Trồng sen trên đất lúa, ngay vụ đầu đã cho thu nhập cao
Đến thăm mô hình liên kết trồng hoa sen ở thôn Vân Đài, xã Chí Hòa, chúng tôi đã bị thuyết phục bởi cách làm rất hiệu quả của nhà nông ở đây. Ông Trần Văn Hạnh (hộ trong mô hình) cho biết: Cánh đồng hoa sen này năm 2020 vẫn là ruộng lúa, do thường xuyên bị úng ngập nên năng suất lúa chỉ đạt 5 tấn/ha, nhiều vụ còn không có lãi.
Sau khi được Viện Nghiên cứu Rau quả (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam) gợi mở hướng đi, một số hộ dân có ruộng tại đây đã đứng ra tích tụ thêm các ruộng thấp trũng liền kề, chuyển sang trồng hoa sen. HTX Hoa sen Vân Đài được hình thành và đi vào hoạt động từ đó (năm 2021). Hiện HTX có 5 cổ đông góp vốn, sản xuất theo hình thức liên doanh, liên kết.
Kết quả ngay trong năm đầu trồng sen, thu nhập của các cổ đông HTX đã đạt 300 triệu đồng/ha, cao gấp 5 lần so với trồng lúa cùng diện tích tích.
Cánh đồng sen của HTX Hoa sen Vân Đài, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình đang vào mùa hoa nở rộ, thu hút đông đảo khách đến thăm quan.
HTX còn giúp 4 lao động nông nhàn tại địa phương có việc làm thường xuyên, với mức lương 8-8,5 triệu đồng/người/tháng, cùng gần 30 lao động thời vụ khác hưởng thù lao 250.000 – 300.000 đồng/người/ngày.
"Hoa sen được giá, cho thu nhập cao ngay từ mùa vụ sản xuất đầu tiên nhờ xứ đồng của HTX rất gần các quần thể du lịch như đền Trần, Khu di tích văn hóa lịch sử Nhà Bác học Lê Quý Đôn,…"- ông Trần Văn Hạnh cho biết thêm.
Thu hoạch hoa sen.
Bà Nguyễn Thị Chiến - Giám đốc HTX khẳng định: Dự kiến trong năm nay, thu nhập của các cổ đông chắc chắn sẽ tăng 1,5 lần so với năm ngoái. Vì hoạt động của HTX đã đi vào nề nếp, đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm thâm canh cây sen.
Năng suất bông sen, ngó sen, củ sen, lá sen và hạt sen đều tăng cao rất đáng kể, lượng khách đến thu mua hoa ngày càng nhiều hơn. Đặc biệt, giá bán các sản phẩm từ cây hoa sen cũng cao hơn 50% so với năm trước.
Ký hợp tác với Hội Sinh vật cảnh Việt Nam cùng sản xuất, chế biến và kinh doanh sản phẩm Chè Tân Cương Thái Nguyên ướp hương sen Vân Đài.
Mới đây, thông qua Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp thành phố Thái Nguyên, HTX đã ký hợp đồng chuyển giao kĩ thuật trồng hoa sen cho một số doanh nghiệp và hộ gia đình ở tỉnh Thái Nguyên; ký hợp tác với Trung tâm Khoa học Mỹ thuật Sinh vật cảnh (Hội Sinh vật cảnh Việt Nam) sản xuất, chế biến và kinh doanh chè Tân Cương Thái Nguyên ướp hương sen Vân Đài. Đồng thời ký kết sản xuất, chế biến, kinh doanh các sản phẩm từ cây hoa sen với HTX Tiên Châu, Phố Hiến (Hưng Yên).
Điều đó cho thấy dư địa nâng cao thu nhập từ nghề trồng cây hoa sen của HTX còn rất rộng mở.
Khảo sát thực tế mô hình trồng hoa sen Vân Đài, chúng tôi thấy: Đồng ruộng tại đây được quy hoạch rất gọn vùng. Đường đi lối lại đều được bê tông cứng hóa, có lưới đen che mưa, nắng bên trên. Mỗi lô thửa trồng một giống sen, có giống chuyên cho khai thác hoa và lấy ngó, có giống chủ yếu lấy ngó và củ, cũng có giống chuyên cho hạt và củ,… Rất thuận tiện cho thực khách đến mua và thưởng ngoạn hoa sen và các sản phẩm từ cây sen.
Bà Đặng Thị Thinh (cổ đông trong HTX) tiết lộ: Hiện đang là mùa thu hoạch hoa và ngó, nhưng sản phẩm trồng ra không đáp ứng đủ nhu cầu, đôi khi phải ưu tiên các đơn hàng đặt trước và khách hàng từ xa tìm đến.
Hiện, các sản phẩm thu hoạch từ cây sen của HTX rất đa dạng, thậm chí lá sen cũng bán ra tiền. Ví dụ, lá sen bánh tẻ, lá sen khô có giá 15.000 – 30.000 đồng/kg, có bao nhiêu cũng không đủ cung ứng cho các cơ sở chế biến trà sen.
Các bộ phận khác của cây sen cũng được thu hoạch, gần như không phải bỏ thứ gì. Trong đó, ngó sen đưa vào nộm hoa chuối, lạc, vừng. Hạt sen tươi bóc vỏ bỏ màng dùng cho nấu xôi gạo nếp hoặc ninh xương, ninh mọc. Chè sen, long nhãn với bột sắn dây là món ăn cực kỳ thơm ngon, bổ dưỡng. Hạt sen khô già chặt bỏ vỏ lấy nhân làm vị cho rất nhiều bài thuốc Nam, thuốc Bắc.
Sen trắng chế biến từ hạt sen khô cũng dùng ninh xương, ninh mọc, nấu xôi, làm mứt, làm nhân bánh nướng, bánh dẻo. Tâm sen hãm với nước sôi uống chữa mất ngủ rất hiệu nghiệm. Củ sen dùng cho xào nấu cùng các món ăn khác cũng ngon không chê vào đâu được...
Tiếng lành đồn xa, cách làm thiết thực của HTX đã được nhiều chuyên gia, nhà khoa học lấy làm mô hình điển hình trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất trũng, đất trồng lúa kém hiệu quả.
"Để thâm canh cây hoa sen đạt hiệu quả cao cần, định kỳ 2 tháng 1 lần bón 10kg phân Thần Nông chậm tan/1 sào 360m2. Phân hữu cơ hoai mục bón 1 lần vào đầu năm khi lá sen còn thưa. Sâu bệnh cơ bản chỉ có sâu xanh và rầy mềm nên dùng tay bắt thả xuống ao cho cá ăn" - bà Nguyễn Thị Chiến, Giám đốc HTX Hoa sen Vân Đài, chia sẻ.
Nuôi con gì ở nước mặn mà dân xã này của tỉnh Thái Bình mỗi năm đãi cát ra hơn 20 tỷ?
