Tác phẩm Bê Trọc của nhà báo Phạm Việt Long: Nhật ký chiến trường về một thời máu và hoa (Phần XXIV)

THƯ CỦA NGÂN

Ngày 14/10/1973

Anh Long của em!

Kể từ ngày tạm biệt xa anh 23/9/1973 từ đấy em mang gạo Bình Sơn đến 31/9/1973 em mới về. Anh đi chỗ mới anh ạ, đi đường em đã có ý định là về tới nhà em sẽ biên thư cho anh thật dài, thế mà không đạt yêu cầu. 1/10/1973 em về ở nhà 1 ngày song bận việc, đến chiều cơ quan liên hoan, đông lắm, gần 70 người cả khách tuy thế song em cảm thấy thiếu buồn vì vắng anh. Tối đến họp cơ quan đến 9 giờ 30 mà sáng mai Đệ lại phải đi xa nên em nói chuyện với Đệ, thế thì không biên thư cho anh được, chắc Đệ đến nơi anh mong thư của em lắm thì phải. Ngay sáng 2/10/1973 em phải đi ngay vì có người cơ quan ốm nằm dưới kho, chiều 2/10/1973 em đến  khỏi đèo Ba Hương ở lại đấy đến khoảng 4-5 ngày thì bị lụt, ngoài trời mưa gió tầm tã một màu đen buồn bã thê lương lại nhớ khoảng cách đây tháng 10 năm ngoái hình ảnh của anh phảng phất vào trái tim em.

Tưởng đâu mùa mưa này em lại sưởi ấm trái tim anh nhưng lại nằm tại đây 11 ngày, là 11 ngày đêm nhớ anh. Xong trận mưa bão đấy em lại chuẩn bị đồ đạc về cơ quan thì lại mắc sông Trường không về được, phải nằm lại 3 ngày 2  đêm. Đúng vào chiều thứ 7 em lại bơi sông về đến nhà mà lại tin nữa là anh Nam - Sơn đi họp, ngoài ấy chắc anh sẽ đoán em có biên thư cho anh. Có trông không hả anh yêu thương của em? Tối thứ 7 không làm gì chỉ móc võng nằm sớm nghĩ không biết giờ phút này anh đang làm gì hay nghĩ về em. Đến chủ nhật em lại đến viện thăm anh San. Sáng từ nhà đi cứ nghĩ may chi ngày này anh Việt Long cùng em đi đến viện. Đúng 7 giờ em và Hải đi viện thăm cả anh Hạnh nữa. Đến khoảng gành đá gần sản xuất có một đoàn khoảng 4 người họ đánh cá, em và Hải bắt hôi cũng được 1 cân vậy, mà không may ướt đến cổ thế coi như quần áo như con  mèo, vào sản xuất lại gặp anh Hạnh ra chơi, em và Hải nấu cơm ăn, coi như ăn cơm trưa tại đây. Cá đưa anh Hạnh đem về cho anh San. Em về nhà, quần áo ớn quá, em không vào viện.

Anh Long yêu của em, xa anh bao nỗi niềm thương nhớ, chỉ mong ngày gần nhất bên anh. Bữa nay còn giận em hết hả anh phóng viên ơi! Như tất cả nỗi lòng em đã nói với anh. "Dù xa anh nơi tận miền duyên hải, song tim anh và em vẫn cùng nhịp đập", không một giây phút nào em không nghĩ đến anh của em và còn một nỗi là lo cho anh yếu khi thời tiết thay đổi.

Cứ nghĩ từ ngày em yêu anh, chưa có gì mà chiều theo ý muốn của anh cả, thôi để dành nhé, khi nào có điều kiện gần em sẽ chiều, khi đau ốm, buồn, da diết lương tâm.

Anh của đời em!...

Em vẫn biết anh rất tha thiết yêu em và thương yêu, hiểu hết nỗi khổ của đời em và đã đạp vào chông gai. Như thế nếu sau này ta đã trở thành vợ chồng thì ơn ấy không gì sánh bằng đâu anh ạ!... "Ơn cao bể rộng, đất dày", ơn anh của em sánh  như núi Thái Sơn.

Anh của em, còn về sức khoẻ từ ngày xa anh, em vẫn khoẻ như xưa, dạo này trời mưa khỏi phải ra nắng nên lại trắng gần bằng thời kỳ Dốc Voi, môi son, da trắng chỉ tội người hơi to không giống hồi Dốc Voi. Còn cuộc sống ở đây tất cả sự việc như hồi anh còn ở nhà, không gì thay đổi.

Nhiều lúc em nghĩ dại, hay hồi ấy yêu anh để im đừng báo cáo tổ chức để phản cho người ấy một trận cho biết mặt. Kẻo tức quá.

Thư biên cho anh khá dài song chưa hết, hẹn thư sau em biên tiếp cho anh nhé.

Lâu nay có nhận thư của bố mẹ không, anh Đức và  các em không. Khi nào biên thư cho bố mẹ các em cho em gửi lời thăm gia đình có được không ?

Cuối cùng chỉ mong anh khoẻ, em vui nhất

Hôn anh rất nhiều.

TB: Qua anh, em gửi lời kính thăm anh Phấn, anh Hường, anh Huề, Phú cùng tất cả gia đình anh nhé, em bận không biên kịp thư, hẹn dịp sau.

THƯ GỬI NGÂN

Ngày 16/10

Thuý Ngân, em vô cùng thương yêu của anh!

Có người ở chỗ em ra, anh mong được nhận thư em như mong gặp em.

Khi không có thư, anh thất vọng và buồn chẳng khác nào khi đi tìm em mà không gặp. Biết rằng em đang trên đường công tác gặp lụt chưa về nhà được, anh rất lo cho em. Thương em vất vả nhiều. Những lời tâm tình này có làm vợi được chút nào nỗi khó nhọc của em hay không?

Trời cứ mưa mãi thôi. Những con sông chảy quanh nơi anh ở nước dâng cao, đỏ ngầu, chảy cuồn cuộn. Nhìn dòng sông hung dữ, anh lại nhớ đến sông Trường  êm ả trong ngày chủ nhật mà chúng mình ra chụp ảnh với nhau. Em có nhớ ngày hôm ấy không? Đó là một ngày thật đẹp: trời trong sáng, sông phẳng lặng, em ngoan ngoãn và lòng anh thì dào dạt tình yêu. Còn bây giờ, sông Trường cũng hung tợn lắm phải không em? Và em, chắc trong lòng cũng không tránh khỏi những cơn sóng gió. Em hãy nhớ lấy câu mà người đời vẫn răn nhau nhé:

"Sông sâu chớ lội

Đò đầy chớ qua"

Nói chung, trong cuộc đời thì phải như thế đấy, và nói cụ thể trong mùa mưa này  em càng phải cẩn thận, đừng lội sông, suối ẩu mà nước cuốn mất thì khổ anh lắm đấy!

Bây giờ anh nói về anh cho em yên tâm nhé! Anh rất khoẻ em ạ - ăn, ngủ đều khoẻ, không có gì tỏ ra là muốn sốt cả. Công việc kiến thiết chỗ ở đã xong, chỉ còn một số việc vặt thôi và lo chuyển lương thực về dự trữ. Hồi này công tác chuyên môn bận, anh ít có thời gian tham gia vào các việc khác. Nói chung, anh vẫn cứ làm việc theo nếp ở trong ấy: ngày, tối đều làm, ít có thời giờ rảnh - và khi rảnh thì lại nghĩ đến em. Ra đây, anh mất đi cái sung sướng của ngày chủ nhật đi thăm em. Thay vào đó là công việc, nếu không làm chuyên môn thì cũng dọn dẹp vệ sinh, trồng rau... cho nguôi nỗi nhớ em. Mới đây chỗ anh có làm được một bàn bóng bàn, lúc rỗi anh hay chơi nên người cũng thoải mái, vui thêm một chút. Các anh, chị trong gia đình ta cũng khoẻ, vui, hay hỏi đến em.

Từ hồi tháng 8 đến nay anh không nhận được thư gia đình. Chắc là do mưa lụt, đường đi lại trở ngại nên thư không vào được.

Em thương yêu của anh có nhớ anh nhiều không? Thư này là thư thứ 3 anh viết cho em kể từ lúc xa em đấy nhé. Vậy mà anh chưa nhận được thư nào của em cả. Thiệt thòi quá nhỉ. Em phải bù cho anh 100 cái hôn đấy nhé!

Em có nhận được thư của Ba và cô Lương không? Có lẽ nên nói chuyện cho gia đình biết dần đi em ạ, không nên giữ kín làm gì nữa. Chắc em vẫn khoẻ. Còn công tác và sinh hoạt ra sao, có nhiều khó khăn không?

Em đừng nên bi quan nhé! Anh có thể nói với em một cách chắc chắn rằng những khó khăn do những kẻ xấu cố tình gây nên để cản trở em sắp qua rồi. Em sẽ lại được sống trong sự công bằng và giúp đỡ của mọi người. Lúc ấy, con đường đi của em sẽ rộng rãi hơn và nếu em thật nỗ lực phấn đấu thì sẽ đạt được mục đích của mình.

Thuý Ngân yêu dấu của anh ơi! Lắm lúc anh chỉ muốn gọi em là vợ thôi, chẳng muốn gọi là em, bởi vì gọi là vợ thì mới biểu hiện được rõ tình sâu nghĩa nặng của mình. Em có muốn như vậy không? Em có tin rằng chúng ta sẽ sống với nhau hạnh phúc không? Chắc là tin chứ Ngân nhỉ.

Em có nhận được thư anh Bản không? Anh nghe nói anh ấy muốn tìm cách đến thăm em đấy! Còn anh Minh, Trinh thì thế nào? Mọi việc tuỳ ở em. Mong rằng em biết giải quyết đúng đắn theo lời anh đã khuyên.

Em thương yêu của anh! Có lẽ chưa bao giờ anh nghĩ nhiều về tình yêu, hạnh phúc như thời gian anh yêu em và được em yêu. Em có biết anh mong muốn những gì ở người yêu của anh không? Điều trước hết là lòng chung thuỷ đấy em ạ. Anh nghĩ rằng bất kỳ một người đứng đắn nào cũng đều mong muốn như vậy. Anh nghĩ rằng trong cuộc sống riêng tư, người hạnh phúc nhất, sung sướng nhất là người chỉ yêu một người và được một người yêu. Muốn thế, nhiều khi phải biết tước bỏ đi một số quan hệ với một số người khác, phải biết từ chối thẳng thắn tình yêu của họ (có khi việc từ chối ấy đem lại sự phiền phức hoặc không vui cho mình, song vẫn cứ phải từ chối). Thế mà trong cuộc đời, anh biết có những người không nghĩ thế! Có cô gái tỏ ra thích thú, tự hào khi được nhiều người đặt vấn đề yêu. Do vậy  cô ta không từ chối tình yêu của ai cả, cô ta chấp nhận sự ve vuốt của tất cả, song thực chất cô ta lại không yêu ai. Cô ta cảm thấy rằng nếu cô ta chính thức yêu một người, từ chối tình yêu của những người khác, thì cô ta sẽ trở nên nghèo nàn, cô độc. Cô ta cứ phung phí tuổi xuân của mình trong thứ tình cảm rộng rãi đó và rồi tuổi xuân qua đi. Giật mình quay lại muốn xây dựng một tình yêu chân chính thì đã muộn rồi. Lại có cô gái có người yêu hẳn hoi, yêu người yêu tha thiết nhưng đồng thời vẫn cứ cảm mến những chàng trai khác, không phản đối tình yêu của họ, trái lại còn vui thích mà đón nhận nó, coi đó là một sự giầu sang về tình cảm. Anh nghĩ rằng nếu sống với quan niệm ấy, nhất định sẽ không có hạnh phúc. Nếu anh là một cô gái đã có người yêu thì khi một người con trai khác đã biết thế mà vẫn cứ lao vào yêu anh, vẫn viết thư tán tỉnh anh, thì không những anh không vui thú, mà anh còn xấu hổ vì bị xúc phạm và anh thấy căm giận chính con người đã yêu mình một cách mù quáng ấy. Trước đây em đã có lần nói với anh về những gương xấu cần tránh. Ví dụ sự tan vỡ trong tình yêu của chị Toàn và anh Sin. Em đừng nhìn đơn thuần về hình thức mà nói rằng do sự chênh lệch nào đó mà anh Sin chê chị Toàn. Thực ra, anh ấy chê chị ấy vì chị ấy đã yêu anh ấy, song lại rất "dễ dãi" với những thanh niên khác, quan hệ với những thanh niên khác chẳng khác nào với người yêu của mình. Vậy thì anh ấy phải bỏ, chứ còn cách nào khác?  

Em thương yêu của anh! Thư đã dài rồi, anh tạm dừng bút. Cho anh gửi lời thăm anh Hạnh, Hải, Thôi, Thanh.

Mong thư em và những lời tâm tình của em.

Hôn em nhiều và tha thiết như anh đã hôn em.

Anh của em.

THƯ ĐỒNG CHÍ

Hoàng Chu.

Việt Long thân!

Mình vẫn đang ở Sơn Tịnh và thường xuyên phải di chuyển chỗ ở. Công tác ở một số xã chưa làm được vì địch càn. Ảnh chụp dạo này khó khăn quá vì trời liên tục mưa, bão. Mình ở Tịnh Trà liền 1 tuần mà không chụp được tổ vần công số một. Mình mới chụp có 2 ảnh: Tổ cày và gia đình bác Mai đóng đảm phụ. Còn một số chủ đề nữa chưa làm được, mình sẽ cố gắng làm. Tất cả  số phim mình gửi về cộng với phim của anh em trong phân xã ở các nơi nữa có thể làm thành bộ ảnh về vùng giải phóng. Nếu được, bàn với anh Đảo xem sao. Nếu thiếu mặt nào thì điện minh ngữ xuống phố 108 để cuối tháng 12 mình có thể về trên đó nắm một số tình hình và xem có thể di chuyển địa bàn công tác được không. Lần này về mình sẽ quăng chiếc máy ảnh Exerta đi cho xong vì nó làm đứt phim dữ quá, mỗi lần như vậy không có túi tháo lại phải đưa cuộn khác vào, mặt khác mình chụp chưa quen máy Exerta nên phim không nét mấy. Có lúc mình chán phát bực lên và muốn quẳng máy đi cho rồi.

Long thân! Anh em mình ở nhà dạo này có khoẻ không, có "cải thiện" hay "tụt tạt" được gì  không? Còn mình thỉnh thoảng vẫn bị sốt rét. Ở đồng bằng mà ít được ăn rau tươi quá Long ạ, có tuần liên tục ăn mắm cái. Thỉnh thoảng di động mình được ăn cá đồng nướng dầm với nước mắm - ăn ngon.

Mình cảm thấy công tác chạy chậm chạp quá, không hiểu anh em ta ở Quảng Đà, Quảng Nam ra sao, làm ăn có khá không. Viết thư gửi về phố 108 cho mình biết với nhé.

Cuối thư chúc Việt Long khoẻ.

Gửi lời thăm các đồng chí trong phân xã

Chào tạm biệt

Hoàng Chu.

TỪ THÁNG 10/1973.

Thời gian này, anh Vũ Đảo đã được chuyển ra Bắc vì sức khoẻ kém. Tôi được Ban cử phụ trách Tiểu ban Thông tấn xã. Thông tấn xã của chúng tôi đã lớn mạnh, đông hơn, hiện đại hơn và vẫn giữ được truyền thống thương yêu, đùm bọc nhau. Chúng tôi có buồng tối làm ảnh, có đài minh ngữ. Anh em tập hơp thành từng tổ phóng viên toả đi khắp cả 6 tỉnh Trung Trung Bộ và 3 tỉnh Tây nguyên. Tôi ở nhà theo dõi công việc chung, trực tiếp biên tập tin, bài, ra Bản tin đều đặn phục vụ Khu và gửi ra Bắc. Lại như anh Đảo ngày xưa, mỗi khi nhận thư của ngoài Bắc gửi vào cho anh em Thông tấn, tôi bóc ra xem rồi tóm tắt nội dung báo cho đồng chí mình biết. Chúng tôi coi nhau như người ruột thịt, chẳng có gì phải giấu nhau cả, mặt khác sợ rằng gửi bản chính đi, dễ thất lạc.

THƯ ĐỒNG CHÍ

Hoàng Chu. Ngày 24/10/1973

Việt Long thân!

Mình vừa nhận được thư của Long và tiền gửi xuống. Mình rất phấn khởi khi được biết tình hình phân xã, anh em vẫn khoẻ. Được Long tóm tắt thư của Ngọc Điệp gửi cho mình và quà nàng gửi càng làm cho mình phấn khởi hơn. Mình đã mất ngủ và đau đầu kéo dài, được tin này lại thức trắng đêm (Long hiểu chứ).

Mình đang công tác ở cánh Nam, Tuyết Trinh + Oai ở cánh Bắc. Mình đang chuẩn bị tài liệu để cho 3 ngày lễ lớn: 19, 20, và 22/12.

Tình hình ở Quảng Ngãi hiện giờ nhìn chung có yên hơn trước, nhưng địch cũng đang có kế hoạch mới để càn quét, lấn chiếm. Bị ta đánh, địch co lại giữ đất đã chiếm. Chúng tập trung quân giữ chốt, đánh chốt của ta, giữ trục đường số một và các cửa khẩu. Đồng thời liên tục tung gián điệp biệt kích vào sâu vùng hậu cứ để nắm tình hình và phá hoại. Đất hoạt động của anh em mình quá hẹp, duy chỉ còn miền núi mà thôi.

Mình đã chạy được một số ảnh về xây dựng vùng giải phóng nhưng phim phải mua và mượn của Tuyên huấn tỉnh.

Phim Trung Quốc mốc hết, chụp phim Trung Quốc làm máy mình hóc liên tục. Mỗi cuộn phim chỉ được một vài kiểu là bỏ và kéo ra vì rất bức xúc. Số phim chụp được để mình mang về vì gửi sợ mất, mà có gửi cũng không cần thiết lắm (vì ít).

Nếu cậu Phạm Biết xuống công tác lại Quảng Ngãi thì nên phát cho phim mới (nếu có). Tôn đã chụp ảnh ở sông Hrê được đến đâu rồi, mình định về đó làm một số vấn đề về thuỷ lợi, nhân giống mới, và cách làm ăn mới của đồng bào Hrê trong sản xuất và xây dựng đời sống.

Làm tin ảnh tố cáo rất khó, sự việc và điển hình thì có nhưng không có cách nào làm được. Địch đánh phá rồi chốt lại, dân phải chạy như Phổ An, Phổ Hiệp, Đức Hoà...

Về việc riêng: Quà của Ngọc Điệp gửi cho mình Long giữ hộ để khi về mình nhận. Duy chỉ có cái áo sơ mi trắng thì Long mang ra mà "diện" nhé. Vì như Long nói "chúng mình là một". Long có quần Pôlite mà dường như chưa có áo. Còn mình thì thế nào cũng xong vì "vắng nàng trang điểm với ai, nàng ở miền Bắc chàng thì miền Nam".

Việc riêng của Long mình đã rõ, như vậy là cậu đã xây thành ở quê hương Quảng Nam. Mình chúc cậu + Ngân sẽ mãi mãi hạnh phúc.

Qua thư cho mình thăm sức khoẻ các anh và các đồng chí trong phân xã.

Thân nhớ .

Hoàng Chu

Chú ý: Nếu Phạm Biết trở lại Quảng Ngãi công tác thì đi đường Sơn Hà - Sông Hrê cho đỡ vất vả.

THƯ GỬI NGÂN

Ngày 1 tháng 11 năm 1973

Em thương yêu của anh!

Lẽ ra anh vào khu B triển khai công tác của Đoàn và... gặp em. Song công việc bận quá, anh  Quảng lại đi sông Tranh cõng hàng, không có người làm thay anh, nên anh đành ở lại. Em có tiếc không?

Anh đã nhận được thư em do Biết chuyển. Đọc thư càng nhớ em. Nhớ những kỉ niệm nho nhỏ nhưng rất thú vị khi chúng mình gần nhau. Song lại nhớ tới cả những chuyện không vui nữa. Nhiều khi anh cứ tự hỏi: mình có đòi hỏi quá nhiều ở người yêu hay không? Mình có quá khó tính hay không? Song, suy nghĩ kỹ lại, anh thấy những điều anh mong muốn ở em chỉ là những đòi hỏi rất bình thường và chính đáng của một người biết yêu đối với một tình yêu mà thôi.

Trước hết em hãy đừng hiểu lầm anh giận em vì em đã không âu yếm, chiều chuộng anh hết mức. Anh đã nhiều lần nói với em rằng anh chưa hề đòi hỏi như vậy. Anh thấy em chiều anh như vậy là đầy đủ lắm rồi, anh hài lòng lắm rồi. Còn thì phải để dành cho ngày chúng ta thành vợ thành chồng. Điều đó thì còn phải "để dành" cũng như em nói. Và khi gần em, rất gần em, anh vẫn để dành đấy thôi?

Tuy nhiên, còn có những điều em nói là "để dành" nhưng anh không đồng ý với em như vậy, đó là những chuyện thuộc về tình cảm, thuộc về chuyện xây dựng tình yêu.

Muốn cho sau này quan hệ vợ chồng thật tốt đẹp, thì khi mới yêu, người ta đã phải làm tốt những điều thuộc về quan hệ tình cảm. Tình vợ chồng là kết quả và là sự nâng cao của tình yêu. Tình yêu nào sẽ dẫn đến tình vợ chồng ấy. Ví như người trồng cây ấy, chỉ khi chọn giống tốt, gieo hạt trên đất tốt, chịu khó vun xới, tưới tắm, bắt sâu cho cây, thì sau này cây mới xanh tốt, mới ra quả ngon. Còn nếu cứ gieo hạt bừa ra đấy, kệ cho cỏ rác lu lấp, kệ cho sâu bọ phá hoại, thì làm sao bỗng nhiên lại có quả ngon được? Chẳng lẽ nào ta lại để dành khi quả chín rồi mới bắt sâu? Lúc ấy bắt sâu sẽ vô ích, bởi vì có bắt thì quả vẫn cứ không ngon lại được.

Khi chưa yêu, anh cứ nghĩ rằng tình yêu là cả một vườn hoa rực rỡ, chỉ có sắc đẹp và hương thơm. Nhưng khi yêu rồi anh mới hiểu rằng không phải chỉ có thế, mà còn có nhiều gai góc, dây nhợ nữa. Tuy nhiên, điều đó không làm anh thất vọng. Anh vẫn cứ tin tưởng ở tình yêu. Điều đó giúp anh có thêm sự sáng suốt và sức mạnh vượt qua những trở ngại.

Ngân ơi, anh thương em biết bao nhiêu. Có lẽ chính em cũng chưa hiểu được anh thương em đến mức nào. Em đã khổ nhiều quá, khổ từ tấm bé khổ đi, đến lớn vẫn cứ còn khổ. Anh không muốn em phải khổ nữa. Anh cố gắng tìm mọi cách đem lại niềm sung sướng cho em. Em cũng đừng cam chịu sự khổ cực, mà cũng phải tìm cách gạt bỏ nó đi..

Em thương yêu của anh! Khi xa em là lúc anh nghĩ đến em nhiều nhất. Chắc em cũng đang nghĩ về anh phải không? Trong những điều anh nói với em, có điều gì em không đồng ý? Nếu có thì cứ nói thẳng với anh, chứ không thì anh biết đằng nào mà sửa chữa?

Anh yêu em là vì anh yêu em, chứ không phải anh muốn làm ơn đối với em, anh muốn em biết ơn anh. Đừng biết ơn anh nhé, vì như vậy sẽ làm cho quan hệ của chúng ta thiếu bình đẳng. Anh không phải là người cứu vớt em đâu. Anh chỉ là người bạn đời tận tuỵ của em. Khi đem lại hạnh phúc cho em thì chính anh đã đem lại hạnh phúc cho anh.

Anh Phấn, anh Huề đều gửi lời thăm em đấy.

Còn những khó khăn do bên ngoài đem lại, đừng lo, vì nó sẽ phải đầu hàng chúng ta. Khi yêu em, thì không một trở lực bên ngoài nào ngăn cản được anh.

Thư này là thư thứ 5 anh gửi cho em. Có nhận được đầy đủ những thứ anh gửi cho em không, sao không nói?

Anh vẫn khoẻ, em đừng phải lo cho anh.

Chúc em vui, hạnh phúc.

Hôn em rất nhiều

Anh của em

12 giờ trưa, trời nắng

NGÀY 3/11/1973 (THỨ BẨY)

Có việc vào Trà My - thế là lại được gặp Ngân. Hồi này Ngân khoẻ, người to béo, má đỏ hây hây. Chưa bao giờ Ngân thể hiện tình yêu với tôi một cách mạnh mẽ, tha thiết và lại tế nhị như lần này. Chỉ được sống với nhau một tối thứ 7, một ngày và một tối chủ nhật, thực ra chỉ được bên nhau mấy tiếng đồng hồ, vì Ngân bận việc cơ quan, song thấy thật hạnh phúc. Muốn quấn quít mãi bên nhau.

NGÀY 6/11/1973 (12/10 ÂM LỊCH)

Suốt mấy ngày nay trời mưa sập sùi mãi. Nước các con suối bắt đầu dâng cao.

Buổi trưa, trên đường ô tô, tôi thấy một cô gái ngồi bệt bên cạnh một gùi sắn, người ướt sũng. Tôi thầm nghĩ: “Cô nào mà tội nghiệp thế kia?”. Đến gần mới nhận ra đó là Đệ - cơ công (sửa chữa máy ảnh) trong bộ phận kỹ thuật của chúng tôi. Cô người Hà Tây, vào đây năm 1972. Đệ ngước nhìn tôi, miệng cười, chào, mà mắt thì khóc đỏ hoe. Tôi phải tránh không nhìn vào đôi mắt ấy. Tôi bảo Đệ để tôi gùi giúp sắn, Đệ nói:

- Gùi bẩn lắm, để em gùi!

Phải nói mãi, Đệ mới đồng ý đổi gùi cho tôi. Đệ đi chân hơi khập khiễng vì vừa trượt ngã. Nói chuyện một lúc, Đệ đã cười khúc kha khúc khích. Cô gái ấy thật hồn nhiên, nỗi buồn tủi không đọng được lâu trong tâm hồn.

Càng về chiều, trời càng mưa. Đoàn 5 anh em lúc nào cũng đi sát bên nhau. Suối nước dâng cao tới ngực, tới cổ. Dìu nhau qua cả chục con suối như vậy. Nhìn Đệ người ướt sũng, quai ba lô chằng kéo bộ ngực, tôi thấy thương vô cùng. Lại liên hệ đến người yêu của mình - hôm nay em cũng đi cõng gạo, chắc cũng vất vả thế này.

Gần về đến nhà, lạnh quá, tôi đi trước. Tôi đi theo đường thồ. Con đường này chạy vòng nên không phải lội qua suối. Thực ra, dòng suối bây giờ nước đã dâng tràn bờ, còn hung dữ hơn cả những con sông. Đệ và 3 người kia đi theo đường C.9 (nhà máy In), tuy gần hơn nhưng phải lội qua suối. Rồi, trong khi anh em còn nghỉ, Đệ ra bờ sông trước. Không ngờ Đệ mất tích luôn. Lúc ấy là 4 giờ chiều.

Anh em nháo nhác đi tìm. Hai người bơi dọc theo suối, dọc theo sông tới 2km. Song, Đệ không còn nữa.

NGÀY 9/11/1973

Sáng nay, tiếp tục đi tìm Đệ dọc sông Trà Nô. Tôi và Huề đi theo bờ trái sông. Bên kia có Ái và Minh. Đường đi, chỗ thì gai góc, chỗ thì ghềnh đá, thật khó đi. Nhiều chỗ không đi được, phải lội xuống sông, bơi xuôi theo nước. Nước đục ngầu, đầy rác rưởi, ngầu bọt và lạnh ngắt. Dọc bờ sông, tiếng quạ kêu ai oán, nghe âm u và tang tóc. Chắc rằng tiếng quạ lúc này sẽ ăn sâu vào tâm khảm tôi, giữ mãi trong tôi một xúc cảm thê lương, không thể nào phai mờ.

Đến trưa mới thấy Đệ: cô nằm mắc vào một bụi rù rì giữa dòng nước, đầu chìm dưới nước, chân phơi trên mặt nước.

Chúng tôi kéo Đệ lên. Mình mẩy Đệ bị đập vào đá sưng tím, mặt sưng to, tròn, không thể nhận ra. Cánh tay phải bị gãy nơi khuỷu. Lúc đưa xác Đệ lên bờ, từ mũi cô, máu trào ra thành hai dòng, sủi ngầu bọt. Đau lòng quá Đệ ơi!

Chúng tôi tổ chức mai táng Đệ khá chu đáo. Thực ra, cũng chỉ bằng cách quấn thi hài vào võng, vào tấm ni lông và tăng rồi hạ huyệt trên sườn đồi. Chỉ có điều khác là trên ngôi mộ, chúng tôi căng ni lông thành một cái lều nhỏ che mưa che nắng. Thôi nhé, Đệ ơi, em hãy ngủ yên trong cánh rừng non quạnh vắng này! Lối mòn chạy ven sườn đồi, xuyên cánh rừng non này nối liền Ban vói Nhà máy in và Đài minh ngữ, thỉnh thoảng có bạn bè qua lại, em sẽ bớt cô đơn!

Dòng sông nhấn chìm Đệ, cuốn trôi luôn cả ba lô của tôi với hầu hết đồ dùng của cuộc sống. Tiếc nhất là chiếc máy ảnh Pentax do cơ quan ngoài Bắc gửi vào với một cuộn phim đã chụp, nó là vũ khí chiến đấu, là người bạn thân thiết của tôi.

TỪ NGÀY 10/11/1973

Suốt trong thời gian này trời mưa tầm tã. Nước sông Trà Nô đỏ ngầu, dâng lên cao kinh khủng. Lòng sông bỗng nhiên rộng ra một cách lạ lùng. Nước tràn qua phía tả ngạn. Dòng chính bỗng trở thành dòng phụ, còn nơi trước đây là bãi đá, lau lách, bỗng trở thành dòng chính. Nước cuộn băng băng, vít các ngọn cây xuống lúc thì chìm nghỉm, lúc lại nổi bập bềnh, rung bần bật. Nước cuốn những cây gỗ to hàng người ôm, những bè rác rưởi trôi veo veo, nhìn chóng mặt. Thỉnh thoảng, một cây gỗ lại đâm sầm vào một bụi cây, mắc kẹt ở đó, cản rác rưởi lại thành đống lớn. Nước ngập lút mái nhà bếp, lút bàn nhà ăn, chia cắt cơ quan thành 3, 4 khu vực. Phải lấy gạo về nấu ăn riêng. Có nơi phải chạy sang C.8 ở vì nước đã tràn vào nhà. Thỉnh thoảng nghe tiếng nổ rền, âm - đó là tiếng núi lở. Cây cối càng trôi xuống nhiều hơn, thân xơ xác như bị đánh bom. Nước đỏ ngầu, đặc quánh lại. Nhiều đoạn đường đã bị lấp do núi lở. Cả một tiểu đội hậu cần đi cõng gạo, ngủ bên suối đoạn gần sông Trà Nô, bị đất núi vùi lấp, không còn một dấu tích.

Nước rút để lại phía tả ngạn một bãi bằng phẳng, đầy phù sa và phía hữu ngạn một bức thành rác rưởi cao mấy mét.

THƯ GỬI NGÂN

Ngày 12 tháng 11 năm 1973

Thuý Ngân, em yêu dấu của anh!

Tuy chưa có người vào trong đó để gửi thư cho em, anh vẫn cứ viết. Anh đang rất buồn, và càng buồn lại càng nhớ em.

Đệ không còn nữa rồi, Ngân ạ! Phải chứng kiến cái chết thê thảm của Đệ, anh đau lòng vô  hạn. Tạm biệt em ra về, trưa hôm sau anh gặp Đệ đi cõng sắn về. Từ xa, anh thấy một cô gái ngồi bệt giữa đường, bên cạnh là một gùi sắn lớn. Tuy chưa rõ là ai, song nhìn thấy thế, anh cũng thấy thương thương. Đến gần mới nhận ra Đệ. Đệ cười chào anh, nhưng mắt lại khóc đỏ hoe. Anh cũng cười, tránh không nhìn vào đôi mắt Đệ với những giọt nước mắt long lanh. Rồi anh bảo Đệ để anh cõng giúp gùi sắn. Đệ nói: "Gùi bẩn lắm, anh cõng lấm hết quần áo, để em cõng". Phải nói mãi Đệ mới đổi gùi cho anh. Đi nói chuyện một lúc, Đệ đã lại cười khúc khích. Đệ thật hồn nhiên, ít u buồn lâu. Trời vẫn mưa dầm dề. Nước suối mỗi lúc một dâng cao. Anh, Đệ và 3 người nữa ở C8 đi bám lấy nhau, dìu nhau qua khoảng hơn chục khúc suối sâu, nước tràn tới cổ hoặc ngực, chảy rất xiết. Khi gần về đến nhà, hết suối lớn rồi, anh lạnh quá nên đi trước. Anh đi theo đường thồ, không  phải lội suối nữa. Còn lại 4 người đi theo đường C9, phải lội một con suối nữa. Lúc vào C9, anh em nghỉ, Đệ nói Đệ đau chân, đi dần ra bờ sông trước. Anh em đi sau có mấy phút, vậy mà tới bờ sông đã không thấy Đệ đâu nữa. Tất cả vội nháo nhác đi tìm Đệ. Anh Sinh + Tùng bơi dọc theo sông 2 cây số cũng không thấy gì. Sáng hôm sau lại đi tìm cũng không thấy. Lúc này sông nước mênh mông, đục ngầu, rất hung dữ. Sang ngày thứ 3, nước rút, anh, anh Huề và 2 anh nữa lại đi dọc theo sông tìm - đến 11 giờ trưa mới thấy xác Đệ tấp vào gần bờ, mắc ở một bụi cây nhỏ. Em ạ, trông Đệ thảm thương lắm... Sau đó, cơ quan đã tới tổ chức mai táng Đệ chu đáo.

Em ơi! Cho đến lúc này, những cảm xúc đau thương trước cái chết của Đệ vẫn còn đè nặng trong trái tim anh. Hôm ấy, nhìn Đệ cõng ba lô, quai ba lô chằng kéo, đè bộ ngực xuống, anh thấy thương vô cùng. Anh lại nghĩ đến em, hôm ấy em cũng đi cõng gạo, dây gùi chắc cũng lại đè nén bộ ngực của em như thế. Bao giờ những người con gái ở Miền Nam mới hết phải khổ cực như thế này? Anh nhớ lại những kỷ niệm nhỏ mà sâu sắc với Đệ. Anh vẫn thường nói với em đấy, Đệ rất hồn nhiên, ngoan ngoãn, anh rất mến. Đối với Đệ, anh không phải ngần ngại, e dè như đối với các cô gái khác. Khi Đệ thiếu thốn, anh cho Đệ một cách tự nhiên, không sợ Đệ tự ái. Khi cần Đệ giúp, anh hỏi thẳng, không ngần ngại. Đến việc may quần lót anh cũng nhờ Đệ làm, thậm chí có chiếc quần lót mặc quá rộng, anh cũng nhờ Đệ chữa hộ. Những lần ấy, Đệ đều vui vẻ nhận, sốt sằng làm và làm rất nhanh, chu đáo, không để anh phải đợi lâu. Anh thấy ít có cô gái nào lại tạo được sự thông cảm với anh như thế, lại nhiệt tình, chu đáo và vô tư với anh như thế.

Em thương yêu của anh! Ngay trong tình yêu của chúng ta, Đệ cũng rất nhiệt tình vun đắp. Thấy có việc gì có hại đến tình yêu của chúng ta, Đệ đều nói cho anh biết để anh ngăn chặn. Anh nhớ mãi hôm anh ở viện về, em làm anh không vừa lòng, anh ngồi chơi với Đệ, không sang với em, Đệ cứ giục anh: "Anh sang bên đó đi". Lát sau Đệ lại giục: "Hay anh cứ sang đó một lúc. Anh giận được mãi à?"

Em yêu thương của anh! Nói với em về tình cảm của anh với Đệ, anh muốn giải thích thêm nguồn gốc của tình yêu của anh đối với em. Sống ở chiến trường, anh rất thông cảm với đồng chí, thấu hiểu những khó khăn, gian khổ của đồng chí mình, và từ đó xác định cho mình cách đối xử đúng đắn với đồng chí. Chính anh đã đến với em bằng tình cảm như thế đấy. Lúc đầu, nghe em kể về hoàn cảnh gia đình, anh thấy thông cảm, dễ chan hoà. Khi gần em, hiểu em hơn, anh càng thông cảm hơn. Và khi yêu em, hiểu sâu sắc những chi tiết của cuộc đời em, thì anh thấy rất thông cảm với em, rất thương em, muốn bù đắp cho em những gì em thiếu thốn. Cho nên, em hãy tin ở tình yêu của anh, nó bắt nguồn từ những suy nghĩ sâu sắc, nó vững bền. Nếu em nghĩ rằng vì em đẹp rực rỡ mà anh yêu em, thì đó là ý nghĩ không đúng! Em hãy đừng tự hào khi được yêu như thế, mà em phải ghê sợ nó, vì nó không có cơ sở vững chắc, nó dễ tan vỡ. Anh không bao giờ yêu bằng một tình yêu như thế và anh không muốn người khác yêu anh bằng một tình yêu như thế.

Ngân ạ, trong chuyện rủi ro của Đệ, anh cũng chia xẻ một phần nhỏ: anh bị nước cuốn mất toàn bộ ba lô (vì Đệ mang của anh). Chiếc máy ảnh mới toanh ngoài Bắc gửi vào cho anh cũng mất theo. Chiếc khăn kỷ niệm của ba mà em đưa anh cũng mất theo. Em đừng trách anh vì anh đã làm mất vật kỷ niệm ấy nhé. Em thương yêu ạ, mỗi một vật dụng của em đưa anh, dù là nhỏ bé, bình thường, anh đều quý trọng vô cùng, anh đều nâng niu, giữ gìn nó cẩn thận - vì anh nghĩ rằng nó chứa đựng tình cảm của em, nó biểu hiện sự chăm sóc của em đối với anh. Nhất là chiếc khăn ấy, anh càng quý, vì nó còn chứa đựng tình cảm của Ba nữa. Vậy mà anh không giữ được nó, anh tiếc ngẩn ngơ.

Trước sự việc này, em đừng quá lo cho anh nhé! Những gì cần thiết nhất cho cuộc sống của anh bị mất đi thì đã có cơ quan, anh em bù đắp cho. Chỉ có cái áo len là chưa có! Em xem nếu được thì đến Lan lấy cái áo xanh của em về, để rồi anh kiếm thêm len, đan thành cái áo của anh. Và nếu không khó khăn, thì em nhờ may cho anh một cái mũ. Vậy thôi, em đừng lo gì nhé.

Mấy hôm nay trời vẫn mưa sập sùi suốt. Nước sông dâng lên cao chưa từng thấy. Nước ngập tràn cả nhà bếp. Bọn anh phải nhận gạo về tự nấu ăn. Với sức mạnh điên cuồng như thế, chắc nước còn giết chết nhiều người. Hôm vừa rồi, Đào (ở đấu tranh chính trị) đã bị nước cuốn chết rồi. Thật tội nghiệp cho cô gái "hồng nhan bạc mệnh". Nước càng lớn bao nhiêu, anh càng lo cho em bấy nhiêu. Anh luôn luôn sống trong tâm trạng nhớ em, nơm nớp lo sợ những điều bất trắc đến với em. Em phải hết sức chú ý nhé. Trước một con suối nhỏ cũng phải đắn đo, lường xét kỹ rồi hãy lội qua. Trước những con suối lớn, chỉ lội qua khi đi cùng các anh khoẻ, biết bơi giỏi. Trước dòng nước lũ, tuyệt đối không được lội qua - dù có phải ngồi bên bờ chịu đói chịu rét cũng đành chịu chứ đừng lội qua. Hôm trước em ngồi trên bè chuối bơi qua sông Trường là quá liều mạng đấy, anh rất phiền lòng. Trong việc này em phải tuyệt đối làm theo lời anh, nghe không em?

Chị Nga, Lan đã học xong chưa, có đến chỗ em không? Sau khi 2 chị ấy về đây họp rồi, em có thể sẽ có chuyện vui. Song, trước mắt, em phải yên tâm công tác, làm thật chu đáo mọi việc được giao, từ lời nói đến việc làm đều phải giữ ý, đừng để xảy ra đụng chạm với người kia. Những việc ấy để anh làm. Hôm nọ Hải lên nhà ấy nói chuyện khuya mà em lên gọi là rất hư, không làm theo lời anh - việc của người khác kệ họ, mất gì mà dính vào cho phiền, nhất là em lại đang ở trong thế bất lợi. Tốt nhất là em hãy nhớ kỹ mọi chuyện, thu thập bằng chứng cung cấp cho anh, anh ở thế lợi hơn, anh sẽ có cách...(Những lá thư của hắn mà em giữ lại là tốt nhất).

À, em nhớ đổi sợi dây chuyền mà đeo nhé. Em trắng, đeo dây chuyền sẽ đẹp.

Em hãy đọc lại những thư trước của anh, có chỗ nào không thống nhất với cách nghĩ của anh thì nói cho anh biết.

Rất mong thư em.

Hôn em rất nhiều

Anh của em, của riêng em.

THƯ CỦA NGÂN

Anh Long yêu  của đời em.

Chắc có lẽ, ngày chúng mình sống bên nhau thì còn xa anh nhỉ, thôi thế cũng được, chỉ mong khoảng 1 tháng chúng mình gặp nhau 1 lần là hạnh phúc lắm rồi. So với những đôi trai gái khác còn hơn chán.

Anh yêu của em!

Tuy thế song anh vẫn thấy ở em cái gì anh chưa hiểu phải không anh. Chẳng hạn như anh bảo em không thích sống gần anh mà khi được gần nhau thì lại xa lánh anh đi, hoàn toàn không phải thế đâu anh ạ, người em chứ dễ như chiếc bánh thì em sẽ bóc cho anh xem nhé! Chắc anh không hiểu nỗi tha thiết ngày gần nhất ta sẽ được bên nhau. Nếu không yêu nhau thì thôi chứ đã yêu nhau thì thích sống gần người yêu sưởi ấm tâm hồn nhau, chăm sóc chiều chuộng nhau, trong lúc đau ốm, buồn tẻ hả anh.

Đúng sự thật em không muốn xa anh nửa bước, chỉ muốn rằng chúng mình có điều kiện cưới nhau như cảnh hoà bình đàng hoàng. Cùng làm, cùng ăn, cùng ngủ với nhau một phòng kia anh ạ!

Anh yêu thương! Sáng hôm ấy trời mưa nước sông lớn, đường xa hẻo lánh chỉ một mình lặn lội. Giá như ở nhà chỉ một mình em và anh thì em không cho anh đi đâu song vì nhiệm vụ cách mạng nên ta tạm gác mọi tình cảm riêng tư một bên. Từ sáng 4/11 ta chia tay nhau, anh đi cánh nam sông Tranh, em ra tận cây số 68 sông Nước Mỹ nhận gạo, từ nhà ra đi một ngày đến sáng hôm sau trời tiếp tục mưa tầm tã, hạt mưa tranh nhau rơi, không biết anh của em đã đến đâu rồi, từ đó em phải tiếp tục hành trình hai ngày nữa mới đến nơi. Đến nơi xong khi về khoảng 10 cây số theo đường ô tô thì bị mắc lụt phải nằm lại đấy một ngày mà lòng dạ phải lo không biết có về nhà được không, đường về cơ quan còn xa quá. Sao mùa mưa này dữ tợn quá, các cơn mưa cứ tiếp nhau, và các con sông thì càng ngày càng cuồn cuộn chảy, đã cuốn đi bao nhiêu người và bao nhiêu gùi hàng. Anh yêu của em ạ!... tâm trạng của anh hay của em lúc này cứ lo nghĩ cho nhau. Sau đó về sông Nước Oa các anh về hết, chỉ một mình em và anh Tám Tuyên ở lại giữ gạo, còn mọi người thì bơi sông về hết. Mãi đến sáng 21/11 nước cạn trở lại đón em và anh Tuyên, thế là chiều 21/11 em mới về đến nhà. Tổng cộng chuyến đi mang gạo là 17 ngày mới về nhà nghe ngóng tin anh. Về nhà mọi người họ bảo em là anh bị nước cuốn mất, cả Đệ nữa. Đầu tiên chưa hiểu là sự thật chỉ tin là anh của em đã xuống suối vàng, không cầm được nước mắt khi nghe tin "sét đánh ngang tai", thế là từ đây xa nhau mãi mãi mà nghĩ trời đã không định cho chúng mình hưởng một cuộc đời trọn vẹn.

Anh Long ơi! Đi về lúc này qua trận lụt 20 ngày người trở nên nhếch nhác, tiều tuỵ lắm, tâm hồn em lúc này chẳng nghĩ ra chút gì nữa. Mãi đến tối anh Hạnh nói anh bị mất hết ba lô song người vẫn còn. Lúc ấy vui buồn lẫn lộn, đêm 21/11 này em không sao ngủ được vì thương anh mà chưa lúc nào em nghĩ về anh nhiều như lúc bây giơ, ước gì lúc này em sẽ có đôi cánh bay đến ấp ủ, sưởi ấm anh trong những giây phút đáng yêu thương.

Anh yêu của em!

Cảm thấy anh yêu thương em quá nhiều. Mà chẳng lấy gì làm vui lòng anh cả và nhận được thư nào cũng chỉ thấy tình yêu thương nồng cháy và mẫu mực đến thế và luôn suy nghĩ về em.

Anh Long yêu, mà cũng thời gian này là thời gian anh suy nghĩ về em hở anh. Trước tiên chỉ thấy có dịp mình cùng công tác mà ôn lại những ngày dĩ vãng... Đầu tiên nói việc chung là niềm tin yêu của em thì mơ ước vậy. Còn hiện tại ta vẫn xa nhau. Từ hôm đi về đến nay có khoẻ không anh. Buồn lắm không anh. Còn đồ đạc thì nghe đâu mất hết cả hả anh, chắc những ngày này thì em ở xa song vẫn biết anh buồn và lo nghĩ. Thôi anh ạ! đừng nghĩ gì việc mất mát nữa nhé. "Còn người còn tất cả, còn những ngày vui đạt mọi nguyện vọng".

Anh yêu của em! nói thì vậy song chỉ mong làm sao gặp được anh để chia bớt nỗi buồn lo ấy, và chỉ ước ngày này mà có em thì ấm thêm để giải bớt mùa đông giá lạnh, em hỏi anh có khoẻ luôn không chứ em biết anh không khoẻ lắm mà lại gầy thêm. Nếu có gầy đau yếu thì hãy hoãn lại để ngày ta bên nhau đã nhé.

Đáng ra em còn biên thật nhiều cho anh nhưng em phải đi ngay nên em tạm dừng ở nơi đây, chỉ mong anh khoẻ mạnh, em vui nhất. Còn mất mát anh đừng lo nhé. Ta sẽ sớm trở lại nhé.

Trong này không có gì mà gửi cho anh hết, còn tiền thì như em đã nói với anh là đổi dây chuyền hết rồi, nếu có ai đi đồng bằng thì em sẽ bán đồng hồ sắm lại tất cả cho anh nhé.

Em gửi Hạnh mang giúp đến cho anh chiếc khăn len, khăn mặt, một hộp dầu cao còn em khoảng hết tháng này em về Ban, em sẽ mang các thứ cho anh, à gửi anh cây bút anh làm việc nhé.

Anh chuyển lời em đến thăm toàn thể gia đình nhé và em gửi thư của chú và cô em cho anh đây.

Mong anh ngủ ngon đêm nay, ngày mai khoẻ mạnh.

Tất cả hẹn ngày vui đạt mọi nguyện vọng.

Em. Thuý Ngân

À anh thay mặt em thăm Lệ nhé, em định gửi bọc võng sang em chợt nhớ anh còn màn tuyn.

THƯ GỬI NGÂN

Ngày 30/12/1973

Em thương của anh!

Anh gửi em xem quyển "Sống lại" - một quyển sách rất hay. Em xem xong, gửi qua, anh sẽ gửi tiếp tập hai cho đọc. Còn sách văn hoá anh Mai nói bên ấy có, nên anh không gửi qua.

Thuỳ có gửi cho em một chút quà nhân dịp năm mới, anh chuyển cho em đây.

Vừa rồi, anh Hà, Mai, Tuấn đã mời anh H.A đến gặp, giải quyết chuyện liên quan đến em. Nói chung là đạt yêu cầu của ta. Anh H.A sẽ gặp em để nói chuyện cho thanh thản. Nếu em gặp anh ấy, thì trước tiên gặp anh hoặc anh Tuấn để thống nhất với nhau những điều sẽ nói với anh ấy cho phù hợp. Phải gặp hai anh trước mới được, nếu không thì chưa nên nói chuyện gì hết.

Em đừng gửi thuốc cho anh, anh không tiêm đâu. Anh vốn rất ghét tiêm. Hiện nay vẫn còn khá nhiều thuốc bổ, song anh chỉ bỏ xó thôi. Tiêm không phải là cách tốt nhất để nâng cao sức khoẻ đâu. Mặt khác, vì em là y tá, cho nên anh không muốn nhận bất kỳ thứ thuốc gì em đưa - cho dù đó là thuốc em mua hay xin riêng. Chúng ta cần phải giữ ý trong việc này.

Còn tiền, anh vẫn muốn em mua đài. Hôm nào gặp anh sẽ đưa lại. Anh vẫn có tiền để mua các thứ cần thiết, em không lo. Em chăm sóc anh về đời sống vật chất, anh rất quý. Song, điều anh mong muốn hơn nhiều, là sự chăm sóc về tinh thần, tình cảm. Anh phải nói thật với em rằng em đã làm anh phiền lòng nhiều. Em hãy giải thích cho anh rõ: tại sao ảnh của bố mẹ, anh em anh, anh để cẩn thận trong sổ, em lại lấy ra, để lộn đầu xuống? Do vậy, anh đã lấy lại, cất đi, vì không muốn để ảnh những nguời mà anh kính yêu nhất trên đời bị em quăng quật như những lá thư của anh. Có lẽ những nỗi bực bội ấy làm anh gầy đi nhiều. Anh chưa bị bệnh gì mà! Em chúc anh "Vạn sự như ý" - Vậy em hãy làm như thế đi. Thôi, chúc em khoẻ.

Hôn em. Anh của em.

Việt Long.

(Còn nữa)