BHXH Việt Nam cho biết, việc bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội nhằm hướng tới xây dựng hệ thống BHXH đa tầng, như đã được đề ra trong Nghị quyết số 28 về cải cách chính sách BHXH. Theo thống kê, đến cuối năm 2022, Việt Nam có khoảng 14,4 triệu người ở độ tuổi nghỉ hưu (từ 55 tuổi trở lên đối với nữ và từ 60 tuổi trở lên đối với nam). Tuy nhiên, chỉ có hơn 5,1 triệu người, tương đương 35% tổng số người sau độ tuổi nghỉ hưu, đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng hoặc trợ cấp hưu trí xã hội.
Người đủ 75 tuổi không có lương hưu được hưởng trợ cấp hưu trí
Luật BHXH sửa đổi đã thể chế hóa những cải cách trong Nghị quyết 28, hướng tới mục tiêu đến năm 2030, khoảng 60% số người sau độ tuổi nghỉ hưu sẽ được hưởng lương hưu, BHXH hàng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội. Việc bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội là một bước đi quan trọng nhằm đạt được mục tiêu này.
Cụ thể, công dân Việt Nam từ đủ 75 tuổi trở lên mà không có lương hưu hoặc trợ cấp BHXH hàng tháng (trừ một số trường hợp theo quy định của Chính phủ) sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội do ngân sách nhà nước đảm bảo. Đối với công dân Việt Nam từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo và đáp ứng đủ điều kiện quy định, cũng sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Mức trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng sẽ do Chính phủ quy định, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ. Định kỳ 3 năm, Chính phủ sẽ xem xét và điều chỉnh mức trợ cấp này. Ngoài ra, UBND cấp tỉnh có thể trình Hội đồng nhân dân cùng cấp quyết định hỗ trợ thêm cho người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, tùy theo điều kiện kinh tế - xã hội và khả năng cân đối ngân sách.
Người đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hàng tháng sẽ được ngân sách nhà nước đóng BHYT. Khi người này qua đời, tổ chức, cá nhân lo mai táng sẽ được nhận hỗ trợ chi phí mai táng theo quy định của pháp luật về người cao tuổi.
Luật BHXH sửa đổi cũng bổ sung quy định về chế độ đối với người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Theo đó, công dân Việt Nam đủ tuổi nghỉ hưu có thời gian đóng BHXH nhưng chưa đủ 15 năm đóng để hưởng lương hưu và chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, nếu không hưởng BHXH một lần hoặc không bảo lưu và có yêu cầu, sẽ được hưởng trợ cấp hàng tháng từ chính khoản đóng của mình. Trong thời gian hưởng trợ cấp hàng tháng, họ cũng sẽ được ngân sách nhà nước đóng BHYT.
