Sự chuyển mình mạnh mẽ của các thôn làng
Câu chuyện của thôn Viên Đình, xã Đông Lỗ, huyện Ứng Hòa là một minh chứng rõ nét. Cách đây không lâu, Viên Đình còn nằm trong danh sách những địa phương gặp nhiều khó khăn về văn hóa. Thiếu kinh phí khiến việc xây dựng nhà văn hóa bị đình trệ, và các hoạt động cộng đồng thường phải tổ chức tạm bợ tại đình làng. Tuy nhiên, hiện nay, nhà văn hóa thôn Viên Đình với diện tích hơn 700 m² đã trở thành trung tâm sinh hoạt sôi nổi với các câu lạc bộ văn nghệ, đọc sách và thể thao. Người dân tại đây đã đồng lòng đóng góp công sức và tài chính để cải tạo cảnh quan, bảo vệ môi trường sống, biến những ao hồ, cây xanh thành không gian cộng đồng lý tưởng.
Ứng Hòa, từng là địa phương xếp cuối trong nhiều phong trào của thành phố, giờ đã hoàn toàn lột xác. Tất cả 145 thôn đều có nhà văn hóa, tập hợp được người dân vào các câu lạc bộ văn hóa và thể thao. Phong trào Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa không chỉ là con số trên báo cáo mà đã thực sự đi vào cuộc sống của mỗi người dân.
Nghi thức cung nghinh Thánh giá tại Lễ hội truyền thống “Thập tam trại” (quận Ba Đình). (Ảnh MỸ HÀ)
Những bước tiến vững chắc từ những sáng kiến
Không dừng lại ở những thôn quê, phong trào xây dựng văn hóa còn lan tỏa mạnh mẽ tại các quận, huyện như Ba Vì, Đan Phượng. Những cuộc thi như “Giữ gìn ngõ phố xanh, sạch, trang hoàng đường phố đẹp” hay “Xây dựng và giữ gìn thôn, xóm, ngõ sáng, xanh, sạch, đẹp, an toàn” không chỉ giúp cải thiện bộ mặt địa phương mà còn khơi dậy tinh thần cộng đồng, làm đẹp môi trường sống. Tại Ba Vì, chỉ từ đầu năm 2024, đã có hơn 13.461 cây xanh được trồng mới, hàng nghìn camera an ninh được lắp đặt, và các hộ dân cũng tự nguyện hiến đất để mở rộng đường giao thông.
Những sáng kiến này không chỉ dừng lại ở một vài địa phương mà còn được các khu vực khác học hỏi và triển khai rộng rãi, giúp tạo ra những không gian văn hóa xanh, sạch và an toàn cho toàn thành phố.
Nâng cao tiêu chuẩn văn hóa cho Thủ đô
Để tiếp tục thúc đẩy phong trào này, Hà Nội đã chú trọng vào việc nâng cao chất lượng và tiêu chuẩn trong công nhận danh hiệu văn hóa. Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Trần Thị Vân Anh chia sẻ: “Thành phố luôn coi trọng việc phát huy bản sắc văn hóa của Thủ đô nghìn năm văn hiến, đặc biệt qua việc xây dựng văn hóa con người Thăng Long - Hà Nội thanh lịch, văn minh.” Nghị định số 86/2023/NĐ-CP của Chính phủ về việc quy định khung tiêu chuẩn và trình tự, thủ tục xét tặng danh hiệu văn hóa sẽ là cơ sở vững chắc để Hà Nội ban hành các tiêu chí phù hợp với đặc thù của mình.
Thách thức và bài toán cần giải quyết
Tuy nhiên, bên cạnh những thành công đạt được, vẫn còn nhiều thách thức đặt ra, đặc biệt là tại các khu đô thị lớn. Các tòa chung cư với hàng trăm hộ dân nhưng lại thiếu không gian sinh hoạt văn hóa, cộng đồng. Đây là vấn đề mà Hà Nội cần sớm giải quyết để đảm bảo rằng văn hóa cộng đồng không chỉ phát triển mạnh mẽ tại thôn quê mà còn lan tỏa đến từng ngóc ngách của Thủ đô.
Việc kiến tạo một môi trường văn hóa bền vững, không chỉ là trách nhiệm của chính quyền mà cần sự đồng lòng, chung tay của toàn thể cộng đồng, từ thành thị đến nông thôn. Chỉ khi có sự chung sức ấy, Thủ đô Hà Nội mới thực sự trở thành một thành phố văn minh, xanh, sạch, đẹp – xứng đáng với truyền thống nghìn năm văn hiến.
