Ngay sau khi nghị quyết hợp nhất có hiệu lực từ 1/7/2025, Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh đã nhanh chóng chỉ đạo các sở, ngành và chính quyền cơ sở rà soát toàn bộ kết quả xây dựng nông thôn mới của từng tỉnh cũ. Việc làm này nhằm xác định rõ xã nào đã đạt chuẩn, xã nào đang phấn đấu, từ đó tiếp tục huy động, phân bổ nguồn lực phù hợp xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2026-2030. Cùng với đó, Ban Chỉ đạo các Chương trình mục tiêu quốc gia cấp tỉnh được kiện toàn, đảm bảo sự chỉ đạo thống nhất trên toàn tỉnh. Văn phòng Điều phối nông thôn mới cũng được củng cố, trở thành đầu mối quan trọng để hướng dẫn, giám sát và tổng hợp số liệu. Đây là bước đi chiến lược, giúp chương trình không bị gián đoạn trong bối cảnh chuyển đổi hành chính.
Về mặt tài chính, nguồn vốn Trung ương giao cho Chương trình nông thôn mới năm 2025 là 657 tỷ đồng, với gần 80% dành cho đầu tư phát triển. Đến cuối tháng 7/2025, toàn tỉnh đã giải ngân được 442 tỷ đồng, đạt 67% kế hoạch. Nếu so với mặt bằng chung cả nước, đây là mức giải ngân khá, cho thấy sự chủ động của tỉnh. Đáng chú ý, tỷ lệ giải ngân ở tỉnh Phú Thọ cũ đạt 74%, minh chứng cho kinh nghiệm tổ chức thực hiện được phát huy. Ngược lại, Hòa Bình cũ chỉ đạt 45%, còn Vĩnh Phúc không có nguồn vốn phân bổ trực tiếp, tạo nên sự chênh lệch lớn về tiến độ giải ngân giữa các vùng.
Tại cơ sở, các xã sau sáp nhập đã nhanh chóng bắt tay vào triển khai nhiệm vụ. Hạ tầng giao thông nông thôn tiếp tục được nâng cấp, nhiều tuyến đường được khởi công hoặc duy tu, đảm bảo việc đi lại thuận lợi. Các công trình thủy lợi cũng được ưu tiên đầu tư, phục vụ hiệu quả sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là trong vụ mùa.
Lĩnh vực văn hóa - xã hội cũng có những chuyển biến tích cực. Nhiều nhà văn hóa thôn, xã được sửa chữa, nâng cấp, trở thành nơi sinh hoạt cộng đồng. Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" gắn liền với các tiêu chí nông thôn mới tiếp tục lan tỏa sâu rộng. Đặc biệt, một số xã đã thử nghiệm mô hình "nông thôn mới thông minh" bằng cách ứng dụng công nghệ số vào quản lý dịch vụ công, sản xuất nông nghiệp và quảng bá sản phẩm OCOP. Những nỗ lực này không chỉ nâng cao đời sống vật chất mà còn cải thiện đời sống tinh thần của người dân.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, tám tháng qua cũng bộc lộ nhiều khó khăn. Vướng mắc lớn nhất là thiếu hướng dẫn cụ thể từ Trung ương về cách xác định chuẩn nông thôn mới đối với các xã mới sáp nhập. Nhiều xã trước đây đã đạt chuẩn, nay hợp nhất với xã chưa đạt, gây ra sự lúng túng trong công tác đánh giá và công nhận.
Thứ hai, khối lượng công việc ở cấp xã tăng mạnh do mô hình chính quyền hai cấp, nhưng năng lực đội ngũ cán bộ chưa theo kịp. Một số xã chưa bố trí đủ nhân sự chuyên trách về nông thôn mới, khiến việc tham mưu và triển khai còn chậm. Ngoài ra, sự chênh lệch về điều kiện kinh tế - xã hội giữa các vùng cũng ảnh hưởng đến tốc độ xây dựng nông thôn mới. Các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn gặp khó khăn trong việc huy động nguồn lực đối ứng từ cộng đồng, làm tăng thêm gánh nặng tài chính.
Mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng những kết quả đạt được trong tám tháng đầu năm 2025 đã khẳng định quyết tâm của tỉnh Phú Thọ trong việc đảm bảo chương trình nông thôn mới không bị gián đoạn. Giữ vững tỷ lệ giải ngân cao, chủ động rà soát hiện trạng, và kiện toàn bộ máy chỉ đạo là những thành tựu quan trọng.
Đón đọc: Nhiệm vụ trọng tâm những tháng cuối năm 2025 và giai đoạn 2026–2030 (Bài 3)
