Một góc Khu công nghiệp Bình Xuyên - Vĩnh Phúc. Ảnh: Internet.
Việc cả Bí thư và Chủ tịch tỉnh đương nhiệm nhiệm kỳ 2 (2020 - 2025) cùng một loạt thuộc hạ đã bị bắt giam về tội “nhận hối lộ” vào đầu tháng 3/2024 mà bà con ngóng chờ không biết đến bao giờ mới đưa ra xét xử ? Bài học đắt giá này là minh chứng cảnh tỉnh quan chức đương nhiệm phải nâng cao trách nhiệm trong công tác, phải sát dân, vì dân, chọn con đường liêm, chính hay vào nhà tù như các “quan tham”?
Trung ương đã điều động, phân công, chỉ định Bí thư Tỉnh uỷ và giới thiệu nhân sự từ trên về để HĐND tỉnh bầu Chủ tịch mới, kiện toàn tổ chức lãnh đạo sớm ổn định, phát triển kinh tế xã hội ở địa phương. Nhiều vấn đề nan giải đang đặt ra cho tân Bí thư Tỉnh uỷ và Ban lãnh đạo mới khẩn trương khắc phục sự “sụp đổ” chưa từng có của Ban lãnh đạo cũ của tỉnh để lại hậu quả rất nặng nề về nhân sự và lòng tin của nhân dân.
Sự kịch tính được đẩy lên đỉnh điểm khi ngày 26/12/2024, Cơ quan chức năng đã khởi tố thêm cựu Bí thư Tỉnh ủy; cựu Chủ tịch tỉnh và cựu Phó chủ tịch tỉnh nhiệm kỳ trước đó (2010 – 2015) về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo khoản 3, Điều 356 Bộ luật Hình sự đang trong quá trình điều tra, dự kiến sẽ đưa ra xét xử trong năm 2025. Món con đẻ, con rể, "con nuôi" của những vị “quan tham” này hiện vẫn giữ những vị trí quan trọng trong guồng máy của tỉnh như ngồi trên đống lửa, vì sắp hết nhiệm kỳ, chuẩn bị nhân sự cho nhiệm kỳ mới, cảm thấy cũng bị liên luỵ, mà giảm hẳn lề thói "đạo đức" giả, lớn tiếng kêu gọi mọi người học tập, nêu cao "gương sáng...”.
Không những vậy, trong năm 2024, tỉnh cũng đã thi hành kỷ luật 16 tổ chức Đảng, 334 đảng viên là lãnh đạo các cấp từ tỉnh đến huyện, xã bằng nhiều hình thức khác nhau mà nhiều người ví von tỉnh như vừa “Trải qua một cuộc bể dâu/ Những điều trông thấy mà đau đớn lòng” (Nguyễn Du).
Nhưng điều đáng mừng, tuy có những biến động như vậy, kết quả thu ngân sách trên địa bàn tỉnh này năm 2024 vẫn gần bằng so với năm 2023 và vượt dự toán. Tổng thu ngân sách Nhà nước năm 2024 của tỉnh ước đạt 31.487 tỷ đồng, vượt 3,5% so với dự toán Trung ương giao, trong đó thu nội địa ước đạt 26.025 tỷ đồng tăng 4% so với dự toán Trung ương giao và tăng 1,6% so với năm 2023. Như vậy, đến ngày cuối cùng của năm 2024, tỉnh đã hoàn thành chỉ tiêu thu ngân sách do Trung ương giao. Trong khi đó, ước tổng chi ngân sách địa phương năm 2024 đạt 20.857 tỷ đồng, bằng 97,5% dự toán được giao và giảm 5,9% so với năm 2023. Mặc dù bị cú sốc về không ít cán bộ lãnh đạo chủ chốt, kể cả cặp đôi đứng đầu tỉnh dính vào lao lý nhưng vẫn là tỉnh thu, chi ngân sách không những bảo đảm tự túc ngân sách mà là một trong những tỉnh, thành phố đóng góp cho ngân sách Trung ương.
Như vậy, năm 2024, tỉnh đã vượt qua những khó khăn, thách thức rất lớn, chưa từng có trong tiền lệ. Tuy nhiên, tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh tiếp tục phát triển, có được những kết quả quan trọng, khá toàn diện trên nhiều lĩnh vực, 15/15 chỉ tiêu chủ yếu kinh tế - xã hội, môi trường đã đạt và vượt kế hoạch đề ra. GRDP của tỉnh có sự phục hồi trở lại; ước tăng trưởng quý III đạt 10,62% so với cùng kỳ năm trước, đứng thứ 2 vùng và thứ 10 toàn quốc (cao nhất từ đầu năm đến nay), qua đó đưa tốc độ tăng GRDP ước tính năm 2024 tăng 7,52%, cao hơn tốc độ tăng bình quân chung của cả nước (ước tăng 6,8-7%), đạt mục tiêu kế hoạch đề ra (mục tiêu tăng từ 7,5-8,5%) cho thấy sự nỗ lực, quyết tâm rất cao vượt qua nhiều khó khăn, thách thức của cả hệ thống chính trị, các cấp chính quyền, nhân dân và cộng đồng các doanh nghiệp của tỉnh.
Thu, chi ngân sách là thước đo “sức khoẻ” nền kinh tế. Thế nhưng thật lạ lùng trong “Tâm thư” đề ngày 11/11/2024 của người đứng đầu tỉnh gửi đội ngũ cán bộ lãnh đạo các cấp của địa phương này với mong muốn sẽ có những bước đột phá quan trọng thông qua công tác cán bộ, được đăng tải trên tờ báo tỉnh ngày 17/11/2024 và trên tờ thanhnien.vn ngày 15/11/2024 và trên tờ danviet.vn ngày 18/11/2024 gồm 5 điểm, trong đó đáng chú ý điểm thứ hai (trích nguyên văn) cho rằng: Tỉnh “đã bước qua giai đoạn “vàng” của tăng trưởng kinh tế. Tốc độ tăng trưởng GRDP của tỉnh từ năm 2020 đến nay không bền vững, dự kiến giai đoạn 2020-2025 không đạt mục tiêu Nghị quyết Đại hội đề ra. Thu ngân sách sụt giảm, từ năm 2020 đến nay năm sau thấp hơn năm trước. Dư địa và không gian cho phát triển không còn nhiều; tốc độ phát triển của tỉnh có xu hướng chững lại trong khi đó các địa phương trong vùng và lân cận có cùng điều kiện tương tự đang phát triển mạnh mẽ. Nhiều vấn đề bất cập, khó khăn, vướng mắc nội tại của tỉnh chưa được tháo gỡ một cách hiệu quả”.
So với kết quả thu, chi ngân sách của tỉnh năm 2024 thì nhận định trong “Tâm thư” nêu trên rõ ràng là hời hợt, chủ quan, bi quan, phiến diện, xa rời thực tiễn, không đúng với những gì mà nhân dân trong tỉnh đã đạt được trong năm có nhiều biến động về công tác cán bộ, bị bão số 3 gây nhiều thiệt hại. Xin dẫn chứng những số liệu thống kê xác thực để minh chứng:
Năm 2020, tỉnh đặt mục tiêu thu ngân sách đạt 32.360 tỷ đồng, trong đó thu nội địa đạt 28.320 tỷ đồng. Mặc dù chịu ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, tỉnh vẫn duy trì được tốc độ thu ngân sách tương đối ổn định.
Năm 2021, tổng thu ngân sách trên địa bàn tỉnh đạt trên 32.000 tỷ đồng, gấp 282 lần so với năm 1997. Thu nhập bình quân đầu người cũng đạt mức 114 triệu đồng/người, gấp 52,5 lần so với năm 1997, cho thấy sự phát triển vượt bậc của nền kinh tế địa phương.
Năm 2022, tổng thu ngân sách đạt 40.353 tỷ đồng, đánh dấu một mốc mới trong lịch sử thu ngân sách của tỉnh sau 25 năm tái lập.
Năm 2023, tổng thu ngân sách đạt gần 32.4 nghìn tỷ đồng, đạt 94% so với kế hoạch dự toán giao. Đặc biệt, thu thuế xuất nhập khẩu đạt 5.000 tỷ đồng, bằng 97% kế hoạch, phản ánh sự ổn định và bền vững trong nguồn thu của tỉnh.
Năm 2024, tổng thu ngân sách ước đạt 31.487 tỷ đồng, vượt 3,5% so với dự toán Trung ương giao và tăng 4,1% so với năm 2023. Trong đó, thu nội địa đạt 26.025 tỷ đồng, tăng 4% so với dự toán Trung ương và tăng 1,6% so với năm 2023.
Những số liệu về thu ngân sách trong 4 năm qua cho thấy rằng mặc dù tỉnh phải đối mặt với những thách thức gay gắt, nhưng thu ngân sách hàng năm vẫn giữ mức đều đặn, đều đạt trên từ trên 31 nghìn tỷ đồng đến trên 32 nghìn tỷ đông/năm, chỉ năm 2024 bị giảm sụt một chút, không đáng kể mà đỉnh cao là năm 2022 thu ngân sách đạt 40.353 tỷ đồng, cao nhất sau 27 năm tái lập tỉnh, đặc biệt là thu nội địa, một chỉ số quan trọng phản ánh tính khá bền vững trong thu ngân sách. Điều này chứng tỏ nền kinh tế của tỉnh có sức chống chịu tốt, vẫn có khả năng phục hồi và tăng trưởng dù trong bối cảnh khó khăn bị đại dịch CoVid 19, thiên tai, nhất là bão số 3 (Yagi) năm 2024 gây thiệt hại năng nề.
Thu ngân sách của tỉnh trong giai đoạn 2020 - 2024 không chỉ duy trì được mức độ ổn định mà còn có sự tăng trưởng tích cực. Dù có những nhận định về việc thu ngân sách sụt giảm và dư địa phát triển không còn nhiều, nhưng dữ liệu thực tế cho thấy rằng tỉnh vẫn có những nền tảng vững chắc để phát triển trong tương lai. Tuy nhiên, việc tìm kiếm các giải pháp mới để giải quyết các khó khăn nội tại và mở rộng cơ hội phát triển sẽ là yếu tố quyết định để tỉnh tiếp tục duy trì và nâng cao khả năng tăng trưởng bền vững trong năm tới.
Được biết, mục tiêu phấn đấu tăng trưởng GDP của tỉnh trong năm 2025 từ 8-9% cho thấy một nỗ lực mạnh mẽ để duy trì và thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội trong những năm tiếp theo. Việc phấn đấu tăng trưởng GRDP trong năm 2025 là một mục tiêu đầy thách thức, đòi hỏi lãnh đạo tỉnh phải quyết tâm cao “vượt qua chính mình”, vượt qua các vấn đề về công tác cán bộ, tìm kiếm những hướng đi mới để thúc đẩy phát triển bền vững.
Trên phương tiện truyền thông và mạng xã hội rộ lên thông tin Tỷ phú Elon Musk, người sáng lập Tesla, SpaceX và Neuralink (Mỹ) vừa khiến cả thế giới phải giật mình khi quyết định đầu tư 1,5 tỷ USD vào Việt Nam, trong đó có tỉnh này ở vị trí đắc địa liền kề với Hà Nội, ngay cạnh Cảng hàng không quốc tế Nội Bài để cung ứng cho thị trường rất tiềm năng đối với kế hoạch phát triển Internet vệ tinh. Đây không chỉ là một khoản đầu tư thông thường, mà là một bước đi chiến lược có thể thay đổi toàn bộ cục diện kinh tế khu vực và thế giới. Chính đây là thời cơ, là "giai đoạn vàng" cùng "Dư địa và không gian cho phát triển vẫn còn nhiều” của tỉnh, chứ không phải là "không còn nhiều" như bày tỏ trên "Tâm thư".
Nhưng không rõ căn cứ vào đâu mà “Tâm thư” của người đứng đầu địa phương này lại bi quan cho rằng tỉnh “đã bước qua giai đoạn ‘vàng’ của tăng trưởng kinh tế... Dư địa và không gian cho phát triển không còn nhiều” ?
Thời cơ là tình thế xuất hiện trong thời điểm nhất định có lợi nhất cho việc chủ động phát huy mọi sức mạnh để giành thắng lợi; là sự kết hợp hàng loạt nhân tố chủ quan và khách quan khi điều kiện đã chín muồi. Thời cơ có thể do thực lực nội tại tạo ra, cũng có thể do hoàn cảnh bên ngoài đưa đến đang đến với tỉnh để tạo bước đột phá cất cánh. Vấn đề là phải tỉnh táo, nhạy bén, sâu sát cơ sở và thực tiễn, chủ động nắm bắt thời cơ (chỉ có một không có hai) để tạo bước đột phá phát triển, chứ không thể hồ đồ, bi quan, vội vàng cho rằng “đã bước qua giai đoạn ‘vàng’ của tăng trưởng kinh tế” ở địa phương này, trở thành lực cản, làm nhụt ý chí vươn mình cùng đất nước bước vào kỷ nguyên mới của dân tộc!
Q.Y
