Từ nhỏ Lê Trí Dũng đã được thừa hưởng niềm đam mê hội họa từ cha, nhưng người khiến anh ảnh hưởng sâu sắc về bút pháp lại là danh họa Nguyễn Tư Nghiêm- hàng xóm sát nhà, hay vẽ các con giáp. Có lẽ vì thế mà sau này Lê Trí Dũng cũng vẽ tranh 12 con giáp, đặc biệt là hàng ngàn bức tranh ngựa nổi tiếng.
Cựu chiến binh Lê Trí Dũng từng lăn lộn và sống chết ở chiến trường Quảng Trị, trong kháng chiến chống Mỹ. Anh từng là lính bộ binh, rồi lính xe tăng.
Tôi quen biết Cựu chiến binh Xe tăng, Họa sĩ Lê Trí Dũng từ cuối thập niên 90, khi đang làm việc tại Tạp chí Văn hóa Văn nghệ Công an và An ninh Thế giới. Thỉnh thoảng, chúng tôi vẫn liên hệ để “đặt hàng” nhờ anh minh họa truyện ngắn, hoặc tranh bìa cho báo Tết.
Cuối năm 2005, khi biên soạn và giới thiệu cuốn nhật ký “Tài hoa ra trận” (tên sách do Nhà thơ Hoàng Nhuận Cầm gợi ý) của Liệt sĩ Hoàng Thượng Lân – Một người bạn đá bóng đường phố, ham mê hội họa, bạn đồng môn của Lê Trí Dũng và Họa sĩ Thành Chương; tôi đã được Họa sĩ Lê Trí Dũng ủng hộ nhiệt thành. Khi lễ ra mắt cuốn sách được giới thiệu tại Trường Mỹ thuật Yết Kiêu, cả hai anh Lê Trí Dũng và Thành Chương cùng đến dự và phát biểu nghẹn ngào cảm động.
Giữa năm 2020, khi Tuyển tập “Nhật ký Thời chiến Việt Nam” ra mắt, có phần Nhật ký của Hoàng Thượng Lân, Lê Trí Dũng đã tìm đến tận Cà phê Lục Bát để… mua sách. Tôi đề nghị tặng, nhưng anh kiên quyết… trả tiền, vì mới bán được mấy bức tranh ngựa. Tháng 12 năm đó, tôi đã nhờ Họa sĩ Lê Trí Dũng làm bìa cho tập sách đầu tiên của Tủ sách “Trái tim người lính”, với yêu cầu, phải nhận thù lao trước và Lê Trí Dũng đã vui vẻ nhận lời.
Năm 2022, khi tôi làm cuốn sách ảnh "Phút giây đáng nhớ" về chiến trường Quảng Trị, Họa sĩ Lê Trí Dũng đã gửi một chùm ảnh đen trắng vô giá, chụp tại chiến trường từ hơn nửa thế kỷ trước…
Chúng tôi rất khâm phục sức lao động và sáng tạo phi thường của Họa sĩ Lê Trí Dũng. Chỉ riêng tranh vẽ ngựa, anh đã có tới hơn 3000 tác phẩm. Nhưng Lê Trí Dũng không chỉ nổi tiếng về vẽ ngựa, mà còn vẽ đủ cả 12 con giáp. Đặc biệt, mảng minh họa cho báo chí, anh có khoảng 7000 tác phẩm. Hơn thế, Lê Trí Dũng còn thường xuyên xuất hiện trên mạng xã hội, là người dám nói thẳng, nói thật lòng mình và không e ngại bất cứ điều gì mà cộng đồng xã hội quan tâm.
Họa sĩ Lê Trí Dũng vừa trang trọng tổ chức Lễ ra mắt tập sách NGỰA tại 16 Ngô Quyền, Hà Nội. Đây cũng là một ấn bản đặc biệt, được phát hành nhân kỷ niệm 100 năm ngày thành lập Trường Mỹ thuật Việt Nam (1924 – 2025) và chào đón Xuân Bính Ngọ - 2026.
Thật thú vị, khi được ngồi cạnh Giáo sư Sử học Lê Văn Lan (bên trái). Ảnh minh hoạ bài viết do tác giả cung cấp.Về những tác phẩm vẽ ngựa, nhiều người trong giới chuyên môn đã đánh giá: Có thể coi Lê Trí Dũng như một Từ Bi Hồng của Việt Nam. Nhưng ngựa của Từ Bi Hồng thường chi tiết, bụi bặm và phàm trần, còn ngựa của Lê Trí Dũng thì thoát tục và con nào cũng như đang bay lên. Mỗi bức tranh ngựa của Lê Trí Dũng đều như một bản nhạc, có gió thổi và mây bay.
Tại sao Lê Trí Dũng lại đam mê vẽ ngựa và chúng mang ý nghĩa gì? Hãy nghe anh trực tiếp tâm sự, cùng những lời chia sẻ của các khách mời: Nhà sử học Dương Trung Quốc, Giáo sư Lê Văn Lan, Hoạ sĩ Phan Cẩm Thượng và nhiều khách mời khác…
Hà Nội, 18/11/2025
TTNL
