạy chữa ở nhiều nơi bằng cả những phương pháp của Đông y và Tây y, căn bệnh của ông Lợi vẫn không hề thuyên giảm, tất cả các khớp trên cơ thể đều sưng tấy, đau nhức, phần khớp hai cánh tay sùi thành cục to, đặc biệt về ban đêm, những cơn đau bất chợt xuất hiện dồn dập khiến ông không thể nghỉ ngơi.
Cứ như vậy, ông dần trở nên gầy gò, mất hết sức lao động. Khi nghĩ rằng căn bệnh của mình đã vô phương cứu chữa thì ông Lợi được một người quen giới thiệu về lương y Phạm Khắc Tỉnh ở Hải Dương. Lương y này có tiếng chữa bệnh gút bằng thuốc Nam rất hiệu quả. Tự nhủ bản thân “cố gắng nốt lần này, nếu không được thì đành chấp nhận số phận”, ông Lợi tìm về Hải Dương.
Thật bất ngờ, sau khi dùng 60 thang thuốc của lương y Tỉnh, căn bệnh ám ảnh ông suốt gần 20 năm đã bị đẩy lùi, những chỗ sùi ở các khớp xương, đặc biệt là hai khớp cánh tay dần tan biến. Có được sức khỏe trở lại, ông Lợi yêu đời hơn hẳn. Hễ nghe thấy bạn bè, người thân có ai mắc bệnh gút, ông đều giới thiệu đến lương y Tỉnh ở Hải Dương. Có ai hoài nghi, ông lại cười rất tươi rồi chỉ vào người mình mà bảo: “Tôi là minh chứng rõ ràng nhất đây”.
Lương y Phạm Khắc Tỉnh đang bốc thuốc chữa gút gửi cho bệnh nhân
Theo chỉ dẫn của ông Lợi, người viết tìm đến thôn Kim Điền (xã Hưng Đạo, thị xã Chí Linh, tỉnh Hải Dương) tìm gặp lương y Phạm Khắc Tỉnh. Nằm ở lưng chừng con đường làng dẫn vào thôn, cơ ngơi của ông Tỉnh nổi bật với khu vườn sinh thái bát ngát. Hai bức tượng Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác và lương y Tuệ Tĩnh – những ông tổ của ngành y học cổ truyền Việt Nam tọa lạc trước gian khám bệnh như để chứng kiến, giám sát quá trình bốc thuốc cứu người của ông Tỉnh hàng ngày.
Bước vào phòng, ngồn ngộn xung quanh là những tài liệu, từ điển y học xếp ngay ngắn trong tủ. Tưởng bệnh nhân tìm đến, ông Tỉnh úp vội cuốn sách đang nghiên cứu xuống góc bàn rồi chỉ tôi qua gian bên. Khi biết tôi muốn tìm hiểu về bài thuốc Nam chữa gút có tiếng của mình, ông liền cười xòa và bắt đầu hồi tưởng lại quá khứ.
Cuốn sách quý do lương y trực tiếp biên soạn
Lương y Phạm Khắc Tỉnh sinh năm 1952 tại Chí Linh – Hải Dương (xứ Đông), ông tham gia kháng chiến chống Mỹ. Qua lửa đạn chiến tranh, vì sức khỏe kém, ông được quân đội cho nghỉ hưu trở về quê nhà làm kinh tế. Vì mơ ước thuở nhỏ là được làm nghề bốc thuốc cứu người nên dù gia đình không có truyền thống ngành y, ông Tỉnh vẫn quyết tâm theo học tại trường Đông y ở Bắc Giang và trường y Tuệ Tĩnh. Khi đã có kiến thức, ông vẫn chưa thỏa mãn với bản thân, lại nay đây mai đó tìm tới những nơi có bài thuốc hay sách quý, dù là ở mãi tận Trung Quốc.
Kiến thức và tình yêu nghề trong ông cứ ngày một dày thêm. Đặc biệt, chính vì sự cần cù, khiêm tốn và yêu nghề của mình, ông được cụ Lê Y Phen (nguyên Phó giám đốc Bệnh viện Y học cổ truyền tình Hải Dương) yêu quý, đích thân truyền cho nhiều bài thuốc quý, đồng thời chỉ bảo, kèm cặt rất sát sao kể từ khi mới vào nghề. “Được sự chỉ dẫn, kèm cặp của cụ Phen cùng mong muốn chữa khỏi bệnh cho mọi người, tôi đã nghiên cứu, tổng hợp và tự mình đúc kết ra nhiều bài thuốc, trong số đó có bài thuốc chữa gút”, ông cho hay.
Theo lương y Phạm Khắc Tỉnh, bệnh gút còn được gọi là thống phong. Có hai nguyên nhân chính dẫn đến căn bệnh này. Một là do ăn uống thiếu điều độ, hấp thu các loại thức ăn bổ béo, nhiều đạm, sử dụng nhiều bia rượu dẫn đến thừa Acid uric. Thứ hai là khi chức năng gan suy giảm, kéo theo việc bài tiết Acid uric ra khỏi cơ thể bị hạn chế cũng có thể dẫn tới bệnh gút.
“Điểm đau” của bệnh có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau, nhưng thường là ở ngón chân cái, mắt cá chân, cổ chân, bàn chân. Người bệnh thường có biểu hiện sưng nóng, đỏ, đau ở những “điểm đau”, bị đau đột ngột sau khi ăn uống, tiệc tùng. Cơn đau có thể xuất hiện vài ba ngày rồi biến mất, sau đó xuất hiện dồn dập hơn và lặp lại liên tục hàng năm.
Ba bước điều trị
Chia sẻ về bài thuốc của mình, ông Tỉnh cho biết: “Phương pháp điều trị của tôi căn bản gồm ba bước. Bước thứ nhất là xác định điểm đau của bệnh để phân biệt với những căn bệnh có một số triệu chứng tương tự như viêm khớp. Thứ hai là cắt giảm dần dần việc sử dụng thuốc Tây để giảm đau của bệnh nhân. Thứ ba là điều trị tích cực bằng thuốc Nam, đồng thời sử dụng các vị thuốc có tác dụng bồi bổ chức năng gan, thận để tránh bệnh tái phát”.
Đối với những người bệnh có thể trạng cũng như diễn tiến của bệnh khác nhau, ông Tỉnh gia giảm hoặc tăng thêm một số vị thuốc trong bài. Với đa số người bệnh, ông sử dụng các vị thuốc tiêu viêm như: mộc thông, trạch tả, kim ngân cùng với những cây thuốc có tác dụng hoạt huyết như xuyên cung, hoàng bá, tần giao... Những vị thuốc này trước khi dùng đem xao với muối, với giấm hoặc chè xanh sau đó sắc uống.
Những vị trong bài thuốc chữa gút (gout)
Với những người đã mắc bệnh lâu ngày khiến “đau lên tay” (khớp tay sùi thành cục), ông tăng cường các vị: khương hoạt, mộc qua, phòng kỷ... đồng thời tăng thêm bạch truật. Các vị thuốc kể trên đều có tác dụng lợi tiểu, khu phong, trừ thấp – là những tác dụng cơ bản trong việc điều trị bệnh gút.
Theo ông Tỉnh, trong quá trình điều trị, người bệnh cần kiêng hoàn toàn rượu bia, các loại thức ăn bổ béo, đa đạm như thịt chó, thịt bò, gia cầm, nội tạng động vật và các loại măng, giấm. Chỉ sử dụng các thực phẩm lành mạnh và tăng cường rau xanh. Đối với thuốc, cứ hai ngày một thang sắc lên uống. Công hiệu của thuốc còn tùy vào thể trạng và diễn tiến bệnh tình của bệnh nhân.
“Người mới mắc bệnh thì 10 thang, người bị bệnh lâu năm khoảng 70-80 thang là ổn”, ông Tỉnh cho hay. Lương y cho biết thêm, các vị thuốc trong bài thuốc của ông hoàn toàn là những cây thuốc Nam, ngoài tác dụng chữa bệnh còn bồi bổ cơ thể. Chúng được ông thu thập từ nhiều địa phương trên cả nước, cá biệt có một số vị như sơn thù và phòng kỷ, vì không có ở Việt Nam nên ông phải đặt mua từ Trung Quốc sau đó bảo quản cẩn thận trong nhà mình.
Ban đầu, bệnh nhân của ông Tỉnh chỉ là những người quanh vùng, sau đó mở rộng ra phạm vi cả nước. Một trong số những bệnh nhân mà ông Tỉnh còn nhớ là ông Vĩnh Văn Lục (Trực Cát, Tràng Cát, An Hải, Thủy Nguyên Hải Phòng). Ông này mắc bệnh gút từ năm 1998, phải thường xuyên ăn kiêng nên cơ thể suy nhược và mất sức lao động, sau khi dùng thuốc của ông Tỉnh 2 năm đã khỏi.
Hay như trường hợp của anh Định An cũng ở Thủy Nguyên (Hải Phòng), mắc bệnh gút đã 15 năm kèm theo cả viêm đa khớp và tràn dịch khớp gối. Sau khi dùng 30 chén thuốc của ông Tỉnh, anh đã đỡ đau nhiều. Kiên trì điều trị, anh có thể đi lại bình thường, thậm chí chơi bóng chuyền như bao người khác.
Nhờ những đóng góp cho ngành y nói chung và hiệu quả từ bài thuốc chữa gút nói riêng, lương y Phạm Khắc Tỉnh hiện đang là thành viên ban chấp hành Thường vụ tỉnh hội Đông y tỉnh Hải Dương, đồng thời là người giảng dạy, phổ biến nhiều bài thuốc quý cho các thành viên trong hội.
Không những thế, ông còn thường xuyên nêu cao y đức, không những xây nhà nghỉ cho bệnh nhân ở xa mà hàng năm còn trích ra số tiền 200 triệu để giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn và cho anh em cựu chiến binh vay vốn để làm kinh tế.
