Ngày 9/12, Bệnh viện Mắt TP.HCM cho biết đã tiếp nhận và đem lại “ánh sáng” cho 12 người bệnh bằng kỹ thuật ghép giác mạc nội mô và ghép giác mạc xuyên.
Ngay khi mô giác mạc được chuyển về, đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Giác mạc đã hội chẩn khẩn, lựa chọn bệnh nhân phù hợp dựa trên tiêu chuẩn y khoa, điều kiện mô và kỹ thuật ghép để đảm bảo hiệu quả hồi phục cao nhất. Qua sàng lọc hơn 30 hồ sơ, 12 trường hợp được chỉ định ghép trong đợt này, đều là bệnh nhân tổn thương giác mạc nặng, tổn thương nội mô hoặc sẹo đục toàn bộ chiều dày giác mạc.
BS.CKII Lâm Minh Vinh, Trưởng khoa Giác mạc, cho biết việc chọn bệnh nhân dựa vào mức độ tổn thương, suy giảm thị lực, tiên lượng phục hồi sau mổ, nguy cơ thải ghép và các yếu tố lâm sàng khác. “Ưu tiên là các trường hợp thị lực hai mắt rất thấp hoặc mắt độc nhất, ảnh hưởng lớn đến lao động và sinh hoạt”, bác sĩ nói.
Trong đợt này, bệnh viện thực hiện 5 ca ghép nội mô DSAEK và 7 ca ghép giác mạc xuyên (PK).
Theo bác sĩ Vinh, ghép nội mô DSAEK thay thế lớp nội mô bằng mô nội mô kèm một phần nhu mô sau của người hiến. Kỹ thuật giúp hồi phục thị lực nhanh, vết mổ nhỏ, ít loạn thị, không khâu chỉ nên giảm biến chứng và nguy cơ thải ghép thấp. Tuy nhiên, kỹ thuật yêu cầu chuyên môn cao, khó áp dụng với các bệnh lý tiền phòng phức tạp hoặc tổn thương nhu mô toàn bộ.
Ghép giác mạc xuyên (PK) thay toàn bộ chiều dày giác mạc của người bệnh bằng giác mạc của người hiến; là kỹ thuật kinh điển, phù hợp với tổn thương sâu nhưng thời gian hồi phục lâu hơn và nguy cơ loạn thị, biến chứng cao hơn.
Từ ngày 28/11 đến 2/12/2025, Bệnh viện Mắt đã hoàn tất 12 ca ghép theo các kỹ thuật trên. Điển hình là ca ghép nội mô lần thứ hai cho bệnh nhân V.N.B.T. (1986, TP.HCM). 14 năm trước, bệnh nhân được chẩn đoán loạn dưỡng giác mạc dạng đốm và đăng ký ghép từ năm 2009. Năm 2022, mắt phải được ghép giác mạc xuyên nhưng không thích ứng, mắt trái đến nay mới được chỉ định ghép.
Đánh giá sau mổ, bác sĩ Vinh cho biết mảnh ghép áp tốt, giác mạc trong hơn, tiền phòng sâu, thị lực cải thiện. Người bệnh có thể xuất viện sau 3–5 ngày.
“Sau ghép 5 ngày, tôi thấy sức khỏe ổn định, được bác sĩ theo dõi sát. Tôi rất vui khi được chỉ định ghép ở đợt này, hy vọng có lại ánh sáng để sinh hoạt bình thường như mọi người”, bệnh nhân T. chia sẻ.
Nhiều năm qua, thông qua các chương trình hợp tác nhãn khoa quốc tế, Bệnh viện Mắt TP.HCM đã làm chủ nhiều kỹ thuật ghép và tiếp nhận nguồn mô giác mạc từ các tổ chức như Eversight, CorneaGen (Mỹ), Ngân hàng Mắt Nepal… kèm theo hỗ trợ đào tạo và chuyển giao công nghệ. Trong đợt này, 12 mô giác mạc được cung cấp từ Ngân hàng Mắt Nepal, bệnh nhân không phải trả chi phí mô ghép, giảm gánh nặng điều trị.
Nhờ các chương trình hợp tác, bệnh viện đã thực hiện hàng trăm ca ghép giác mạc, cải thiện thị lực cho nhiều người, góp phần giảm tỷ lệ mù lòa do bệnh lý giác mạc. Trong 12 năm qua, bệnh viện đã thực hiện hơn 400 ca ghép với nhiều kỹ thuật khác nhau. Bệnh nhân đến từ 33 tỉnh, thành; riêng TP.HCM chiếm 36%, trong đó 90% là lao động phổ thông.
Để chủ động nguồn mô và giảm phụ thuộc viện trợ, bệnh viện đã đề xuất thành lập Ngân hàng Mắt tại TP.HCM, theo mô hình phối hợp Viện – Trường và hợp tác quốc tế, nhằm rút ngắn quy trình hành chính và tăng khả năng tiếp cận mô giác mạc cho người bệnh.
