Khai mạc tọa đàm, Thiếu tướng Nguyễn Bá Lực, Tư lệnh Quân đoàn 34 nhấn mạnh: Chiến thắng của Chiến dịch Tây Nguyên có một ý nghĩa quan trọng, tạo ra bước ngoặt chiến lược cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975 - giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Trong chiến thắng vẻ vang đó, lực lượng vũ trang Tây Nguyên và Quân đoàn 3, tiền thân của Quân đoàn 34 đã lập được nhiều thành tích xuất sắc.
Tây Nguyên là địa bàn chiến lược, có vị trí đặc biệt quan trọng trong thế trận phòng thủ quân sự. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân và dân các tỉnh Tây Nguyên đã xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân ngày càng phát triển. “Chiến thắng Tây Nguyên - Mở đầu cho toàn thắng” đó là nghệ thuật lãnh đạo của Đảng về lựa chọn chiến trường; nghệ thuật lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Tổng tư lệnh về phương thức tác chiến chiến lược trên chiến trường miền Nam và chiến trường Tây Nguyên trong năm 1975-1976; những dự báo chiến lược của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương về thế địch - ta trên chiến trường miền Nam trong giai đoạn cuối của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước; nghệ thuật chớp thời cơ, tiến công kiên quyết, liên tục, đánh tiêu diệt lớn trong Chiến dịch Tây Nguyên; nghệ thuật sử dụng lực lượng, công tác xây dựng ý chí quyết tâm, nghệ thuật nghi binh, điều địch, tạo lập thế trận, tạo thời cơ trên chiến trường Tây Nguyên; nghệ thuật xác định vị trí và chỉ huy đánh trận then chốt mở màn và các trận then chốt tiếp theo; nghệ thuật chỉ huy, điều hành tác chiến của các đơn vị tham gia Chiến dịch Tây Nguyên…
Từ bài học trong Chiến dịch Tây Nguyên, vận dụng vào xây dựng xây dựng khu vực phòng thủ, thế trận phòng thủ trên Tây Nguyên vững chắc, xây dựng Quân đoàn 34 và các cơ quan, đơn vị “tinh, gọn, mạnh”, nhất là xây dựng thế trận lòng dân, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội trong tình hình mới.
Cuộc tọa đàm sẽ phân tích sâu sắc hơn về ý nghĩa, giá trị lịch sử to lớn của Chiến dịch Tây Nguyên; sự sáng suốt trong đường lối, nghệ thuật quân sự, quốc phòng của Đảng ta; những cống hiến và sự hy sinh to lớn của các thế hệ cha anh đi trước cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Qua đó, tiếp tục rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; vận dụng vào thực tiễn nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu hiện nay.
Ban tổ chức tọa đàm đã nhận được gần 40 tham luận của các đồng chí lãnh đạo, đại biểu anh hùng, tướng lĩnh, nhà khoa học, nhà nghiên cứu, cán bộ chỉ huy, quản lý, nhân chứng lịch sử. Bằng các luận cứ, luận chứng, luận điểm khoa học và thực tiễn, tham luận và các ý kiến phát biểu của các đại biểu đã khẳng định và làm sáng rõ tầm vóc, ý nghĩa và giá trị của Chiến dịch Tây Nguyên.
Các ý kiến, tham luận đã nêu bật vai trò lãnh đạo của Đảng về lựa chọn chiến trường; nghệ thuật lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Tổng tư lệnh về phương thức tác chiến chiến lược trên chiến trường miền Nam và chiến trường Tây Nguyên. Các đại biểu cũng khẳng định, sau 50 năm, giá trị lịch sử và những bài học từ Chiến dịch Tây Nguyên vẫn vẹn nguyên tính thời sự. Đó là những tài sản vô giá, đã, đang và cần được tiếp tục khai thác, phát huy, vận dụng hiệu quả vào nhiệm vụ xây dựng Quân đội nói chung cũng như xây dựng Quân đoàn 34 nói riêng vững mạnh toàn diện.
Trình bày tham luận tại buổi tọa đàm, Trung tướng, PGS, TS Nguyễn Đức Hải, nguyên Viện trưởng Viện chiến lược Quốc phòng, nguyên Tư lệnh Quân đoàn 3 đã phân tích, thắng lợi đó trước hết là việc nắm chắc địch, hiểu rõ về ta, để quyết định những vấn đề tác chiến mang tính quyết định. Đặc biệt là nghệ thuật tạo thế, nghi binh, tập trung lực lượng ưu thế, chuyển hóa thế trận sáng tạo, mưu trí, linh hoạt; là thể hiện sức mạnh chiến tranh nhân dân trên chiến trường Tây Nguyên trong những chiến dịch mang ý nghĩa chiến lược.
Nghệ thuật quân sự trong chiến dịch Tây Nguyên là nghệ thuật bày mưu kế, lập thế trận, chọn mục tiêu tiến công và phát triển tiến công. Chiến thắng Tây Nguyên làm cho địch rối loạn chiến lược, mở đầu cho sự tan rã chiến trường miền Nam, là cơ sở để Bộ Chính trị kịp thời bổ sung quyết tâm giải phóng miền Nam ngay trong năm 1975, tạo đà cho quân và dân ta những điều kiện thuận lợi để chuyển sang cuộc Tổng tiến công và nổi dậy ngày càng phát triển trên khắp các chiến trường và giành thắng lợi ngày càng lớn, tiến tới ngày toàn thắng.
Đây là bài học, là kinh nghiệm quý báu, tiếp tục được nghiên cứu, tổng kết để vận dụng linh hoạt, sáng tạo trong xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân vững chắc.
Thiếu tướng Lê Minh Quang, Chính ủy Quân đoàn 34 trình bày tham luận “Từ bài học của chiến dịch Tây Nguyên - Xây dựng Quân đoàn 34 “tinh, gọn, mạnh”, xứng đáng với vai trò chủ lực cơ động” đã khẳng định: Chiến thắng của Chiến dịch Tây Nguyên để lại những bài học kinh nghiệm quý giá, còn nguyên giá trị trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hôm nay. Thực hiện Nghị quyết số 05 của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 230 của Quân ủy Trung ương; Kế hoạch số 1228 của Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng đã quyết định thành lập Quân đoàn 34 - Quân đoàn chủ lực cơ động chiến lược được tổ chức lại theo hướng “tinh, gọn, mạnh, tiến lên hiện đại. Quân đoàn 34 được thành lập trên cơ sở các đơn vị tiền thân có bề dày truyền thống lịch sử vẻ vang, trong đó, Quân đoàn 3 mà tiền thân là Mặt trận Tây Nguyên - B3 là lực lượng nòng cốt làm nên chiến thắng của Chiến dịch Tây Nguyên.
Để vận dụng, phát huy những bài học của Chiến dịch Tây Nguyên trong xây dựng Quân đoàn 34 “tinh, gọn, mạnh” xứng đáng với vai trò đơn vị chủ lực cơ động. Tăng cường giáo dục, xây dựng Quân đoàn vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức, cán bộ; xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, đoàn kết, thống nhất, khắc phục mọi khó khăn, vươn lên hoàn thành nhiệm vụ. Hiệp đồng chặt chẽ với đơn vị bạn, thường xuyên phối hợp với cấp ủy, chính quyền, nhân dân địa phương làm tốt công tác dân vận; góp phần phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, xóa đói giảm nghèo, phòng chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn trên địa bàn đóng quân.
Phát biểu kết luận tọa đàm, Thiếu tướng Đoàn Xuân Bộ, Tổng biên tập Báo Quân đội nhân dân khẳng định: Các tham luận đều được chuẩn bị công phu với quá trình nghiên cứu, sưu tầm, khảo cứu, cung cấp nguồn tư liệu lịch sử chân thực, khách quan, phong phú, đa dạng, thể hiện tinh thần, thái độ làm việc nghiêm túc, tâm huyết của các tác giả, nhóm tác giả. Mỗi tham luận là một “lát cắt”, những góc nhìn đa chiều, phân tích sâu về một lĩnh vực, khía cạnh, nội dung cụ thể của Chiến dịch Tây Nguyên. Đặc biệt là đường lối lãnh đạo đúng đắn của Đảng đối với cách mạng Việt Nam; về nghệ thuật chớp thời cơ, tiến công kiên quyết, liên tục, đánh tiêu diệt lớn trong Chiến dịch Tây Nguyên. Từ bài học trong Chiến dịch Tây Nguyên, vận dụng vào xây dựng khu vực phòng thủ, thế trận phòng thủ trên Tây Nguyên vững chắc, xây dựng Quân đoàn 34 tinh, gọn, mạnh trong tình hình mới.
Cuộc tọa đàm “Chiến dịch Tây Nguyên - Mở đầu cho toàn thắng” là một trong những hoạt động trọng tâm của Quân đội trong chuỗi các hoạt động kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975 / 30-4-2025).
Với quan điểm khách quan, khoa học, nội dung cuộc Tọa đàm đã góp phần làm sáng tỏ, sâu sắc hơn những vấn đề lý luận và thực tiễn đặt ra từ Chiến thắng Tây Nguyên-Mở đầu cho toàn thắng. Kết quả thu được từ cuộc Tọa đàm sẽ là cơ sở khoa học cho việc xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam nói chung, Quân đoàn 34 nói riêng theo hướng “tinh, gọn, mạnh”, tiến lên hiện đại, xây dựng khu vực phòng thủ địa bàn Tây Nguyên vững chắc, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; đấu tranh chống lại mọi âm mưu, thủ đoạn xuyên tạc lịch sử của các thế lực thù địch, phản động; đồng thời, góp phần giáo dục truyền thống đấu tranh cách mạng, bồi đắp tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân, nhất là các thể hệ trẻ Việt Nam hôm nay và mai sau ./.
